Notos

Notos (także Notus; gr. Νότος Nótos ‘południe’ (strona świata), łac. Notus ‘wiatr południowy’, Auster ‘wiatr południowy’, ‘południe’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie wiatru południowego, utożsamiany z rzymskim Austerem^[a][1][2][3].

Notos

Νότος

bóg wiatru południowego
Notos (Notus, Auster), jedna z rzeźb ogrodzenia pałacu Pod Czterema Wiatrami w Warszawie
Inne imiona	Notus
Występowanie	mitologia grecka
Atrybuty	skrzydła u ramion, naczynie na wodę
Teren kultu	starożytna Grecja
Odpowiednik	Auster (rzymski)
Rodzina
Ojciec	Astrajos
Matka	Eos
Rodzeństwo	Apeliotes, Boreasz, Euros, Zefir, Kajkias, Lips, Skiron, Fosforos (Hesperos)

Opis

Uosabiał gorący, wilgotny, silny wiatr, wiejący z południa, niosący deszcze i mgły^{[2][4][5][6][7]}. W starożytnej Grecji jego imieniem oznaczano jedną ze stron świata – południe^[2].

Uchodził za syna tytana Astrajosa i tytanidy Eos oraz za brata Fosforosa (Hesperosa; personifikacji planety Wenus)^[b], niektórych gwiazd (personifikacji gwiazd)^[c], Boreasza, Eurosa, Zefira, przypuszczalnie także Apeliotesa, Kajkiasa, Lipsa, Skirona (personifikacji wiatrów)^[8][9].

Kult jego był rozpowszechniony wśród żeglarzy i rolników^[10]. Składano mu w ofierze czarnego barana i koguta^[10].

W sztuce przedstawiany jest jako młody mężczyzna z wielkimi skrzydłami u ramion, z naczyniem na wodę.

Wyobrażenie o bogu przejawia się w rzeźbie (fryz z I wieku p.n.e. z wizerunkami ośmiu skrzydlatych bogów wiatrów zdobiący Wieżę Wiatrów w Atenach)^[d][e][2].

Zobacz też

• Akwilon
• Anemoi
• Eol
• Eolia
• Eurus
• Fawoniusz
• róża wiatrów

Uwagi

1. Według Wieży Wiatrów w Atenach, która w starożytności służyła jako wiatrowskaz i zegar miejski. Na każdym boku budowli znajduje się relief z wyobrażeniem jednej z ośmiu greckich personifikacji wiatrów.
2. Autorzy hellenistyczni identyfikowali Hesperosa z gwiazdą Fosforos.
3. Z pominięciem gwiazd, w które zostali przemienieni niektórzy bohaterowie, stworzenia, istoty, artefakty np. Kastor i Polideukes (Polluks), Plejady, Hiady.
4. «Południowa ściana Wieży Wiatrów ozdobiona wizerunkiem Notosa». Roman Agora and Tower of the Winds. stoa.org. [dostęp 2010-08-15]. (ang.).
5. «Znaczek pocztowy z wizerunkiem Notosa». Notos. hellenica.de. [dostęp 2010-08-16]. (niem.).