Mieczysław Meissner

Mieczysław Alfons Meissner (ur. 23 października 1877 w Emmowie (nazwa obowiązująca w latach 1815–1918 w zaborze pruskim, obecnie Rzepiszyn), zm. 7 stycznia 1938 w Grabowie nad Prosną) – polski ksiądz katolicki, społecznik. Zasłużony proboszcz średzkiej kolegiaty, organizator powstania wielkopolskiego na terenie Środy Wielkopolskiej. Pochowany na tamtejszym cmentarzu w kwaterze powstańców wielkopolskich. W 2001 r. został wybrany przez Średzian człowiekiem stulecia.

Mieczysław Alfons Meissner

Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	1877 Emmowo (1815–1918), obecnie Rzepiszyn
Data i miejsce śmierci	1938 Grabów nad Prosną
Miejsce pochówku	Środa Wielkopolska
Proboszcz parafii kolegiackiej pw. Wniebowzięcia NMP w Środzie Wielkopolskiej
Okres sprawowania	1911-1936
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	archidiecezja poznańska
Prezbiterat	1903

Życiorys

Dzieciństwo i studia

Urodził się w Emmowie (obecnie Rzepiszyn) koło Kruszwicy, Był najstarszym synem, jednym z czternaściorga dzieci Kazimiery z domu Hundt i Wojciecha Meissnera, właściciela folwarków Emmowo i Sławsk Wielki, uczestnika powstania styczniowego (1863), do którego przyłączył się wraz z kolegami z gimnazjum. Dziadek Mieczysława Meissnera, Andrzej, był uczestnikiem powstania listopadowego (1830)^[1]. Jego młodszymi braćmi byli Czesław Meissner^[a] i Alfred^[b].

Mieczysław Meissner uczęszczał do poznańskiego Gimnazjum św. Marii Magdaleny, gdzie nawiązał kontakty z konspiracyjnymi organizacjami młodzieży gimnazjalnej w zaborze pruskim; wspólnie m.in. ze Stefanem Rowińskim doprowadził do ich zjednoczenia i został ich naczelnym prezesem^[1].

W roku 1900 zdał maturę i rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne; studiował w Poznaniu i Gnieźnie.

Okres przed wybuchem I wojny światowej

Po otrzymaniu 13 grudnia 1903 święceń kapłańskich, objął wikariat w Babimoście, gdzie przez trzy lata realizował otrzymane zadanie polonizowania parafii. Od roku 1906 przebywał w Poznaniu, będąc w latach 1906–1911 kolejno: wikariuszem, penitencjarzem i kaznodzieją katedralnym, a od roku 1911 – kaznodzieją gremialnym przy Kolegiacie św. Marii Magdaleny^[1].

W roku 1907 współtworzył Związek Katolicko-Polskich Towarzystw Dobroczynnych w Wielkim Księstwie Poznańskim, a następnie pełnił funkcję sekretarza generalnego tej organizacji, m.in. gromadząc jej fundusze. W roku 1909 bez zgody zarządu Związku wykorzystał 3200 tys. marek na cele nowej organizacji – Dom Dobroczynności, w ramach której założył zakłady-przytułki dla wdów po polskich działaczach oraz dla pracujących dziewcząt i „Zakład dla dzieci kalekich im. Saturnina Gąsiorowskiego”. W zakładach zatrudniał polskie zakonnice, co chroniło je przed wysiedleniem w głąb Niemiec^[1].

Od roku 1912 był proboszczem Kolegiaty w Środzie Wielkopolskiej i przywódcą ruchu narodowego w tej miejscowości. Konsekwentnie starał się o nadanie polskiego charakteru urzędom, tworząc „republikę średzką”.

I wojna światowa

Po wybuchu I wojny światowej Mieczysław Meissner skutecznie chronił Polaków przed wcieleniem do pruskiej armii (dzięki dobrym stosunkom towarzyskim z lokalnymi pruskimi władzami) oraz utrzymywał konspiracyjne kontakty z przedstawicielami Narodowej Demokracji, m.in. Marianem Seydą. Gdy wybuchła rewolucja listopadowa roku 1918 utworzył w Środzie polską Radę Robotników i Żołnierzy, a następnie został prezesem Powiatowej Rady Ludowej. Był organizatorem 1 Kompanii Średzkiej i starostą średzkim (do połowy stycznia 1919).

Dwudziestolecie międzywojenne

Był delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu w 1918 roku^[2].

Po zakończeniu I wojny światowej Mieczysław Meissner m.in.^[1]:

• gromadził fundusze dla Komitetu Pomocy dla Kresów Wschodnich i Górnego Śląska,
• uczestniczył w agitacji w czasie plebiscytu na Górnym Śląsku,
• był duszpasterzem wychodźstwa polskiego w Niemczech,
• był kapelanem hufca ZHP w Środzie Wielkopolskiej,

oraz podejmował inne akcje społeczne (m.in. budowę kolonii robotniczej, założenie gimnazjum i in.).

Równocześnie prowadził wystawne życie i wzbogacał dużą prywatną kolekcję obrazów, co doprowadziło do konfliktów z parafianami i spowodowało przeniesienie przez władze duchowne do parafii w Grabowie nad Prosną (kwiecień 1936), gdzie zmarł w roku 1938. Został uroczyście pochowany 11 stycznia 1938 (zgodnie z jego wolą) w grobach powstańców wielkopolskich w Środzie Wielkopolskiej^[1]. Mowę żałobną w średzkiej kolegiacie wygłosił ksiądz Arnold Marcinkowski^[3].

Uwagi

1. Czesław Meissner (1879–1950) – lekarz internista, działacz ND, poseł na Sejm Ustawodawczy.
2. Alfred F.S. Meissner (1883–1953) – chirurg-stomatolog, twórca nowych metod operacyjnych i narzędzi stomatologicznych, profesor Akademii Stomatologicznej w Warszawie oraz Wydziałów Stomatologicznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi.