Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Lutry
wieś w województwie warmińsko-mazurskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Lutry (niem. Luthen, Lautern) – wieś warmińska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Kolno.
Do 1954 roku siedziba gminy Lutry. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Lutry. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś warmińska nad Jeziorem Luterskim.
Remove ads
Historia
Nazwa wsi pochodzi od nazwiska Henryka Lutra (Henryk von Luter) – warmińskiego wójta krajowego, który założył ją ok. 1333–1342 r. Dokument lokacyjny nie zachował się. W 1346 r. kolejny wójt Bruno Luter założył tu karczmę. Zasadźcami byli Henryk, Piotr i Mikołaj. Drugi akt lokacyjny był wystawiony przez biskupa Warmińskiego Henryka Sorboma w 1375 r. Mieszkańcy wsi byli zobowiązani do szarwarku na rzecz zamku w Jezioranach, który zniesiono w 1528 r. (przyczynił się do tego biskup warmiński Maurycy Ferber). W 1688 r. karczmę prowadził Michał Dost. Była ona wyposażona w jedną morgę ziemi uprawnej. W czasie wojen polsko-krzyżackich i szwedzkich wieś została zniszczona. W plebiscycie w 1920 r. głosowano za Prusami Wschodnimi (ok. 700 głosów). Po 1945 r., Lutry stały się wsią sołecką ze szkołą.
Remove ads
Zabytki
Spośród 174 budynków część uznano za zabytkowe. Szczególna jest zabudowa warmińska w postaci murowanych i częściowo drewnianych obiektów mieszkalnych i gospodarczych.
Kościół
Pierwszy kościół wybudowany w XIV w., spalił się w roku 1550. Po odbudowaniu konsekrowany był 18 kwietnia 1580 r. przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera pod wezwaniem Marii Magdaleny. Obecny kościół (neogotycki) wybudowano w 1863 r., otrzymał drugi tytuł św. Walentego był konsekrowany 3 czerwca 1893 r. przez biskupa Andrzeja Thiela. Parafia pw. Świętej Marii Magdaleny istnieje od 15 kwietnia 1375 r. Posiada wysoki szczyt i sześcioboczną wieżę zwieńczoną szczycikami i hełmem ostrosłupowym[5].
Parafia
Rzymskokatolicka Parafia św. Marii Magdaleny i św. Walentego w Lutrach należy do dekanatu Jeziorany archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Lutrach. Od 2009 r. proboszczem parafii jest ks. Lech Kozikowski. Do parafii należą kaplice w Kikitach, Wągstach i Pierwągach. Wspólnota liczy około 1000 osób.
W XIV wieku roku biskup warmiński Henryk Sorbom zatwierdził wybudowanie kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Walentego. Po pożarze w 1550 roku świątynia w 1580 roku została ponownie konsekrowana przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera ku czci św. Marii Magdaleny.
Obecny kościół neogotycki (1860–1863) a konsekrował w 1893 roku biskup Andrzej Thiel, dodając mu tytuł św. Walentego. Wyposażenie wnętrza jest także neogotyckie. Przy kościele mieści się budynek, w którym przed wojną znajdowała się duża plebania[6].
Remove ads
Infrastruktura
We wsi zlokalizowana jest szkoła oraz przedszkole. Szkoła w Lutrach istnieje od XVIII w. W Wiejskim Domu Kultury organizowane są różne spotkania, wystawy (stałe i tymczasowe), imprezy kulturalne. Funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna i Zespół Opieki Zdrowotnej.
W 2017 roku nastąpiło otwarcie nowej Remizy Strażackiej, którą poświęcił proboszcz Kozikowski a otworzył Wójt gminy Kolno Henryk Duda[7].
We wsi znajdują się gospodarstwo agroturystyczne, ośrodek turystyczny, karczma oraz trzy sklepy.
Remove ads
Przyroda
W okolicy znajduje się rezerwat kormoranów.
Demografia
Liczba ludności wsi Lutry od XVIII wieku do dziś. Obecnie we wsi mieszka 18% dzieci i młodzieży, 63% pracujących dorosłych oraz 18% seniorów[8].
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads