Maria Piłsudska (1842–1884)

Maria Piłsudska z Billewiczów (ur. 1842 w Adamowie, zm. 1 września 1884 w Wilnie) – matka Józefa Piłsudskiego.

Maria Piłsudska

Mogiła
Rodzina	Billewiczowie
Data i miejsce urodzenia	1842 Adamowo
Data i miejsce śmierci	1 września 1884 Wilno
Ojciec	Antoni Billewicz
Matka	Helena Michałowska
Mąż	Józef Wincenty Piłsudski
Dzieci	Helena Piłsudska Zofia Kadenacowa Bronisław Piłsudski Józef Piłsudski Adam Piłsudski Kazimierz Piłsudski Maria Juchniewiczowa Jan Piłsudski Ludwika Majewska Kacper Piłsudski Piotr Piłsudski Teodora Piłsudska

Życiorys

Maria Billewicz urodziła się w Adamowie^[1] pod Teneniami, w ówczesnej guberni kowieńskiej, w rodzinie Antoniego Billewicza herbu Mogiła i Heleny z Michałowskich. Pochodziła ze szlacheckiego rodu Billewiczów^[2]. Jej krewnymi były Joanna i Zofia Billewicz, siostry, pisarki i działaczki społeczne. W dzieciństwie przeszła operację biodra w Berlinie, przez co całe życie lekko utykała.

22 kwietnia 1863 w Teneniach wyszła za mąż za Józefa Wincentego Piłsudskiego. W posagu wniosła majątek odziedziczony po swojej matce Helenie z Michałowskich^[3]. Z Józefem Wincentym miała dwanaścioro dzieci.

Maria wpajała dzieciom patriotyzm, uczyła je polskiej literatury i historii. Nie zaniedbywała także innej edukacji: szwajcarska guwernantka uczyła dzieci francuskiego i niemieckiego^[2]. Maria widziała w swoich synach, szczególnie w Józefie, bojowników o wolność Polski.

Miejsce spoczynku

Cmentarz Na Rossie w Wilnie, mauzoleum Matka i Serce Syna, 1937

Cmentarz Na Rossie w Wilnie, mauzoleum Matka i Serce Syna, 2004

Maria Piłsudska zmarła 1 września 1884 i została pochowana w Sugintach. 1 czerwca 1935 jej zwłoki ekshumowano i złożono tymczasowo w kaplicy kościoła św. Teresy w Wilnie. 12 maja 1936 trumnę ze zwłokami uroczyście złożono w krypcie mauzoleum na cmentarzu Na Rossie. Obok trumny złożono kryształową urnę z sercem Józefa Piłsudskiego.

Osobny artykuł: pogrzeb Józefa Piłsudskiego.

Nagrobek wieńczy płyta wykonana z granitu z Bronisławki w województwie wołyńskim. Płyta została obrobiona i oszlifowana przez Bolesława Sypniewskiego w warszawskim Zakładzie Rzeźbiarsko-Kamieniarskim Sypniewski, tam też został wykuty słynny napis na płycie: "Matka i serce syna"^[4], razem z cytatami z poematów Słowackiego^[5]. Przed mauzoleum aż do zajęcia Wilna przez Armię Czerwoną w 1939 stała warta honorowa harcerzy. W okresie okupacji Wileńszczyzny przez Litwę przed grobem stanęła warta żołnierzy litewskich^[6].

Dzieci

• Helena Piłsudska (1864–1917)
• Zofia Kadenacowa (1865–3 lutego 1935, żona dr. med. Bolesława Kadenacego; pochowana w Wilnie, na cmentarzu Bernardyńskim^[7][8])
• Bronisław Piłsudski
• Józef Piłsudski
• Adam Piłsudski
• Kazimierz Piłsudski
• Maria Juchniewiczowa (1873–1921), żona Cezarego Juchniewicza
• Jan Piłsudski
• Ludwika Majewska (1879–1924), żona Leona Majewskiego; pochowana w Wilnie, na cmentarzu Na Rossie
• Kacper Piłsudski (1881–1915)^[9]
• Piotr Piłsudski (ur. i zm. 1882), brat bliźniak Teodory
• Teodora Piłsudska (ur. i zm. 1882), siostra bliźniaczka Piotra

Tablica pamiątkowa w Zgierzu.

Genealogia

Prapradziadkowie

Tadeusz Billewicz (zm. 1788) ∞ NN

NN ∞ NN

Kownacki ∞ NN

NN ∞ NN

Wiktor Michałowski ∞ NN

Taraszkiewicz ∞ NN

Butler ∞ NN

Billewicz ∞ NN

Pradziadkowie

Adam Billewicz (zm. 1782) ∞ NN

Kownacki ∞ NN

Joachim Michałowski (1744–1831) ∞ Ludwika Taraszkiewicz (1784–1838)

Wincenty Butler (zm. 1843) ∞ Małgorzata Billewicz (zm. ok. 1861)

Dziadkowie

Kacper Wincenty Billewicz (zm. ok. 1840) ∞ Kownacka

Wojciech Michałowski ∞ Elżbieta Butler (zm. 1894)

Rodzice

Antoni Billewicz (1815–1860) ∞ Helena Michałowska (zm. 1846)

Maria Billewicz (1842–1884)