Nizina Staropruska

Nizina Staropruska, dawniej Nizina Pruska^[1][2] (841.5) – makroregion fizycznogeograficzny w północnej Polsce i Rosji, część Pobrzeży Wschodniobałtyckich.

Nizina Staropruska

Zasięg regionu w obrębie Polski
Megaregion	Niż Wschodnioeuropejski
Prowincja	Niż Wschodniobałtycko-Białoruski
Podprowincja	Pobrzeża Wschodniobałtyckie
Makroregion	Nizina Staropruska
Zajmowane jednostki administracyjne	Polska: – woj. warmińsko-mazurskie Rosja: – obwód królewiecki

Nizina Staropruska (Pruska) na polskiej mapie fizycznej z okresu międzywojennego

Mezoregiony

Na obszarze Polski leżą 3 mezoregiony Niziny Staropruskiej obejmujące jej południową część:

841.57 Wzniesienia Górowskie

841.58 Równina Ornecka

841.59 Nizina Sępopolska

Polska część regionu obejmuje około 2660 km²^[3].

Opis

Większa część Niziny Staropruskiej znajduje się w należącym do Rosji obwodzie królewieckim. Obszar ten nie jest podzielony na mezoregiony, ale w systemie liczbowym zarezerwowano dla niego oznaczenia od 841.51 do 841.56^[3].

Nizina Staropruska wraz z Pojezierzem Mazurskim obejmowała niemal cały obszar dawnych Prus Wschodnich. Jednak w odróżnieniu od położonego na południe Pojezierza Mazurskiego jest ona prawie zupełnie pozbawiona jezior, ma natomiast dobrze rozwinięty system dolin. W bardzo małej ilości występują również formy lodowcowe (moreny czołowe)^[3].

Prawie cała Nizina Staropruska należy do dorzecza Pregoły, z wyjątkiem dorzeczy Wałszy i Drwęcy Warmińskiej, które są dopływami Pasłęki.

Nazwa

Nazwa niziny nawiązuje do ludu Prusów oraz nazwy krainy historycznej Prusy, której znaczny obszar obejmowała nizina (w większości Prusy Dolne). Dawniej, jeszcze w okresie powojennym używano nazwy Nizina Pruska^[4], min. pojawiła się na ściennej Fizycznej Mapie Polski Państwowego Przedsiębiorstwa Wydawnictw Kartograficznych z 1954 roku^[5]. Czasem ta forma nadal występuje w kontekście historycznym lub geopolitycznym^[6] albo turystycznym^[7].

Jednak w drugiej połowie XX wieku, aby odróżnić niemile widziane przez władze PRL nazewnictwo kojarzące się z zaborem pruskim, wprowadzono nazwy Nizina Staropruska i Wybrzeże Staropruskie, nawiązujące do bałtyjskiego ludu Prusów^[8].