Leda (mitologia)

Leda (stgr. Λήδα Lḗda, łac. Leda) – w mitologii greckiej królewna etolska, królowa Sparty, kochanka Zeusa^[1].

Leda

Leda i Zeus jako łabędź, marmurowa kopia rzymska według greckiego oryginału z IV w. p.n.e. autorstwa Timoteosa, Muzea Kapitolińskie, Rzym
mityczna królowa Sparty
Jako żona	Tyndareosa
Dane biograficzne
Ojciec	Testios
Matka	Eurytemida lub Leukippe
Mąż	Tyndareos
Dzieci	Dioskurowie (Kastor i Polideukes), Helena Trojańska, Klitajmestra, Filonoe (Fylonoe), Timandra, Fojbe (Febe)

Uchodziła za córkę Testiosa i Eurytemidy (Eurytemis; lub Leukippe) oraz za żonę Tyndareosa^[1][2][3]. Była matką Dioskurów (Kastora i Polideukesa) oraz Heleny i Klitajmestry, a także Filonoe (Fylonoe), Timandry i Fojbe (Febe)^[1][4].

Jedna z wersji mitu podaje, że tej samej nocy Leda oddała się Zeusowi (który przybrał postać łabędzia) i swojemu mężowi. Stąd za ojca Polideukesa i Heleny uchodził Zeus, natomiast Kastora i Klitajmestry – mąż Ledy^[2].

Zeus w postaci łabędzia zszedł się z Ledą, a jeszcze tej samej nocy obcował z nią Tyndareos; urodziła Zeusowi Polideukesa i Helenę, a Tyndareosowi Kastora i Klitajmestrę^[2].

Motyw Ledy i łabędzia zawarli w swojej twórczości tacy artyści jak: Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Baldassare Peruzzi, François Boucher, Salvador Dalí, Louis de Silvestre, Antonio Allegri da Correggio, Paolo Veronese i Tintoretto.

Leda i łabędź, Virgil Solis

Imieniem królowej nazwano jedną z planetoid – (38) Leda oraz księżyc Jowisza – Leda.

Popkultura

• W grze Assassin's Creed Odyssey Leda jest tematem jednego z wątków pobocznych. Okazuje się, że przyjaciel głównego bohatera Barnabas był niegdyś jej mężem i żyje z przekonaniem, że jego żona nie żyje. Za sprawą zatrutego wina doznaje wizji, w których widzi swoją ukochaną całą i zdrową. Gracz szuka tropów Ledy u Kirke, Eurylochosa oraz Polifema.

Zobacz hasło Leda w Wikisłowniku