Michael Phelps

Michael Fred Phelps (ur. 30 czerwca 1985^[2] w Baltimore) – amerykański pływak, 23-krotny mistrz olimpijski, 26-krotny mistrz świata, mistrz świata na krótkim basenie, wielokrotny rekordzista świata. Sześciokrotnie wybrany najlepszym pływakiem na świecie: w 2003, 2004, 2006, 2007, 2008 i 2009 roku.

Michael Phelps

Phelps na igrzyskach olimpijskich (2016)
Data i miejsce urodzenia	30 czerwca 1985 Baltimore
Obywatelstwo	Stany Zjednoczone
Wzrost	1,94 m[1]
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Stany Zjednoczone Igrzyska olimpijskie złoto Ateny 2004 pływanie (100 m st. motylkowym) złoto Ateny 2004 pływanie (200 m st. motylkowym) złoto Ateny 2004 pływanie (200 m st. zmiennym) złoto Ateny 2004 pływanie (400 m st. zmiennym) złoto Ateny 2004 pływanie (4 × 200 m st. dowolnym) złoto Ateny 2004 pływanie (4 × 100 m st. zmiennym) złoto Pekin 2008 pływanie (200 m st. dowolnym) złoto Pekin 2008 pływanie (100 m st. motylkowym) złoto Pekin 2008 pływanie (200 m st. motylkowym) złoto Pekin 2008 pływanie (200 m st. zmiennym) złoto Pekin 2008 pływanie (400 m st. zmiennym) złoto Pekin 2008 pływanie (4 × 100 m st. dowolnym) złoto Pekin 2008 pływanie (4 × 200 m st. dowolnym) złoto Pekin 2008 pływanie (4 × 100 m st. zmiennym) złoto Londyn 2012 pływanie (200 m st. zmiennym) złoto Londyn 2012 pływanie (100 m st. motylkowym) złoto Londyn 2012 pływanie (4 × 200 m st. dowolnym) złoto Londyn 2012 pływanie (4 × 100 m st. zmiennym) złoto Rio de Janeiro 2016 pływanie (200 m st. motylkowym) złoto Rio de Janeiro 2016 pływanie (200 m st. zmiennym) złoto Rio de Janeiro 2016 pływanie (4 × 100 m st. dowolnym) złoto Rio de Janeiro 2016 pływanie (4 × 200 m st. dowolnym) złoto Rio de Janeiro 2016 pływanie (4 × 100 m st. zmiennym) srebro Londyn 2012 pływanie (4 × 100 m st. dowolnym) srebro Londyn 2012 pływanie (200 m st. motylkowym) srebro Rio de Janeiro 2016 pływanie (100 m st. motylkowym) brąz Ateny 2004 pływanie (200 m st. dowolnym) brąz Ateny 2004 pływanie (4 × 100 m st. dowolnym) Mistrzostwa świata złoto Fukuoka 2001 200 m st. motylkowym złoto Barcelona 2003 200 m st. motylkowym złoto Barcelona 2003 200 m st. zmiennym złoto Barcelona 2003 400 m st. zmiennym złoto Barcelona 2003 4 × 100 m st. zmiennym złoto Montreal 2005 200 m st. dowolnym złoto Montreal 2005 200 m st. zmiennym złoto Montreal 2005 4 × 100 m st. dowolnym złoto Montreal 2005 4 × 200 m st. dowolnym złoto Montreal 2005 4 × 100 m st. zmiennym złoto Melbourne 2007 100 m st. motylkowym złoto Melbourne 2007 200 m st. motylkowym złoto Melbourne 2007 200 m st. dowolnym złoto Melbourne 2007 200 m st. zmiennym złoto Melbourne 2007 400 m st. zmiennym złoto Melbourne 2007 4 × 100 m st. dowolnym złoto Melbourne 2007 4 × 200 m st. dowolnym złoto Rzym 2009 4 × 100 m st. dowolnym złoto Rzym 2009 4 × 200 m st. dowolnym złoto Rzym 2009 200 m st. motylkowym złoto Rzym 2009 100 m st. motylkowym złoto Rzym 2009 4 × 100 m st. zmiennym złoto Szanghaj 2011 200 m st. motylkowym złoto Szanghaj 2011 4 × 200 m st. dowolnym złoto Szanghaj 2011 4 × 100 m st. zmiennym złoto Szanghaj 2011 100 m st. motylkowym srebro Barcelona 2003 100 m st. motylkowym srebro Barcelona 2003 4 × 200 m st. dowolnym srebro Montreal 2005 100 m st. motylkowym srebro Rzym 2009 200 m st. dowolnym srebro Szanghaj 2011 200 m st. dowolnym srebro Szanghaj 2011 200 m st. zmiennym brąz Szanghaj 2011 4 × 100 m st. dowolnym Mistrzostwa świata (basen 25 m) złoto Indianapolis 2004 200 m st. dowolnym

10 sierpnia 2008, Michael Phelps, László Cseh i Ryan Lochte, po wyścigu 400 m stylem zmiennym

Zdobywca ośmiu medali (6 złotych i 2 brązowych) na igrzyskach olimpijskich w Atenach w 2004 roku, 8 złotych medali podczas występów na igrzyskach olimpijskich w Pekinie (w tym 7 rekordów świata), 6 medali (4 złotych i 2 srebrnych) na igrzyskach olimpijskich w Londynie w 2012 roku oraz 6 medali (pięciu złotych i jednego srebrnego) na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro. Zdobywca 7 złotych medali na mistrzostwach świata w 2007 roku.

Najbardziej utytułowany olimpijczyk w historii nowożytnych igrzysk z dorobkiem 23 złotych medali. Łącznie medali igrzysk olimpijskich ma 28 (23 złotych, 3 srebrne, 2 brązowe). Dzięki swoim osiągnięciom i dominacji jest uważany za najlepszego pływaka w historii tej dyscypliny^[3][4].

Na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro był chorążym reprezentacji Stanów Zjednoczonych i kapitanem drużyny pływackiej^[5].

Kariera

Michael Phelps zaczął pływać w wieku 7 lat, kiedy wykryto u niego ADHD – nadpobudliwość psychoruchową. Trenował w North Baltimore Aquatic Club pod okiem Boba Bowmana.

W 2000 roku startował bez większych sukcesów na Igrzyskach w Sydney.

W 2001 roku w Fukuoce na mistrzostwach świata zdobył pierwszy złoty medal w karierze, na dystansie 200 m stylem motylkowym, pobijając przy tym własny rekord świata wynikiem 1:54.58 (kilka miesięcy wcześniej, podczas kwalifikacji do mistrzostw świata, został najmłodszym w historii pływakiem, który pobił rekord świata: miał 15 lat i 9 miesięcy).

W 2003 roku podczas mistrzostw świata w Barcelonie Michael zdobył 4 złote medale i 2 srebrne, pobił także 3 rekordy świata (2 indywidualnie i 1 w sztafecie).

Podczas mistrzostw świata na krótkim basenie w 2004 roku, rozgrywanych w Indianapolis zdobył złoty medal na dystansie 200 m stylem dowolnym. W tym samym roku, po Igrzyskach w Atenach, przeniósł się do Ann Arbor, gdzie rozpoczął treningi na Uniwersytecie Michigan w sekcji Club Wolverine.

Phelps wystąpił także na mistrzostwa świata na długim basenie w 2005, rozgrywanych w Montrealu. W Kanadzie zdobył 5 medali: 4 złote i 1 srebrny.

Po raz czwarty wystąpił na mistrzostwach świata na długim basenie w 2007 roku w Melbourne. Wówczas 22-letni Michael zdobył 7 złotych medali, pobił także 5 rekordów świata (4 indywidualnie i 1 w sztafecie).

Po zakończeniu Igrzysk w Pekinie w 2008 został także olimpijczykiem wszech czasów.^{[potrzebny przypis]} Za zdobycie 8 złotych medali producent strojów pływackich Speedo zapłacił mu wówczas premię w wysokości 1 000 000$. Phelps przystąpił do programu Project Believe, opracowanego przez USADA – Amerykańską Agencję Antydopingową, także do programu My Victory, który jest kampanią medialną, informująca młodzież o skutkach brania dopingu.

4 sierpnia 2012 roku zakończył karierę^[6] po wzięciu udziału w Igrzyskach w Londynie, jednakże w kwietniu 2014 wrócił do startów^[7].

W 2016 roku wystartował na Igrzyskach w Rio de Janeiro odnosząc kolejne sukcesy. 14 sierpnia 2016 roku zakończył definitywnie karierę pływacką^[8].

Letnie Igrzyska Olimpijskie 2000

Zobacz też: Pływanie na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2000.

Na igrzyskach olimpijskich zadebiutował w Sydney w 2000 roku, mając zaledwie 15 lat i stając się tym samym najmłodszym reprezentantem olimpijskiej ekipy USA. Wystartował na dystansie 200 m stylem motylkowym, zajmując ostatecznie w wyścigu finałowym 5. miejsce.

