Twardzioszek nalistny

Twardzioszek nalistny (Marasmius bulliardii Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae)^[1].

Twardzioszek nalistny

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	twardzioszkowate
Rodzaj	twardzioszek
Gatunek	twardzioszek nalistny
Nazwa systematyczna
Marasmius bulliardii Quél. Bull. Soc. bot. Fr. 24: 323 (1878)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Marasmius, Marasmiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimy naukowe^[2]:

• Androsaceus bulliardii (Quél.) Pat. 1887
• Chamaeceras bulliardii (Quél.) Kuntze 1898
• Marasmius bulliardii f. acicola (S. Lundell) Noordel. 1987
• Marasmius bulliardii Quél., Bull. 1878 f. bulliardii
• Marasmius bulliardii Quél. 1878 var. bulliardii
• Marasmius bulliardii var. papillata Theiss. 1909
• Marasmius rotula f. acicola S. Lundell 1957

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3–8 mm, kształt półkolisty, na wierzchu z wgłębieniem i czarniawą kropką. Powierzchnia gładka, o barwie beżowej, bladoochrowej, czasami jaśniejszej w środku. Brzeg szeroko bruzdowany^[4].

Blaszki

Bardzo rzadkie, przy trzonie wolne, czasami z międzyblaszkami. Trama blaszek regularna. Barwa od beżowej do bladoochrowej^[4].

Trzon

Rogowaty, elastyczny, o barwie czarnobrązowej, górą jaśniejszy. Powierzchnia naga i lśniąca. Często posiada główkowato zakończone boczne odgałęzienia^[4]. Takie boczne odgałęzienia występują szczególnie wówczas, gdy owocniki wyrastają pod przykryciem (np. liśćmi).

Miąższ

Cienki, o tej samej barwie co powierzchnia kapelusza. Smak i zapach niewyraźny^[4].

Zarodniki

W kształcie pestek jabłka, o rozmiarach 7,5–10 × 4–4,5 μm^[4].

Występowanie i siedlisko

Twardzioszek nalistny występuje głównie w Europie, poza tym podano jego stanowiska w Północnej Karolinie w USA oraz w Japonii^[5]. W Polsce dość pospolity^[3].

Saprotrof. Występuje w lasach liściastych na opadłych liściach, szczególnie dębowych i bukowych, ale także na innych resztkach roślinnych. Owocniki wytwarza od czerwca do października^[3]. Wyrastają na nerwach liści^[4].

Gatunki podobne

• twardzioszek obrożowy (Marasmius rotula). Jest również bardzo mały, ale ma białawy kapelusz, a jego blaszki zrastają się wokół trzonu tworząc charakterystyczny pierścień. Ponadto wyrasta zazwyczaj nie na liściach, lecz na innych resztkach roślinnych, np. gałązkach.
• twardzioszek bukowy (Marasmius setosus). Jest jeszcze mniejszy i ma kapelusz biały. Odróżnia się także cechami mikroskopowymi^[6].
• twardzioszek liściolubny (Marasmius epiphyllus). Również jest drobny i wyrasta na liściach, ale ma kapelusz mlecznobiały, bardziej rozpostarty, starsze kapelusze są pomarszczone. Łatwo odróżnić go po blaszkach, które są bardzo wąskie, niemal żyłkowate^[7].
• twardzioszek osikowy (Marasmius tremulae). Bardzo drobny, wyrasta na liściach osiki. Ma inne cechy mikroskopowe (m.in. podstawki dwuzarodnikowe a zarodniki walcowate)^[7].