Newag 15D/16D

Newag 15D/16D – normalnotorowa (typ 15D, seria PKP ST48) lub szerokotorowa (typ 16D) lokomotywa spalinowa, produkowana przez Newag w Nowym Sączu w drodze głębokiej modernizacji (rekonstrukcji) lokomotyw serii SM48, z których pozostawiono jedynie ostoję, wózki jezdne, zbiorniki paliwa i silniki trakcyjne ED118A^[2].

15D/16D

16D-002
Inne oznaczenia	ST48
Producent	Newag Nowy Sącz
Lata budowy	2010 -
Układ osi	Co’Co’
Wymiary
Masa służbowa	116 000 kg
Długość	16 970 mm
Szerokość	3180 mm
Wysokość	4490 mm
Rozstaw osi skrajnych	12 800 mm
Średnica kół	1050 mm
Napęd
Trakcja	spalinowa
Typ silników	CAT 3512 C
Pojemność zbiorników paliwa	6000 l
Parametry eksploatacyjne
Moc znamionowa	1480 kW (2013 KM)
Maksymalna siła pociągowa	38 000 kG
Rodzaj przekładni	elektryczna AC-DC
Prędkość konstrukcyjna	100 km/h
Maksymalna prędkość eksploatacyjna	100 km/h
Nacisk osi na szyny	196,2 kN
System hamulca	SAB Wabco/Knorr-Bremse[1]
Parametry użytkowe
Sterowanie wielokrotne	jest
System ogrzewania	brak
Rozstaw szyn	1435 mm 1520 mm

Historia

W pierwszej dekadzie XXI wieku spółka Newag opracowała głębokie modernizacje popularnych w Polsce starych lokomotyw spalinowych serii ST44 (311D) i SM42 (6Dg). Bazując na zdobytych doświadczeniach, opracowano następnie projekt rekonstrukcji lokomotyw serii TEM2/SM48 produkcji ZSRR, używanych w Polsce na kolejach przemysłowych i PKP, dostarczanych w latach 1974–1989. Zbiegło się to ze zbliżającymi się terminami napraw głównych starszych egzemplarzy, które mogłyby prowadzić do kasacji lokomotyw, w związku z trudnością z nabyciem nowych podzespołów w miejsce zużytych^[3]. Pierwszy egzemplarz zmodernizowanej lokomotywy, oznaczony 15D-001 (później przemianowany na 16D-011), powstał w połowie 2010 r^[3].

Konstrukcja

W wyniku przeprowadzonej modernizacji wymieniono silnik spalinowy produkcji radzieckiej na nowoczesną, amerykańską jednostkę napędową, spełniającą normy emisji spalin UIC IIIa. Przy okazji modernizacji podniesiona została moc znamionowa z 882 kW (1200 KM) do 1550 kW (2107 KM)^[3], dzięki czemu nowa wersja dotychczasowej lokomotywy manewrowej sprawdza się także jako lokomotywa liniowa. Dzięki zastosowaniu nowszych i mniejszych podzespołów, obniżono znacznie wysokość przedziałów maszynowych, a także zastosowano nowoczesną kabinę maszynisty na wzór lokomotywy Newag 6Dg, co pozwoliło na poprawę widoczności w czasie jazdy^[3]. Zamontowano klimatyzację kabiny maszynisty (KL20E o mocy 4,3 kW) oraz GPS i mikroprocesorowy system sterowania NES.

Elementami wykorzystanymi, poddanymi naprawie głównej są: całkowicie przebudowana ostoja lokomotywy oraz wózki, na których zmieniono układ dźwigniowy hamulca stosując cztery cylindry hamulcowe na wózku, dodano układ hamulca sprężynowego i silniki trakcyjne, które zostały poddane impregnacji ciśnieniowo-próżniowej. Agregat prądotwórczy składa się z silnika spalinowego CAT 3512C, prądnicy głównej i prądnicy pomocniczej. Lokomotywa posiada sterowanie mikroprocesorowe, układ przeciwpoślizgowy, tablicowy układ hamulcowy, sprężarkę śrubową, oraz przekładnię lokomotywy prąd przemienny – prąd stały.

Eksploatacja

Państwo	Przewoźnik	Typ	Oznaczenie przewoźnika	Liczba sztuk
Polska	Kolprem	16D	16D	1	[4]
		15D	15D	1	[5]
	PKP Cargo	15D	ST48	87	[6][7][8][5]
	PKP Cargo Service	15D	ST48	1	[5]
	PKP LHS	16D	16D	7	[9]
	Enea	15D	15D	2	[10][5]
	Bartex	15D	15D/A	1	[11]
	Orlen KolTrans	15D (4), 15D/A (2)	15D	6	2013-10[12]
	Majkoltrans	15D	15D	2	[5]
	Budokrusz	15D	15D	3	[12]
	Zakład Inżynierii Kolejowej w Sandomierzu	15D	15D	2	[5]
	Lubelski Węgiel "Bogdanka" S.A.	15D	15D	6	[5]
	Logistics & Transport Company	15D	15D	1	[12]
	Bartex Plus	15D	15D	1	[5]
	PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa	15D (2), 15D/A (5)	15D	7	2013-10[12]
	Silva LS	15D	15D	2	2013-10[5][12]
	Jaxan	15D/A	15D/A	4	2013-10[13][12]
Łączna liczba:				134

Lokomotywa Newag 15D/A-132 Orlen KolTrans.

Eksploatację próbną pierwszego egzemplarza przeprowadziła PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa^[14]. Zakończyła się ona pomyślnie, w związku z czym 19 grudnia 2011 podpisano umowę na zakup kolejnych 5 maszyn tej serii^[15]. W październiku 2013 na stanie PKP LHS było 7 lokomotyw 16D^[16].

W 2012 roku Newag zmodernizował dwie lokomotywy przedsiębiorstwa Kolprem. Egzemplarze oznaczone jako TEM2-058/85 i 060/70 po przebudowie oznaczono odpowiednio 16D/A-008 i 009, a następnie 16D-008 i 009. We wrześniu druga z nich została zaprezentowana na targach InnoTrans w Berlinie. Obydwa spalinowozy zostały skierowane do Terminalu Przeładunku Rud w Sławkowie, gdzie wykonują prace manewrowe^[4].

6 maja 2013 podpisano umowę z PKP Cargo na modernizację 30 lokomotyw SM48 do serii ST48 (typ 15D)^[17]. Pierwsze dwie lokomotywy dostarczono we wrześniu, a jedną z nich zaprezentowano na targach Trako w Gdańsku^[6]. We wrześniu 2015 roku spalinowozy ST48 uzyskały dopuszczenie do eksploatacji na litewskich liniach normalnotorowych^[18]. W II połowie lutego 2016 dostarczono ostatnie z zamówionych lokomotyw^[7]. W kwietniu 2018 PKP Cargo podpisało z Newagiem umowę na modernizację 60 kolejnych lokomotyw SM48, z czego 15 zostanie dodatkowo dostosowanych do jazdy po torze 1520 mm^[8].

W marcu 2017 Grupa Orlen podpisała z Newagiem umowę na modernizację 2 lokomotyw do typu 15D dla Orlen KolTrans. Lokomotywy zostały przekazane przewoźnikowi w styczniu 2018^[19][20].

Galeria

• 
  ST48-083 w malowaniu PKP Cargo
• 
  15DA w malowaniu Bartex
• 
  15D w malowaniu LTC
• 
  15D w malowaniu Majkoltrans

Zobacz też

• lista lokomotyw spalinowych eksploatowanych w Polsce