Lidia Śniatycka-Olszewska

Lidia Śniatycka-Olszewska (ur. 27 września 1934 w Wilnie, zm. 14 września 2007 w Szklarskiej Porębie^[1]) – artystka plastyk, architektka i architektka wnętrz oraz urbanistka, znana z łączenia praktyk plastycznych z porządkowaniem przestrzennym.

Lidia Śniatycka-Olszewska

Data i miejsce urodzenia	27 września 1934 Wilno
Data i miejsce śmierci	14 września 2007 Szklarska Poręba
Zawód, zajęcie	architektka, architektka wnętrz, artystka plastyk, urbanistka

Życiorys

Pochodziła z rodziny o tradycjach patriotycznych. Córka Aleksandra Ciopy, oficera artylerii przeciwlotniczej w kampanii wrześniowej^[2]. Jej brat, Mieczysław Józef Ciopa, zginął w Powstaniu Warszawskim, walcząc pod pseudonimem „Marabut” jako dowódca kompanii „Genowefa” w Batalionie Harnaś^[3].

W 1957 ukończyła studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu ze specjalizacją architektury wnętrz i sztuki dekoracyjnej. Wstąpiła do Związku Polskich Artystów Plastyków^[4]. Rok później wyjechała do Wrocławia, gdzie uczęszczała na studia doktoranckie historii starożytnej na Uniwersytecie Wrocławskim. Zajmowała się także grafiką użytkową, projektowaniem plakatów czy wnętrz, np. statków^[2].

W 1969 r. przeprowadziła się do Białegostoku, gdzie wstąpiła do miejscowego Miastoprojektu. Została także członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich i Towarzystwa Urbanistów Polskich^[1]. Swoją praktykę architektoniczną i urbanistyczną kontynuowała w Jeleniej Górze, gdzie wyjechała w 1976. Rok później została głównym plastykiem na województwo jeleniogórskie. Sporządzała plany przestrzennego porządkowania miejscowości. W tym czasie założyła też pracownię Ollito-Projekt. W 1983 r. przeprowadziła się do Szklarskiej-Poręby^[4].

Twórczość

W praktyce architektonicznej i urbanistycznej cechowała się wrażliwością i poszanowaniem substancji zabytkowej. Podczas pracy w białostockim Miastoprojekcie współpracowała przy ponad pięćdziesięciu realizacjach^[2], np. przy aranżacji wnętrza pawilonu handlowego Eldom. Starała się łączyć doświadczenia artystów plastyków z architektami, postulując, m.in. przez liczne artykuły do prasy fachowej, większą współpracę między dwoma środowiskami twórczymi.

Jej koncepcje udało się wprowadzić w życie w Jeleniej Górze, gdzie jako główny plastyk województwa tworzyła interdyscyplinarne zespoły projektowe. Sama nadzorowała projekt odremontowania Starego Miasta w Lubomierzu^[2]. W 1979 r. ukończyła studia podyplomowe urbanistyki na Politechnice Warszawskiej^[1]. Jej praca dyplomowa skupiała się na szczegółowym planie zagospodarowania Chełmska Śląskiego. Ze względu na jej wysokie walory merytoryczne, została nominowana do nagrody Rektora Politechniki Warszawskiej i Generalnego Konserwatora Zabytków^[2].

Jednym z największych osiągnięć Śniatyckiej-Olszewskiej było zorganizowanie Ogólnopolskiego Sympozjum „Plastyczno-przestrzenne porządkowanie miast”. Pod patronatem Towarzystwa Urbanistów Polskich do Jeleniej Góry zjechali w 1981 architekci, konserwatorzy i plastycy. Tematem była reorganizacja głównych zasad upiększania miast. W efekcie zarząd TUP desygnował Śniatycką-Olszewską na Kongres Kultury Polskiej w 1981^[2].

W 1983 roku kupiła osiemnastowieczną willę w Szklarskiej Porębie. Przez kolejne lata realizowała swoje postulaty architektoniczno-plastyczne konsekwentnie remontując budynek i należący do niego ogród. Przeistoczyła je w tzw. „Szamanówkę”^[2], przystosowując do wymagań współczesnej architektury, jak i zasad konserwatorskich^[5]. „Szamanówka”, ochrzczona mianem „najstarszego domu w Szklarskiej Porębie”^[6], stała się filią Towarzystwa Przyjaciół Filozofii Ekologicznej w której wielokrotnie gościł jej założyciel, Henryk Skolimowski^[2].

Działalność Śniatyckiej-Olszewskiej w Szklarskiej Porębie dotyczyła także projektów wyremontowania wielu lokalnych zabytków, jak starego cmentarza ewangelickiego, które jednak nie zostały zrealizowane. Promowała twórczość lokalnych artystów nieprofesjonalnych, wydając broszury i katalogi z ich pracami. Tworzyła tzw. „mikrotwory”, dzieła wielkości znaczka pocztowego^[4]. Zajęła się także wydawaniem pamiętników rodzinnych, m.in. wspomnień swojego dziadka Andrzeja Ciopy, pisanych wierszem i sięgających czasów insurekcji kościuszkowskiej^[2].

Życie prywatne

Żona Tomasza Olszewskiego^[7].

Działalność

Wybrane projekty architektoniczno-urbanistyczne:

• Aranżacja wnętrza pawilonu handlowego Eldom przy al. 1 Maja, Białystok^[8]
• Plan szczegółowy zagospodarowania Chełmska Śląskiego, 1979
• Plan rewitalizacji centrum Lubomierza
• Remont willi przy ul. 11 Listopada 24a, tzw. „Szamanówka”, Szklarska Poręba^[2]

Wybrane wydawnictwa

• Najstarszy Dom w Szklarskiej Porębie „Szamanówka”^[1]
• Miłość i góry
• Pamiętnik Potomstwa Kaczmarskiego
• W krainie wichrów i mgieł
• W kręgu starej chaty^[9]

Wybrany udział w wystawach

• XV-lecie PSP, Wrocław 1964
• Wystawa Grafiki Wydawniczej, Białystok 1971
• Spotkania rzeźbiarskie: Białystok – Hajnówka, 1971
• Białostockie wnętrza – wystawa indywidualna, Białystok 1974
• Pierwsze Prezentacje Jeleniogórskie, Jelenia Góra 1977
• XXX-lecie ZPAP Okręgu Wrocławskiego, Wrocław 1977
• Prezentacje Plastyków Jeleniogórskich, Zielona Góra 1977^[2]