Czubajeczka łysiejąca

Czubajeczka łysiejąca (Lepiota oreadiformis Vel.) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)^[1].

Czubajeczka łysiejąca

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pieczarkowate
Rodzaj	czubajeczka
Gatunek	czubajeczka łysiejąca
Nazwa systematyczna
Lepiota oreadiformis Vel. České Houby 1: 215 (1920)

Porównanie kilku gatunków czubajeczek

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepiota, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimy^[2]:

• Agaricus clypeolarius var. pratensis Bull. 1789
• Lepiota clypeolaria var. pratensis (Bull.) Gillet 1876
• Lepiota gracilis var. laevigata J.E. Lange 1915
• Lepiota laevigata (J.E. Lange) J.E. Lange 1923
• Lepiota oreadiformis var. laevigata (J.E. Lange) Bon 1993
• Lepiota oreadiformis Velen. 1920 var. oreadiformis
• Lepiota pratensis (Bull.) Bigeard & H. Guill. 1909
• Lepiota rocabrunae Consiglio & Migl. 2002

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–6 cm, początkowo półkulisty, potem płaskowypukły z szerokim garbem. Powierzchnia jasnoochrowobrązowa, na środku kapelusza ciemniejsza i stopniowo blednąca w kierunku obrzeża. Brzeg ze zwieszającymi się, kłaczkowatymi resztkami osłony^[4].

Blaszki

Wolne, niezbyt szeroki, o barwie od białej do beżowej^[4].

Trzon

Wysokość 3–7 cm, grubość 0,3–0,7 cm, kształt walcowaty, nieco zgrubiały przy podstawie. Powierzchnia włóknista lub kłaczkowata, pokryta takimi samymi włókienkami, jak na kapeluszu. Posiada wełnistą strefę pierścieniową^[4].

Miąższ

Cienki, o barwie od białej do kremowej. Brak wyraźnego smaku i zapachu^[4].

Wysyp zarodników

Biały^[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki elipsoidalne lub wrzecionowate, amyloidalne, o rozmiarach 10–16 × 4,5–6,5 μm. Cheilocystydy maczugowate^[4].

Występowanie

Czubajeczka łysiejąca znana jest w wielu krajach Europy, oraz w stanie Kansas w USA^[5]. Na terenie Polski do 2003 r. podano 3 stanowiska^[3].

Saprotrof. Owocniki wyrastają na ziemi w lasach liściastych, zwłaszcza pod grabami, lasach iglastych wśród wrzosów, a także na obrzeżu lasów i na polanach. Pojawiają się od lipca do października^[3].

Prawdopodobnie jest grzybem trującym, u czubajeczek stwierdzono bowiem występowanie substancji toksycznych, niektóre gatunki powodują nawet zatrucia śmiertelne^[6].