Obelga

Obelga, inwektywa − obraza słowna wyrażona mową lub pismem, przez przypisanie danej osobie cech negatywnych. Najczęściej wykorzystuje się wyrazy nacechowane emocjonalnie. Gramatycznie najczęściej rzeczownik lub przymiotnik. To samo określenie może być negatywne w opinii obrażającego, a w opinii obrażanego wprost przeciwnie, może być np. powodem do dumy. W przypadku określeń neutralnych, rozstrzygnięcie następuje na płaszczyźnie kontekstu użytego określenia.

Cel obelgi

• pogarda
• zwiększenie lub potwierdzenie poczucia własnej wartości lub władzy (niekoniecznie nad osobą obrażaną)
• odreagowanie stresu powstałego np. w wyniku niepowodzeń
• zemsta
• kara - np. za złe wykonanie zadania w pracy
• zastraszanie - zapowiedź dalszej eskalacji agresji słownej lub przejścia do ewentualnej agresji fizycznej
• odstraszanie - by zniechęcić osobę trzecią do nadmiernego, bądź niepożądanego zainteresowania się autorem obelgi (osoba prymitywna)

Rodzaje obelg

Obelga może być wyrażona na różne sposoby:

• nazwanie kogoś wyrazem uznanym za wulgarny:
• przyrównanie do osoby postrzeganej negatywnie w danym środowisku (patrz np. Prawo Godwina);
  • ze względu na narodowość, pochodzenie geograficzne, społeczne itp. − np. Cygan, Murzyn, krakus, poznaniak, warszawiak, hrabia, legionista, wieśniak, pedał;
  • ze względu na negatywne cechy wykonywanego zawodu − np. prostytutka, śmieciarz;
  • ze względu na negatywne cechy charakteru − np. łajdak, wandal;
• przyrównanie do osoby chorej lub niedorozwiniętej:
  • debil;
  • idiota;
  • kretyn;
  • Imbecyl;

• przydanie cech zwierzęcia:
  • papuga − świadome naśladownictwo;
  • małpa − nieświadome naśladownictwo;
  • osioł − upór;
  • słoń − otyłość, niezgrabność ruchów;
  • świnia − świństwo, otyłość, ohydztwo, samolubstwo

• przyrównanie do cech przedmiotu lub substancji:
  • beton − niezmienność poglądów, brak podatności na argumenty;
  • galareta − zewnętrzne oznaki strachu;
  • kołek − prostactwo.

Zobacz też

• godność, honor
• zarzut
• Prawo Godwina

Kontrola autorytatywna (środek retoryczny):

• LCCN: sh85067666
• BnF: 11945459n, 126491253
• J9U: 987007558179805171

Encyklopedie internetowe:

• БРЭ: 2007320