Letnie Igrzyska Olimpijskie 2004

Zobacz też: Pływanie na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2004.

Po raz drugi na igrzyskach olimpijskich wystąpił w Atenach w 2004 roku. Miał wtedy 19 lat. W stolicy Grecji zdobył 8 medali: 6 złotych i 2 brązowe, ustanowił także rekord świata i 3 rekordy olimpijskie.

Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008

Zobacz też: Pływanie na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008.

Podczas Igrzysk Olimpijskich 2008 w Pekinie Michael Phelps przeszedł do historii, zdobywając 8 złotych medali. Phelps pobił rekord swojego rodaka Marka Spitza, który zdobył 7 złotych medali podczas Igrzysk Olimpijskich 1972 w Monachium. Tym samym dołączył do grona multimedalistów igrzysk olimpijskich, którzy zdobywali po 9 złotych medali: radzieckiej gimnastyczki Łarysy Łatyninej, amerykańskiego pływaka Marka Spitza, amerykańskiego lekkoatlety Carla Lewisa i fińskiego lekkoatlety Paavo Nurmiego.

Letnie Igrzyska Olimpijskie 2012

Zobacz też: Pływanie na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012.

Phelps jako pierwszy zawodnik zdobył złoty medal na trzecich kolejnych igrzyskach olimpijskich, Igrzysk Olimpijskich 2012 w Londynie, w tej samej konkurencji pływackiej (200 m stylem zmiennym).

Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016

Zobacz też: Pływanie na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016.

Na Igrzyskach Olimpijskich 2016 w Rio de Janeiro zdobył sześć medali. Na dystansie 200 m stylem motylkowym wywalczył swoje trzecie złoto olimpijskie, wyprzedzając Masato Sakaiego o 0,04 s^[9]. W konkurencji 200 m stylem zmiennym został mistrzem olimpijskim czwarty raz z rzędu^[10] i jest trzecim sportowcem w historii^[a], któremu udało się na czterech kolejnych igrzyskach stanąć na najwyższym stopniu podium w jednej konkurencji. W swoim ostatnim starcie indywidualnym na 100 m stylem motylkowym zdobył srebrny medal ex aequo z Chadem le Clos i László Csehem, kiedy wszyscy trzej pływacy uzyskali czas 51,14 s^[12]. Płynął także w sztafetach 4 × 100 m stylem dowolnym^[13], 4 × 200 m stylem dowolnym^[14] i 4 × 100 m stylem zmiennym. Reprezentanci Stanów Zjednoczonych we wszystkich zdobyli złote medale, a amerykańska sztafeta zmienna, w której oprócz Phelpsa płynęli Ryan Murphy, Cody Miller i Nathan Adrian z czasem 3:27,95 min ustanowiła nowy rekord olimpijski^[15].

Życie prywatne

Jest synem byłego policjanta – Freda Phelpsa i nauczycielki, dyrektorki szkoły Debbie Phelps. Ma dwie starsze siostry Whitney i Hilary.

W lutym 2015 r. ogłosił zaręczyny z byłą Miss Kalifornii, Nicole Johnson(inne języki)^[16]. Ich syn Boomer Robert Phelps urodził się 5 maja 2016 r.^[17]. W październiku 2016 roku poinformował, że jego ślub z Nicole Johnson odbył się 13 czerwca 2016 r.^[18].

Kontrowersje

W listopadzie 2004 roku został złapany przez policję w Salibury, gdy prowadził samochód po pijanemu. Został skazany na 18 miesięcy dozoru policyjnego, a także został zobowiązany do zapłacenia kary w wysokości 250 $^[19].

2 lutego 2009 roku został zawieszony na trzy miesiące przez Amerykańską Federację za palenie marihuany^[20].

30 września 2014 roku został aresztowany za jazdę pod wpływem alkoholu. Sąd w Baltimore skazał pływaka na rok więzienia w zawieszeniu na 18 miesięcy. Dodatkowo Amerykanin musiał poddać się terapii i uczestniczyć w spotkaniach AA^[21].

