Muskowit

Muskowit – minerał z gromady krzemianów należący do grupy mik (łyszczyków). Minerał bardzo pospolity, szeroko rozpowszechniony.

Muskowit

Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	zasadowy glinokrzemian potasu i glinu (KAl2(OH, F)2AlSi3O10)
Twardość w skali Mohsa	2–2,5
Przełam	blaszkowy
Łupliwość	doskonała, jednokierunkowa
Pokrój kryształu	tabliczkowy, płytkowy lub krótkosłupowy
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Gęstość	2,77 do 2,88 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	bezbarwny, różne zabarwienia
Rysa	biała
Połysk	perłowy
Współczynnik załamania	${\displaystyle n_{\alpha }=1{,}563,}$ ${\displaystyle n_{\beta }=1{,}596,}$ ${\displaystyle n_{\gamma }=1{,}601}$ (długość fali ~ 590 nm)

Muskowit

Nazwa pochodzi od łac. vitrum muscoviticum = szkło moskiewskie, gdyż w przeszłości przezroczyste płyty muskowitu wkładano w otwory okienne w domach i na statkach. W tamtych czasach Moskwa była największym ośrodkiem, w którym handlowano muskowitem wydobywanym na Uralu.

Właściwości

Muskowit tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym, płytkowym lub krótkosłupowym. Często przyjmują postać pseudoheksonalną (sześcioboczną). Występuje w skupieniach zbitych, blaszkowych, łuskowych i rozetowych. Jest miękki, sprężysty i przezroczysty. Niekiedy zawiera: chrom – fuchsyt, mangan – alurgit, magnez i żelazo – fengit; a także sód, lit, wapń, tytan. Zdarzają się w nim także wrostki cyrkonu, hematytu, rutylu. Niektóre minerały wykazują zjawisko asteryzmu w postaci sześcioramiennej gwiazdy.

Występowanie

Muskowit jest pospolitym minerałem skałotwórczym. Występuje w skałach magmowych i metamorficznych. Znany jest także ze skał osadowych, gdzie występuje jako składnik allogeniczny, w postaci drobnych łusek i blaszek. W skałach magmowych pojawia się głównie w dwumikowych granitach i granodiorytach. W skałach wulkanicznych jest nieobecny. W utworach pegmatytowych kryształy muskowitu osiągają niekiedy znaczne rozmiary, tworząc złoża o znaczeniu gospodarczym. Muskowit jest również pospolitym składnikiem skał metamorficznych, głównie łupków łyszczykowych (mikowych) oraz gnejsów. Jest on ważnym komponentem materiału glebowego, gdzie występuje w postaci pojedynczych ziaren.

Miejsca występowania: Indie – okolice Madrasu, Andhra Pradesh, stan Bengal i Bihar, Rosja – Syberia, Ural, Kanada – Ontario, USA – Dakota Południowa, Connecticut, Kalifornia, Brazylia – Minas Gerais, Madagaskar, Australia – Tasmania, Włochy, Szwajcaria, Niemcy, Austria, Szwecja.

W Polsce – duże kryształy są spotykane w pegmatytach w okolicach Strzegomia, Dzierżoniowa, Strzelina, Szklar, na Pogórzu Izerskim i w Tatrach.

Zastosowanie

• doskonały izolator elektryczny i termiczny,
• wykorzystywany przy produkcji gumy, papieru przemysłowego, tapet ściennych, tworzyw sztucznych, lakierów, ceramiki, okienek wziernikowych do pieców,
• dawniej używany zamiast szkła do szklenia okien.

Największe kryształy pochodzą z Indii – mają powierzchnię ok. 5 m² i wagę ok. 25 ton, a największy pozyskany okaz miał masę ok. 85 ton. Ogromne płyty muskowitu spotykane są też w Kanadzie.

Zobacz też

• fuchsyt, glaukonit, paragonit, roskelit, seladonit, serycyt

Bibliografia

• Jerzy Żaba (red.): Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów. Videograf II, 2010, s. 305. ISBN 978-83-7183-851-4.

Linki zewnętrzne

• https://web.archive.org/web/20100113054718/http://www.pgi.gov.pl/muzeum/kolekcja/muskowit/muskowit.htm
• Muskowit na portalu Webmineral (ang.)

Kontrola autorytatywna (gatunek mineralny):

• GND: 4245269-7

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: science/muscovite-mineral
• БРЭ: 2239344
• SNL: muskovitt
• Catalana: 0194214
• DSDE: muskovit

Identyfikatory zewnętrzne:

• identyfikator minerału w Mindat: 2815