Grzybówka fioletowoszara

Grzybówka fioletowoszara, grzybówka paraboliczna (Mycena parabolica (Fr.) Quél.) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)^[1].

Grzybówka fioletowoszara

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	grzybówkowate
Rodzaj	grzybówka
Gatunek	grzybówka fioletowoszara
Nazwa systematyczna
Mycena parabolica (Fr.) Quél. Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 242 (1872)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Takson ten opisał w 1838 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus parabolicus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Lucien Quélet w 1872 r.^[1]

Synonimy^[2]:

• Agaricus parabolicus Fr. 1838
• Mycena galericulata var. parabolica (Fr.) P. Kumm. 1871

Maria Lisiewska w 1987 r. nadała mu polską nazwę grzybówka paraboliczna. Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę grzybówka fioletowoszara^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–4(6) cm, początkowo tępo dzwonkowaty do szeroko stożkowego, z wiekiem szeroko stożkowy do dzwonkowatego, początkowo gęsto oprószony, wkrótce nagi, higrofaniczny. Powierzchnia początkowo czarniawoszara, wkrótce wodnistoszara, potem blado gliniasto-szara, czasami jaśniejsza na brzegu. Brzeg początkowo przylegający do trzonu, z wiekiem prosty do lekko uniesionego, głęboko i regularnie prążkowany aż do środka, w stanie wilgotnym lekko przeźroczysty^[4]

Blaszki

Przyrośnięte, lub nieco zbiegające, wąskie do umiarkowanie szerokich, z międzyblaszkami, równe, dość gęste, początkowo ciemnoszare do białawych na grzbiecie, z wiekiem białawe do jasnoszarych^[4].

Trzon

Wysokość 4–10 cm, grubość 2–5 mm, cylindryczny, pusty w środku. Powierzchnia na wierzchołku oprószona, początkowo kutnerowato-włóknista, biała u nasady, wkrótce naga i gładka, z wiekiem błyszcząca i półprzezroczysta, tej samej barwy co kapelusz, lub jaśniejsza, szarawa^[4].

Miąższ

Cienki, delikatny, bladoszary, bez wyraźnego zapachu i smaku^[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki szeroko elipsoidalne, gładkie, szkliste, amyloidalne, (8) 9–11 × 5–7 µm. Podstawki 4-zarodnikowe, 30–35 (40) x 6–8 µm. Cheilocystydy maczugowate, czasami nieco workowate, z 1–6 palcowatymi wypustkami na wierzchołku, szkliste, 35–52 × 9-18 µm. Pleurocystydy rzadkie do rozproszonych, podobne do cheilocystyd, ale bez palcowatych wypustek. Trama blaszek utworzona z krótkich lub średniej długości komórek, regularnie ułożonych, umiarkowanie szerokich, w odczynniku Melzera ciemnobrązowych. Trama trzonu utworzone z nitkowatych strzępek w odczynniku Melzera ciemnobrązowych. Pileocystydy często trudne do zaobserwowania u dojrzałych i u starych podstawczaków, bez palczastych wypustek^[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej i niektórych krajach Europy^[5]. Władysław Wojewoda w zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. przytacza 10 stanowisk z uwagą, że rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia tego gatunku nie są znane^[3].

Grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach liściastych i mieszanych na opadłych gałęziach i pniach drzew, zwłaszcza buka i jodły^[3].