Sukcesy

Medale zdobyte podczas igrzysk olimpijskich w Atenach

• – 200 m stylem dowolnym (1:45,32) – rekord Ameryki
• – 100 m stylem motylkowym (0:51,25) – (rekord olimpijski)
• – 200 m stylem motylkowym (1:54,04) – (rekord olimpijski)
• – 200 m stylem zmiennym (1:57,14) – (rekord olimpijski)
• – 400 m stylem zmiennym (4:08,26) – (rekord świata)
• – sztafeta 4 × 100 m stylem dowolnym (3:14,62)
• – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym (7:07,33)
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem zmiennym (3:30,69)

Medale zdobyte podczas igrzysk olimpijskich w Pekinie

• – 400 m stylem zmiennym (4:03.84) – (rekord świata)
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym (3:08.24) – (rekord świata)
• – 200 m stylem dowolnym (1:42.96) – (rekord świata)
• – 200 m stylem motylkowym (1:52.03) – (rekord świata)
• – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym (6:58.56) – (rekord świata)
• – 200 m stylem zmiennym (1:54.23) – (rekord świata)
• – 100 m stylem motylkowym (50:58) – (rekord olimpijski)
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem zmiennym (3:29.34) – (rekord świata)

Medale zdobyte podczas igrzysk olimpijskich w Londynie

• – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym (6:59.70)
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym (3:10.38)
• – 200 m stylem motylkowym (1:53.01)
• – 200 m stylem zmiennym (1:54.27)
• – 100m stylem motylkowym (51.21)
• – sztafeta 4 × 100 m stylem zmiennym (3:29.35)

Medale zdobyte podczas igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro

• – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym (7:00.66)
• – 200 m stylem motylkowym (1:53.36)
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym (3:09.92)
• – 200 m stylem zmiennym (1:54.66)
• – 100 m stylem motylkowym (51.14)
• – sztafeta, 4 x 100m stylem zmiennym (3:27,95)

Medale zdobyte na mistrzostwach świata w Fukuoce (2001 r.)

• – 200 m stylem motylkowym (1:54.58) – (rekord świata)

Medale zdobyte na mistrzostwach świata w Barcelonie (2003 r.)

• – 100 m stylem motylkowym
• – 200 m stylem motylkowym
• – 200 m stylem zmiennym (1:56.04) – (rekord świata)
• – 400 m stylem zmiennym (4:09.09) – (rekord świata)
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem zmiennym (3:31.54) – (rekord świata)

Medale zdobyte na mistrzostwach świata na krótkim basenie w Indianapolis (2004 r.)

• – 200 m stylem dowolnym

Medale zdobyte na mistrzostwach świata w Montrealu (2005 r.)

• – 100 m stylem motylkowym
• – 200 m stylem dowolnym
• – 200 m stylem zmiennym
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym
• – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym

Medale zdobyte na mistrzostwach świata w Melbourne (2007 r.)

• – 100 m stylem motylkowym (0:49.82) – (rekord świata)
• – 200 m stylem motylkowym (1:52.09) – (rekord świata)
• – 200 m stylem dowolnym (1:43.86) – (rekord świata)
• – 200 m stylem zmiennym (1:54.98) – (rekord świata)
• – 400 m stylem zmiennym (4:06.22) – (rekord świata)
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym (3:12.72) – (rekord świata)
• – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym (7:03.24) – (rekord świata)

Medale zdobyte na mistrzostwach świata w Rzymie (2009 r.)

• – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym (3:09.21)
• – 200 m stylem motylkowym (1:51.51) – (rekord świata)
• – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym (6:58:55) – (rekord świata)
• – 100 m stylem motylkowym (49:82) – (rekord świata)
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem zmiennym (3:27.28) – (rekord świata)
• – 200 m stylem dowolnym (1:43.22)

Medale zdobyte na mistrzostwach świata w Szanghaju (2011 r.)

• – 100 m stylem motylkowym (50.71)
• – sztafeta, 4 × 200m stylem dowolnym (7:02.67)
• – 200 m stylem motylkowym (1:53.34)
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem zmiennym (3:32.06)
• – 200 m stylem dowolnym (1:44.79)
• – 200 m stylem zmiennym (1:54.16)
• – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym (3:11.96)

