Nerw uszno-skroniowy

Nerw uszno-skroniowy (łac. nervus auriculotemporalis) – w anatomii człowieka nerw czuciowy zaopatrujący skórę okolicy skroniowej, będący gałęzią nerwu żuchwowego^[1][2]. Zawiera zazwojowe włókna przywspółczulne unerwiające śliniankę przyuszną i gruczoły policzkowe, które otrzymuje ze zwoju usznego, który to otrzymuje je za pośrednictwem nerwu skalistego mniejszego wychodzącego ze splotu bębenkowego od nerwu językowo-gardłowego^[1][3].

Nerw uszno-skroniowy widoczny w lewej części ilustracji, podpisany Auriculotemporal nerve.

Przebieg

Rozpoczyna się odchodząc od tylnego brzegu nerwu żuchwowego zazwyczaj dwoma korzeniami nieco poniżej otworu owalnego. Oba korzenie obejmują tętnicę oponową środkową i łącząc się tworzą jeden pień, który owija się dookoła wyrostka kłykciowego żuchwy. Następnie nerw kieruje się ku górze między stawem skroniowo-żuchwowym i przewodem słuchowym zewnętrznym, znajdując się pod górną częścią ślinianki przyusznej, do tyłu od tętnicy skroniowej powierzchownej^[1][2].

Gałęzie

Nerw uszno-skroniowy oddaje następujące gałęzie^[4]:

• Gałęzie łączące ze zwojem usznym (rami communicantes cum ganglio otico) – stanowią drogę, którą włókna przywspółczulne (pochodzące z nerwu skalistego mniejszego) podążają do ślinianki przyusznej.
• Gałęzie łączące z nerwem twarzowym (rami communicantes cum nervo faciali) – odchodzą w miejscu zagięcia nerwu uszno-skroniowego ku górze, prowadzą włókna czuciowe dla skóry policzków
• Gałęzie stawowe (rami articulares) – unerwiają staw skroniowo-żuchwowy.
• Gałęzie naczyniowe (rami vasculares) – unerwiają tętnicę oponową środkową i inne tętnice dołu podskroniowego.
• Nerw przewodu słuchowego zewnętrznego – jedna lub dwie gałązki, które wnikają do przewodu słuchowego zewnętrznego na jego granicy części chrzęstnej i kostnej. Zaopatrują skórę górnej i przedniej ściany przewodu. Oddaje gałąź błony bębenkowej unerwiającą ścianę boczną tejże błony.
• Nerwy uszne przednie – przebiegając do tyłu od tętnicy skroniowej powierzchownej docierają do bocznej powierzchni małżowiny usznej, której skórę unerwiają
• Gałęzie przyusznicze (rami parotidei) – wnikają w miąższ ślinianki przyusznej prowadząc włókna wydzielnicze ze zwoju usznego.
• Gałęzie skroniowe powierzchowne – gałęzie końcowe nerwu uszno-skroniowego, zwykle dwie. Przebiegają wraz z rozgałęzieniami tętnicy skroniowej powierzchownej unerwiając skórę okolicy skroniowej, nad łukiem jarzmowym, do przodu i powyżej małżowiny usznej.

Patologia

• zespół Łucji Frey