Kustodia Ziemi Świętej

Kustodia Ziemi Świętej − samodzielna jednostka administracyjna Zakonu Braci Mniejszych, będąca jedną z kustodii niezależnych tego zakonu, obejmująca tereny Bliskiego Wschodu, w tym Izrael, Autonomię Palestyńską^[1], Jordanię, Syrię, Liban, Rodos i Cypr^[2].

Kustodia Ziemi Świętej

Państwo	Palestyna /  Izrael
Siedziba	Jerozolima
Data założenia	1217
Zasięg	Palestyna, Izrael Jordania, Syria, Liban, Cypr
Kustosz	Francesco Ielpo OFM
Położenie na mapie Jerozolimy Kustodia Ziemi Świętej
Położenie na mapie Izraela Kustodia Ziemi Świętej
31°46′46″N 35°13′39″E
Strona internetowa

Oficjalnym znakiem Kustodii, rozpoznawalnym na wszystkich budowlach stanowiących jej własność, jest krzyż jerozolimski. Patronem Kustodii jest św. Antoni z Padwy.

Herb Kustodii Ziemi Świętej

Historia

Misja franciszkanów w Ziemi Świętej sięga roku 1217. Na kapitule generalnej w Asyżu, jeszcze za życia założyciela Zakonu Braci Mniejszych św. Franciszka z Asyżu, podjęto decyzję o wysłaniu zakonników na Bliski Wschód. Specyficzna rola, jaką pełni Kustodia od średniowiecza na terenie Bliskiego Wschodu, została doceniona przez Stolicę Świętą. Działalność misyjna braci została potwierdzona specjalnymi bullami „Gratias agimus” i „Nuper carissimae” 21 listopada 1342 r. przez papieża Klemensa IV^[3].

Kalendarium

Wielowiekowa historia Kustodii jawi się jako stopniowe odzyskiwanie dla Kościoła katolickiego sanktuariów chrześcijańskich w Ziemi Świętej^[4]:

• 1217 − Zakon Braci Mniejszych zostaje podzielony na prowincje, wśród nich dokumenty wymieniają Prowincję Ziemi Świętej^[5].
• 1219 − św. Franciszek z Asyżu udaje się przez Palestynę do Egiptu, gdzie spotyka się z sułtanem Al-Kamilem^[5].
• 1229 − minoryci zakładają klasztor w Jerozolimie w okolicach dzisiejszej V stacji Drogi Krzyżowej.
• 1323 − franciszkanie obejmują służbę w bazylice Bożego Grobu, gdzie konstytuuje się niewielka wspólnota.
• 1335 − zostaje założony klasztor w Wieczerniku na chrześcijańskim Syjonie.
• 1342 − kanoniczne potwierdzenie misji braci mniejszych w Oriencie przez papieża Klemensa IV.
• 1347 − ostateczne przejęcie opieki nad bazyliką Narodzenia Pańskiego w Betlejem^[6].
• 1363 − przejęcie opieki nad Grobem Matki Bożej w Dolinie Cedronu (utożsamianej w tradycji z Doliną Jozafata) (do 1757).
• 1485 − zakupiono miejsce narodzin św. Jana Chrzciciela w En Kerem.
• 1551 − franciszkanie zostają wyrzuceni z Wieczernika, zatrzymują się u Ormian.
• 1557 − siedzibą Kustodii staje się zakupiony od Gruzinów Klasztor Najświętszego Zbawiciela w Jerozolimie.
• 1620 − franciszkanie, dzięki działalności kustosza Tommaso Obiciniego OFM, wchodzą w posiadanie ruin wokół Groty Zwiastowania w Nazarecie^[7].
• 1631 − kustosz Diego Campanile zakupił ruiny sanktuarium Przemienienia Pańskiego na Taborze^[8].
• 1679 − zakup terenu obecnego sanktuarium Nawiedzenia św. Elżbiety w En Kerem.
• 1889 − własnością Kustodii stają się: V stacja Drogi Krzyżowej Jerozolimie, sanktuarium Dominus Flevit na stoku Góry Oliwnej, miejsce Prymatu św. Piotra w Tabdze oraz ruiny w Magdali nad Jeziorem Genezaret.
• 1894 − Kustodia, dzięki o. Giuseppe Baldiemu OFM, weszła w posiadanie ruin starożytnego Kafarnaum^[9].
• 1917 − części zakonników w związku z I wojną światową groziło uwięzienie.
• 1920 − Benedykt XV ogłosił św. Antoniego z Padwy patronem i opiekunem Kustodii Ziemi Świętej.
• 1964 − Ziemię Świętą i liczne klasztory Kustodii odwiedził papież Paweł VI podczas swej 1 podróży apostolskiej.
• 2000 − na terenie Kustodii gościł papież Jan Paweł II podczas swej 91 podróży apostolskiej^[10].
• 2002 − grupa kilkunastu braci przeżyła oblężenie bazyliki Narodzenia Pańskiego w Betlejem^[11].
• 2009 − w Ziemi Świętej gościł papież Benedykt XVI podczas swej 12 podróży apostolskiej.
• 2014 − klasztory Kustodii odwiedził papież Franciszek w czasie swojej podróży apostolskiej do Ziemi Świętej (24–26 maja)^[12].

Działalność

Terytorialnie obejmuje ziemie dzisiejszego Izraela, Autonomii Palestyńskiej, Jordanii, Syrii, Libanu i Cypru. Posiada swoje przedstawicielstwa w wielu krajach na świecie (m.in. we Włoszech, Hiszpanii, USA, Argentynie, Niemczech, Polsce). Celem powstania Kustodii było otoczenie opieką w imieniu Kościoła katolickiego sanktuariów związanych z życiem i działalnością Chrystusa i Apostołów oraz duszpasterstwo lokalnych katolików^[13].

Franciszkanie z Kustodii Ziemi Świętej prowadzą parafie i szkoły, organizują pielgrzymki, rozwijają działalność naukową dotyczącą Biblii i środowiska jej powstania. Główny przełożony tej bliskowschodniej prowincji franciszkańskiego zakonu nazywany jest Kustoszem Ziemi Świętej. Wybierany jest przez zakonników pochodzących z wielu krajów świata; Kustodia jest prowincją międzynarodową^[13].

Kustodia posiada dwa centra naukowe: Studium Biblicum Franciscanum (Jerozolima) oraz Franciszkańskie Centrum Studiów o Chrześcijańskim Wschodzie (Kair). W Jerozolimie istnieje także, założone przez franciszkanów, Chrześcijańskie Centrum Informacyjne, koordynujące działalność związaną z opieką nad przybywającymi do Ziemi Świętej pielgrzymami. Kustodia posiada własną, założoną w 1847 roku drukarnię − Franciscan Printing Press. Ważniejszymi klasztorami Kustodii są konwenty: klasztor Najświętszego Zbawiciela (wł. San Salvatore) w Jerozolimie − siedziba Kustosza i Studium Theologicum Jerosolimitanum (wyższe seminarium), konwent w Betlejem, konwent przy bazylice Zwiastowania w Nazarecie, konwent przy bazylice Bożego Grobu, konwent w ogrodzie Oliwnym oraz dwa oficjalne przedstawicielstwa w Waszyngtonie (Commissariat of the Holy Land in America) i w Rzymie (Delegazione di Terra Santa)^[13].