Rekordy świata

Data	Miejsce	Konkurencja	Rezultat	Status
15 sierpnia 2002	Fort Lauderdale	400 m stylem zmiennym	4:11.09 min	do 7 kwietnia 2003
7 kwietnia 2003	Indianapolis	400 m stylem zmiennym	4:10.73 min	do 27 lipca 2003
27 lipca 2003	Barcelona	400 m stylem zmiennym	4:09.09 min	do 7 lipca 2004
7 lipca 2004	Long Beach	400 m stylem zmiennym	4:08.41 min	do 14 sierpnia 2004
14 sierpnia 2004	Ateny	400 m stylem zmiennym	4:08.26 min	do 1 kwietnia 2007
1 kwietnia 2007	Melbourne	400 m stylem zmiennym	4:06.22 min	do 29 czerwca 2008
29 czerwca 2008	Omaha	400 m stylem zmiennym	4:05.25 min	do 10 sierpnia 2008
10 sierpnia 2008	Pekin	400 m stylem zmiennym	4:03.84 min	do 23 lipca 2023
27 marca 2007	Melbourne	200 m stylem dowolnym	1:43.86 min	do 12 sierpnia 2008
12 sierpnia 2008	Pekin	200 m stylem dowolnym	1:42.96 min	do 28 lipca 2009 Paul Biedermann
29 czerwca 2003	Santa Clara	200 m stylem zmiennym	1:57.94 min	do 24 lipca 2003
24 lipca 2003	Barcelona	200 m stylem zmiennym	1:57.52 min	do 25 lipca 2003
25 lipca 2003	Barcelona	200 m stylem zmiennym	1:56.04 min	do 9 sierpnia 2003
9 sierpnia 2003	College Park	200 m stylem zmiennym	1:55.94 min	do 20 sierpnia 2006
20 sierpnia 2006	Victoria	200 m stylem zmiennym	1:55.84 min	do 29 marca 2007
29 marca 2007	Melbourne	200 m stylem zmiennym	1:54.98 min	do 4 lipca 2008
4 lipca 2008	Omaha	200 m stylem zmiennym	1:54.80 min	do 15 sierpnia 2008
15 sierpnia 2008	Pekin	200 m stylem zmiennym	1:54.23 min	do 30 lipca 2009 Ryan Lochte
30 marca 2001	Austin	200 m stylem motylkowym	1:54.92 min	do 24 lipca 2001
24 lipca 2001	Fukuoka	200 m stylem motylkowym	1:54.58 min	do 22 lipca 2003
22 lipca 2003	Barcelona	200 m stylem motylkowym	1:53.93 min	do 17 sierpnia 2006
17 sierpnia 2006	Victoria	200 m stylem motylkowym	1:53.80 min	do 17 lutego 2007
17 lutego 2007	Columbia	200 m stylem motylkowym	1:53.71 min	do 28 marca 2007
28 marca 2007	Melbourne	200 m stylem motylkowym	1:52.09 min	do 13 sierpnia 2008
13 sierpnia 2008	Pekin	200 m stylem motylkowym	1:52.03 min	do 29 lipca 2009
29 lipca 2009	Rzym	200 m stylem motylkowym	1:51.51 min	do 24 lipca 2019 Kristóf Milák
25 lipca 2003	Barcelona	100 m stylem motylkowym	51.47 s	do 26 lipca 2003 Ian Crocker
9 lipca 2009	Indianapolis	100 m stylem motylkowym	50.22 s	do 31 lipca 2009 Milorad Čavić
1 sierpnia 2009	Rzym	100 m stylem motylkowym	49.82 s	do 26 lipca 2019 Caeleb Dressel

Wyróżnienia

• Najlepszy pływak roku na świecie: 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2009, 2012, 2016^[22]
• Najlepszy pływak roku w Ameryce: 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2009, 2012, 2015, 2016
• Nagroda Google dla najlepszego sportowca roku: 2004, 2007
• Nagroda ESPY: dla najlepszego olimpijczyka: 2005
• Nagroda USOC (Amerykańskiego Komitetu Olimpijskiego) dla sportowca roku na świecie: 2004, 2008
• Nagroda USSA (Amerykańskiej Akademii Sportu): dla najlepszego sportowca roku na świecie: 2003
• Nagroda: James E. Sullivan Award: 2003
• Nagroda: Teen Choice: dla najlepszego sportowca roku: 2005
• Nominacja do nagrody dla najlepszego sportowca roku na świecie: 2004, 2005, 2008
• Nagroda Google dla amerykańskiej sztafety 4x100 m stylem dowolnym: 2008
• Nagroda Google za najlepsze męskie wykonanie roku: 2004 (100 m stylem motylkowym na Igrzyskach Olimpijskich), 2006 (200 m stylem motylkowym na mistrzostwach Pan-Pacificu), 2007 (200 m stylem motylkowym na Mistrzostwach Świata), 2008 (100 m stylem motylkowym na Igrzyskach Olimpijskich)

Zobacz też

• Historia rekordu świata na 200 m stylem motylkowym

Uwagi

1. Wcześniej złote medale na czterech kolejnych igrzyskach w jednej konkurencji zdobyli tylko Al Oerter w rzucie dyskiem i Carl Lewis w skoku w dal^[11].