Maxwell Anderson

Maxwell Anderson (właśc. James Maxwell Anderson; ur. 15 grudnia 1888^[1] w Atlantic(inne języki), zm. 28 lutego 1959^[1] w Stamford^[1]) – amerykański dramaturg^[1], pisarz, poeta, dziennikarz i autor tekstów. Zdobywca nagrody Pulitzera w dziedzinie dramatu (1933).

Maxwell Anderson

James Maxwell Anderson

od lewej: Maxwell Anderson, S.N. Behrman, Robert E. Sherwood i Elmer Rice (1938)
Data i miejsce urodzenia	15 grudnia 1888[1] Atlantic[1]
Data i miejsce śmierci	28 lutego 1959[1] Stamford[1]
Zawód, zajęcie	dramaturg, pisarz, poeta, dziennikarz, autor tekstów

Życiorys

Urodził się 15 grudnia 1888 na farmie niedaleko Atlantic w stanie Pensylwania^[2], jako syn Williama Lincolna Andersona, drwala, a później strażaka kolejowego i baptystycznego kaznodziei oraz Charlotte Perrimeli Stephenson. Rodzina przeprowadziła się do Andover w stanie Ohio w 1890, kolejno do Richmond Center, a następnie do Townville w Pensylwanii, a w 1895 do Edinboro(inne języki), gdzie Anderson po raz pierwszy poszedł do szkoły podstawowej. Mieszkali w McKeesport, w New Brighton(inne języki) i Harrisburgu w Pensylwanii, następnie przenieśli się do Jefferson w Ohio w 1901, potem do Algony w Iowa, a w 1904 do New Hampton, gdzie Anderson po raz pierwszy uczęszczał do szkoły średniej. W 1907 ponownie przenieśli się do Jamestown w Dakocie Północnej. Rok później (1908) Anderson ukończył szkołę średnią. W 1911 poślubił Margaret Ethel Haskett, para miała troje dzieci^[3].

Studiował na Uniwersytecie Dakoty Północnej^[1] (uzyskując dyplom w 1911) i Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii^[1][2]. Po ukończeniu studiów pracował jako wykładowca oraz dziennikarz w San Francisco, a w 1918 przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie kontynuował działalność dziennikarską i rozpoczął twórczość dramatopisarską^[1].

Zmarł 28 lutego 1959 w Stamford w Connecticut^[2].

Twórczość

Debiutował sztuką The White Desert (1923, Biała pustynia), inspirowaną doświadczeniami z życia akademickiego w Dakocie Północnej. Rozgłos przyniosła mu napisana wspólnie z Laurence’em Stallingsem pacyfistyczna sztuka What Price Glory? (1924, Jaka jest cena chwały), tematycznie związana z I wojną światową^[1][2]. Wydał też Saturday’s Children (1927)^[2].

Opublikował dwie sztuki historyczne. W 1930 zapoczątkował dramatem Elisabeth the Queen (Królowa Elżbieta) cykl historycznych dramatów pisanych wierszem i w 1933 Mary of Scotland (1933)^[2]. Do tego nurtu utworów z dziejów Anglii i Szkocji: należy też Anne of the Thousand Days (1948, Anna Tysiąca Dni), z historii Francji Joan of Lorraine(inne języki) (1946, Joanna Lotaryńska), a także dramaty odnoszące się do przeszłości Stanów Zjednoczonych: Night Over Taos(inne języki) (1932, Noc nad Taos) i Valley Forge (1934)^[1].

Anderson, posługując się często formą dramatu wierszowanego, rzadko już wówczas stosowaną, ujmował swoje postacie z perspektywy nowoczesnej psychologii. Styl jego dramatów historycznych łączył elementy języka współczesnego z nawiązaniami do tradycji elżbietańskiej; poszczególne partie utworów były pisane zarówno białym wierszem, jak i prozą^[1].

Wyznawane przez niego poglądy liberalne znalazły wyraz w dramatach o tematyce współczesnej, takich jak Gods of Lightning (1928, Bogowie piorunów) i dramat poetycki Winterset (1935, Opowieść zimowa), inspirowanych sprawą Nicoli Sacco i Bartolomea Vanzettiego^[2], satyryczna sztuka polityczna Both Your Houses(inne języki) (1933, Obydwie wasze izby), za którą dostał Nagrodę Pulitzera w dziedzinie dramatu^[2]., czy alegoryczny dramat High Tor (1936), podejmujący konflikt między tradycyjnym indywidualizmem a nowoczesną filozofią biznesu^[1].

Napisał również sztuki Key Largo (1939), poświęconą Amerykaninowi walczącemu w hiszpańskiej wojnie domowej, dramaty z okresu II wojny światowej The Eve of St. Mark(inne języki) (1942, Wigilia św. Marka) i Storm Operation (1944, Operacja szturmowa), a także późniejsze utwory sceniczne: Truckline Cafe(inne języki) (1946, Kawiarnia na trasie), Barefoot in Athens (1952, Boso w Atenach) oraz The Bad Seed (1955, Złe nasienie)^[1].

Anderson ogłosił ponadto tom poezji You Who Have Dreams (1925, Wy, którzy macie sny) oraz zbiory esejów The Essence of Tragedy (1938, Istota tragedii) i Off Broadway (1940, Poza Broadwayem)^[1].