Maria Nagoj

Marija Fiodorowna Nagoj, znana jako Maria Nagoj (ros. Мария Фёдоровна Нагая, ur. 8 lutego 1553, zm. 1608^[1][2]) – ostatnia (siódma) żona cara Iwana IV Groźnego, córka okolniczego Fiodora Fiodorowicza Nagoja.

Maria Nagoj

caryca Rosji
Okres	od 1580 do 18 marca 1584
Jako żona	Iwana IV Groźnego
Dane biograficzne
Data i miejsce śmierci	1610 Moskwa
Ojciec	Fiodor Fiodorowicz Nagoj
Mąż	Iwan IV Groźny
Dzieci	Dymitr

Caryca Maria demaskuje Dymitra I Samozwańca

Życiorys

Car po przyczynieniu się do śmierci ostatniej małżonki Wasylisy oraz krótkim związku z Natalią Korostową rozpoczął poszukiwania nowej żony^[3]. Oświadczył okolniczemu Fiodorowi Michajłowiczowi Nagajowi, że chce, aby jego córka Maria została kolejną carycą^[3]. Na wieść o tym Maria zemdlała^[3].

Ślub odbył się 6 września 1580 roku. W świetle ówczesnego ustawodawstwa to małżeństwo było nielegalne; Cerkiew uznawała tylko dwa związki małżeńskie, trzeci potępiała a czwartego zabraniała^[3].

W listopadzie 1581 roku z ręki swego ojca zginął pasierb Marii, carewicz Iwan. Caryca była zaniedbywana przez męża, obrażana przez bliskich współpracowników cara, a jej pozycja na carskim dworze była niepewna^[3]. Doradcy Iwana zachęcali go, aby wstąpił w związek małżeński z cudzoziemką, najlepiej z Angielką, aby wzmocnić sojusz przeciwko Polsce i Szwecji^[3]. Fiodor Andriejewicz Pisiemski, który stał na czele carskiego poselstwa do Londynu, poprosił królową Anglii Elżbietę I o rękę Marii Hastings dla swego cara^[3]. Maria Hastings była daleką krewną angielskiej królowej i prawnuczką Małgorzaty Pole. Elżbietę I zapewniono, że Maria Nagoj nie jest carycą i wkrótce będzie odesłana do klasztoru jako mniszka^[3]. Z tych planów małżeńskich ostatecznie nic nie wyszło, ponieważ Pisiemski odradził Iwanowi IV małżeństwo z Marią Hastings, którą ujrzał potajemnie w ogrodzie i uznał ją za słabą i schorowaną^[3].

Maria podczas małżeństwa z carem urodziła syna Dymitra. Po śmierci cara w 1584 wraz z synem została zesłana do miasta Uglicz. W 1591 carewicz Dymitr zginął w niejasnych okolicznościach. Marię Nagoj za brak dostatecznej opieki nad synem postrzyżono na mniszkę (imię zakonne Marta) i umieszczono w klasztorze Nikołowyksińskim (na obszarze dzisiejszego Zbiornika Rybińskiego).

W 1604 Borys Godunow wezwał ją do Moskwy w związku z pojawieniem się Dymitra Samozwańca I. Jednak nic nie wniosła do sprawy i odesłano ją z powrotem. Dopiero 18 czerwca 1605 roku uroczyście powróciła do Moskwy, uznając Dymitra Samozwańca I za swego syna. Następnie po jego zamordowaniu wyrzekła się poprzednich deklaracji i 3 czerwca 1606 uroczyście przywitała przeniesione z Uglicza szczątki świętego carewicza Dymitra.

Zmarła w Moskwie w 1608 roku. Choć przyjęto oficjalnie datę obecną na nagrobku carycy, to badacze sugerują, że mogło to się stać w innym roku z zakresu 1608–1612.