Mleczaj ostry

Mleczaj ostry (Lactarius acris (Bolton) Gray) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)^[1].

Mleczaj ostry

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	mleczaj
Gatunek	mleczaj ostry
Nazwa systematyczna
Lactarius acris (Bolton) Gray Nat. Arr. Brit. Pl. 1: 625 (Londyn, 1821)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1788 r. James Bolton nadając mu nazwę Agaricus acris. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Samuel Frederick Gray, przenosząc go do rodzaju Lactarius^[1]. Niektóre synonimy łacińskie^[2]:

• Agaricus acris Bolton 1788
• Galorrheus acris (Bolton) P. Kumm. 1871
• Lactifluus acris (Bolton) Roussel 1806

Polską nazwę podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 5–10 cm, barwy beżowobrązowawej, brązowawej lub czarnobrązowej. Pokryty oszronioną, lekko aksamitną (przy dużej wilgotności powietrza mazistą) skórką^[4].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki u młodych owocników białe, po dojrzeniu zabarwione kremowożółtawo lub ochrowo^[4].

Trzon

Barwy białawej lub bladoochrowej, jaśniejszy niż kapelusz^[4].

Miąższ

Zbudowany jest z kulistawych komórek powodujących ich specyficzną kruchość i nieregularny przełam. O łagodnym smaku, wydzielający białe, czerwieniejące na powietrzu mleczko (tylko w kontakcie z miąższem) o ostrym smaku^[4].

Zarodniki

Kulistawe, o średnicy 6,5–8 μm, o wystających skrzydełkowatych krawędziach długości do 2 μm, amyloidalne^[4].

Gatunki podobne

Wśród grzybów o morfologicznie zbliżonych owocnikach wymienia się następujące gatunki^[4]:

• mleczaj pomarszczony (Lactarius pterosporus), o szybko czerwieniejącym na powietrzu mleczku;
• Lactarius ruginosus, o grubszych i rzadziej rozstawionych blaszkach, rozwijający się w obecności buków. Przez niektórych autorów nieodróżniany od Lactarius acris.

Występowanie i siedlisko

Podano jego występowanie tylko w niektórych krajach Europy i w Japonii^[5]. W Polsce gatunek rzadki^[3], ale w ostatnich latach podano wiele jego stanowisk^[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych^[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Norwegii, Holandii, Szwecji, Słowacji, Czechach^[3].

Grzyb mykoryzowy, rozwijający się w glebie w lasach liściastych, w obecności grabów. Wytwarza owocniki (w Europie) od sierpnia do października^[4].