Magnituda

Magnituda (łac. magnitudo "wielkość" od magnus^[1], ang. moment magnitude scale (skrót MMS; M_W lub M)) – liczbowa miara wielkości trzęsienia ziemi, oparta na wielkości tzw. momentu sejsmicznego^[2]. Pierwszą wersję opracował w 1935 r. Ch.F. Richter do sklasyfikowania lokalnych wstrząsów kalifornijskich^[3]. Opracowana przez niego „skala magnitud” została później nazwana skalą Richtera.

Ten artykuł dotyczy parametru opisującego trzęsienia ziemi. Zobacz też: magnitudo, jednostka wielkości gwiazdowej w astronomii.

Obliczanie magnitudy

Według oryginalnej skali Richtera magnituda jest definiowana jako logarytm dziesiętny maksymalnej amplitudy znormalizowanego zapisu fali sejsmicznej, przez sejsmograf Wooda-Andersona, w odległości 100 km od epicentrum. Opracowany przez Richtera sposób obliczania magnitudy umożliwia porównywanie wstrząsów sejsmicznych w różnych miejscach kuli ziemskiej^[4].

W 1978 r. japoński geofizyk, Hirō Kanamori, zmodyfikował sposób obliczania magnitudy, opracowany przez Richtera tak, aby nadawała się ona do określania energii najsilniejszych wstrząsów i nie była zależna od przestarzałego sejsmografu^[2][5].

Obecnie magnituda obliczana jest na podstawie wartości tzw. momentu sejsmicznego, lecz w przedziale mierzonym przez skalę Richtera (do ok. 7) jest z nią porównywalna.

Magnitudę oblicza się według wzorów na podstawie danych uzyskanych z zapisu wstrząsu, takich jak: amplituda ruchu gruntu, okres fali, odległość epicentralna oraz głębokość ogniska. Magnitudę wyznacza się z fal podłużnych (P), poprzecznych (S) – Mb, powierzchniowych (L) – MS oraz z momentu sejsmicznego – M₀. Moment sejsmiczny jest iloczynem wielkości przesunięcia, rozmiarów ogniska i sztywności (wytrzymałości) skał, w których doszło do wstrząsu^[3].

${\displaystyle M_{\mathrm {w} }={\frac {2}{3}}\log(M_{0})-6}$

Wzrost magnitudy M_W o jednostkę oznacza ok. 30 razy większą energię M₀. Energia fal sejsmicznych to jedynie część całkowitej energii trzęsienia ziemi. Reszta energii rozprasza się w postaci ciepła, powoduje trwałe deformacje skał^[3].

Zobacz też

Zobacz hasło magnituda w Wikisłowniku

• skala Mercallego
• skala Miedwiediewa-Sponheuera-Karnika
• skala Richtera