Kurowscy herbu Szreniawa

Kurowscy herbu Szreniawa – polska rodzina szlachecka, zaliczana do możnowładztwa małopolskiego, wywodząca się z rycerskiego rodu Kurów. Gniazdem rodzinnym był Kurów – obecnie dzielnica Bochni, od którego, dziedziczący ją w 1370 roku po Siestrzemile – Klemens, przybiera nazwisko Kurowski^[1].

Wieś ta znajdowała się w dawnym powiecie szczyrzyckim, gdzie m.in. osiedli Kurowie przybywając na tereny Małopolski z Mazowsza wraz z Konradem mazowieckim. Pozycję swoją ugruntowywali dzięki współpracy z Kmitami herbu Szreniawa, których też herbem zaczęli się pieczętować ok. roku 1396 – po objęciu przez Klemensa Kurowskiego urzędu kasztelana żarnowskiego. Jan Długosz, wspominając o Mikołaju Kurowskim, miał jak widać problem z ustaleniem herbu biskupa i mylnie przypisuje go w 1394 do herbu Nałęcz^[2], jednak już w 1402, określa Szreniawitą (adopcja herbowa do Szreniawy, nastąpiła bowiem pomiędzy tymi datami)^[3]. Ze względu na wzrost znaczenia gospodarczego Wiśnicza będącego we władaniu Kmitów, uniemożliwiającego ze względu na bliskie sąsiedztwo rozwojowi Kurowa, przenieśli Kurowscy za panowania króla Władysława Jagiełły, główną siedzibę rodziny do Kurowa w powiecie puławskim – na Lubelszczyznę, która to miejscowość, należała do rodu Kurów od czasu nadania jej tej rodzinie przez króla Władysława Łokietka, około roku 1330. Ta decyzja skutkuje szybkim wzrostem znaczenia tego miasta i podniesieniem go do rangi stolicy powiatu. W posiadaniu rodziny był tam również zamek rycerski w nieodległej Bochotnicy – zakupiony w 1399 przez Klemensa Kurowskiego od Jana z Bejsc, oraz wieś Klementowice^[4]. Okres świetności tego rodu zakończył się wraz ze śmiercią Piotra Kurowskiego, kasztelana lubelskiego w 1463 r. Po wygaśnięciu męskich potomków rodziny Kurowskich herbu Szreniawa, ich majątek przypadł córce Piotra Kurowskiego – Jadwidze^[5], a następnie dziedziczyli jej zstępni – Anna^[6] i Katarzyna Zbąskie herbu Nałęcz, z kolei Jan Oleśnicki z Bochotnicy – (syn Katarzyny). Z zamkiem w Bochotnicy jest też związana legenda mówiąca o Annie Zbąskiej herbu Nałęcz, która zasłynęła jako przywódczyni grupy rycerzy rozbójników. Legenda ta wspomina o ukrytych przez nią w zamkowych lochach skarbach.