Mleczaj rudobrązowy

Mleczaj rudobrązowy (Lactarius hysginus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)^[1].

Mleczaj rudobrązowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	mleczaj
Gatunek	mleczaj rudobrązowy
Nazwa systematyczna
Lactarius hysginus (Fr.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 337 (1838) [1836-1838]
Zasięg
Zasięg w Europie

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1818 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Agaricus hysginus. Ten sam autor w 1838 r. przeniósł go do rodzaju Lactarius^[1]. Ma 5 synonimów. Niektóre z nich:

• Lactarius hysginus var. americanus Hesler & A.H. Sm. 1979
• Lactarius hysginus var. subroseus Hesler & A.H. Sm. 1979^[2].

Polską nazwę nadała Alina Skirgiełło w 1998 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 4–10 cm, początkowo silnie wypukły, w miarę rozwoju coraz bardziej płaski, na koniec wklęsły. Skórka daje się oderwać w całości. W stanie wilgotnym jest lepki, a nawet śluzowaty. Powierzchnia o równomiernym, rudobrązowym lub brudnordzawym ubarwieniu, ze słabym, czerwonawym lub brudnomięsistym odcieniem. Są na niej koncentryczne ułożone małe kępki lub koncentryczne pasma włosków^[4].

Blaszki

Gęste z blaszeczkami, przyrośnięte lub nieco zbiegające, dość wąskie, początkowo jasnożółte, potem silnie ochrowe z żółtopomarańczowym odcieniem, u starszych okazów nieco rudawe. Mleczko obfite, białe, nie zmieniające barwy, w smaku silnie piekące^[4].

Trzon

O wysokości 3–5 cm i grubości 1–2,5 cm, cylindryczny, masywny, początkowo pełny, potem watowaty. Powierzchnia lepka, jasnobrązowa, nieco błyszcząca, czasami z licznymi plamami^[4].

Miąższ

Białawy, o owocowym zapachu, na powietrzu po dłuższym czasie nabiegający ochrowożółtawo^[4].

Wysyp zarodników

Jasnoochrowy^[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 6,5–7,5 × 5,5–6,5 µm, szeroko owalne z bogatym urzeźbieniem składającym się z brodawek i łączących je listewek, razem tworzących siateczkowatą strukturę. Podstawki 40–48 × 8–10 µm. Liczne cheilocystydy występują zarówno na ostrzu, jak i bokach blaszek, są wrzecionowate, o długości 50–70 µm i średnicy 7–8 µm^[4].

Gatunki podobne

Wśród podobnych gatunków wymieniane są: Lactarius curtus, Lactarius fraxineus, mleczaj dębowy (Lactarius quietus)^[4].

Występowanie i siedlisko

Podano jego stanowiska w Ameryce Północnej, Europie i Japonii. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony, podano tu liczne jego stanowiska, zwłaszcza na Półwyspie Skandynawskim^[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył sześć stanowisk^[3]. W późniejszych latach podano nowe stanowiska^[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia^[7].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach iglastych. Owocniki tworzy od lipca do października^[3]. Najczęściej spotykany jest w trawiastych lasach świerkowych z dodatkiem brzóz^[4].