Leonidas Janowicz

Leonidas Janowicz^[a] – sędzia, c. k. radca wyższego sądu krajowego.

Leonidas Janowicz

Zawód, zajęcie	sędzia
Pracodawca	C. K. Wyższy Sąd Krajowy we Lwowie

Życiorys

Był pochodzenia rumuńskiego^[1][2]. Wstąpił do służby sądowniczej Cesarstwa Austrii nie dysponując ukończeniem studiów prawniczych^[1][3]. Od około 1829 był akcesistą w C. K. Bukowińskim Sądzie Kryminalnym w Czerniowcach^[4][5][6]. Od około 1832 pracował w C. K. Sądzie Kryminalnym we Lwowie, początkowo jako auskultant^[7], a od około 1835 do około 1841 jako aktuariusz^[8]. Według późniejszych ustaleń Józefa Białyni Chołodeckiego Leonidas Janowicz uczestniczył we Lwowie w procesach polskich działaczy niepodległościowych w trakcie austriackich represji wobec organizowanej partyzantki płk. Józefa Zaliwskiego w 1833^[9]. Ponadto podczas procesów politycznych wymierzonych w Polaków w 1840 był „prawą ręką” naczelnika lwowskiego C. K. Sądu Kryminalnego, radcy krajowego Moriza (Maurycego) Wittmanna, który wcześniej miał go sprowadzić z Czerniowiec do Lwowa^[10]. Według późniejszych publikacji Janowicz miał otrzymać awans na radcę za swoje zasługi oddane dla rządu w prowadzonych procesach politycznych^[1][3]. Od około 1842 do około 1849 był radcą-protokolistą przy C. K. Wyższym Sądzie Apelacyjnym i Kryminalnym we Lwowie^[11]. Pełniąc to stanowisko został skierowany ze Lwowa do Sanoka i prowadził śledztwo wobec zatrzymanych na podstawie przygotowanej przez cyrkuł sanocki listy uczestników konspiracji, podjętej celem wzniecenia walk w ramach powstania krakowskiego, zaplanowanych na ziemi sanockiej 21/22 lutego 1846^[12]. W opracowaniu Stanisława Schnür-Pepłowskiego, dotyczącym wypadków z 1846 na ziemi sanockiej, radca Janowicz został określony jako „człowiek bez czci i wiary”^[2]. Miał on znęcać się nad zatrzymanymi więźniami, podsłuchiwać ich i na wszelkie sposoby im dokuczać oraz znieważać ich żony i rodziny^[2]. Po przybyciu do Sanoka pułkownika Leopolda Kolowrath-Krakowsky’ego (ówczesny komendant 3 pułku huzarów z Sáros-Patak^[13]), mianowanego komendantem miasta, Janowicz został odwołany przez tegoż na prośby kobiet związanych z represjonowanymi^[2]. Podczas pierwszego spotkania obu w sanockim więzieniu, gdy Janowicz wskazywał Kollowrath-Krakowsky’emu wyróżniających się spiskowców, pułkownik miał odpowiedzieć: „Każdy ma swój punkt widzenia”^[2]. W książce Bronisława Łozińskiego radca Janowicz został zaliczony do grona sędziów będących filarami tradycji prowadzenia represyjnych procesów politycznych w Galicji^[14]. O działalności Janowicza jako sędziego śledczego pod koniec lat 40. wspominał także Aleksander Morgenbesser, który określił radcę mianem „posiepaka”^[15].

W grudniu 1849 Leonidas Janowicz został mianowany radcą C. K. Bukowińskiego Sądu Karnego w Czerniowcach^[16][b]. Przydzielony stamtąd od około 1850 do około 1852 był sprawującym prezydium przy prowizorycznym C. K. Sądzie Karnym w Maros-Vásárhely^[17][18], a około 1852/1853 był skierowany do C. K. Wyższego Sądu Krajowego w Siebenbürgen^[19]. Jako bukowiński radca kryminalny w połowie 1853 został mianowany radcą przy C. K. Bukowińskim Sądzie Prawa Miejskiego i Krajowego w Czerniowcach (niem. Bukowinaer Stadt- und Landrecht in Czernowitz^[c])^[20], gdzie jednocześnie był dyrektorem kancelarii^[21]. W połowie 1855 został mianowany radcą przy C. K. Sądzie Krajowym w Czerniowcach^[22][d][23].

Postanowieniem cesarza z 29 stycznia 1857 został mianowany radcą C. K. Wyższego Sądu Krajowego we Lwowie^[24][25]. Pracował na tym stanowisku tamże do około 1868 (tj. wkrótce po ustanowieniu Austro-Węgier i autonomii galicyjskiej)^[26]. W latach około 1865-1867 był równolegle asesorem w C. K. Wyższym Sądzie Wyrokującym we Lwowie^[27].

Uwagi

1. W ewidencji urzędników Cesarstwa Austrii początkowo był określany w języku niemieckim jako „Leonidas Janowitz” (Szematyzmy z lat 1830-1832), potem jako „Leonidas Janowicz” (Szematyzmy od 1833).
2. W Szematyzmie z 1850 nie figurował. Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1850. Lwów: 1850, s. Inhalt. Jak – Jar.
3. Tu w języku polskim jako „sąd szlachecki i miejski”. Wywód o księgach publicznych. „Powszechne Prawo Prywatne Austryjackie”, s. 265, 1865.
4. W Szematyzmach z 1855 i 1856 nie figurował. Handbuch des Lemberger Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1855. Lwów: 1855, s. Inhalt. Jan – Jas.