Mantyla

Mantyla, mantylka, mantilla (z łac. mantellum – okrycie^[1]) – odmiana welonu lub szala zarzucanego na głowę i ramiona, wykonana z koronki lub cienkiej tkaniny jedwabnej.

Mantyla w stylizowanym stroju ludowym, lata 20. XX w.

Charakterystyka

Element stroju ludowego noszonego przez kobiety w niektórych rejonach Hiszpanii^[2], zazwyczaj koloru czarnego lub białego (z rzadka czerwonego^[3]).

Mantyla przytrzymywana jest na włosach przez wysoki kok z tyłu głowy^[4] oraz ozdobny grzebień i starannie drapowana na ramionach. Czarną noszono zazwyczaj m.in. na fiesty oraz w Wielkim Tygodniu, białą natomiast – w Poniedziałek Wielkanocny i na walki byków^[5]. Mantyle są bardzo kosztowne i często przekazywane w linii żeńskiej z pokolenia na pokolenie^[3].

Mantyla może wywodzić się od rodzaju peleryn, nazywanych manton^[3]. W ubiorze ogólnoeuropejskim forma okryć głowy zbliżona do klasycznej mantyli była popularna w XVII w.

W regionalnych odmianach stroju hiszpańskiego mantyla rozpowszechniła się w XVII-XVIII w. i spopularyzowała w wieku XIX^[1]. Pojawiała się często na obrazach Diego Velázqueza i Francisca Goi^[3]. Początkowo była niewielkich rozmiarów, jednak rozpowszechnianie się rozbudowanych uczesań w typie koka, które pozwalały na umieszczanie we włosach wysokich grzebieni, powodowało, że forma mantyli stawała się coraz bardziej spiętrzona nad czołem^[3].

Zobacz multimedia związane z tematem: Mantyla

Zobacz hasło mantyla w Wikisłowniku