Oddychanie holotropowe

Oddychanie holotropowe (dosłownie: zmierzanie do całości, z gr. holos – całość, trepein – zmierzanie w kierunku czegoś) – eksperymentalna technika psychoterapeutyczna opracowana przez Stanislava Grofa wspólnie z żoną Christiną Grof, mająca umożliwiać dostęp do odmiennych stanów świadomości. Metoda łączy w sobie pogłębione i przyspieszone oddychanie, oraz relaksację i muzykę jako czynniki potencjalnie wspomagające w leczeniu głębokich kryzysów psychicznych^[1][2]. Skuteczność metody nie została udowodniona i wymagane jest przeprowadzenie dalszych badań naukowych^[3].

Przebieg

Przyspieszenie tempa i pogłębienie oddechu ma zdaniem zwolenników metody rozluźniać psychologiczne mechanizmy obronne prowadząc do wyzwolenia odmiennego stanu świadomości i wyłonienia się materiału nieświadomego i nadświadomego. Tak uzyskany stan ma aktywować naturalne wewnętrzne procesy uzdrawiające, poprzez serię głębokich przeżyć, których treści są unikalne i właściwe dla konkretnej osoby i jej stanu w danym czasie. Innymi słowy "wewnętrzna inteligencja" ma "zająć się" tym, co jest w danej chwili najistotniejsze w procesie uzdrawiania (rozwoju). Każda sesja, pomimo powtarzalnych motywów, jest odmienna. Podczas oddychania holotropowego uwalniana ma być zablokowana w organizmie energia, nastąpić ma integracja wyłaniających się emocjonalnych przeżyć. Po sesji oddychania holotropowego praktykowane jest rysowanie mandali jako technika wspomagająca proces integracji wyłonionego materiału^[2].

Oddychanie holotropowe przeprowadzane jest zazwyczaj w grupach, w których wyróżnia się obserwatora i osobę (osoby) doświadczającą. Rolą obserwatora jest asystowanie osobie przechodzącej proces przy możliwie jak najmniejszej ingerencji.

Zagrożenia

Podczas oddychania holotropowego, hiperwentylację stosuje się świadomie z zamiarem terapeutycznym^[4]. Według niektórych krytyków oddychanie holotropowe to wywoływanie hiperwentylacji nieuzasadnionej potrzebami metabolicznymi ustroju. Takie działanie może prowadzić do hipokapni, w wyniku której może pojawić się uczucie „braku powietrza" pomimo nadmiernego oddychania^[4][5], zaś ta ostatnia może prowadzić do okresowego bezdechu, odruchowego niedokrwienia mózgu oraz do alkalozy^[6]. W wyniku zmian we krwi spowodowanych hiperwentylacją może dojść do utraty przytomności^[7].

Rhinewine i Williams (2007), odwołując się do literatury medycznej dotyczącej hiperwentylacji w kontekście artykułu teoretycznego o oddychaniu holotropowym, stwierdzają jednak, że "procedura dobrowolnej hiperwentylacji okazała się bezpieczna wskutek medycznego monitorowania potencjalnych stanów niepożądanych, zaś wiele studiów wykazało, że jest pomocna w leczeniu niepokoju oraz jako narzędzie diagnostyczne i znieczulające"^[3].

Ocena

Aktualnie (2022) jest mało artykułów na temat oddychania holotropowego ogłoszonych w recenzowanych pismach fachowych. Aby potwierdzić, że terapia holotropowa może być przydatne w leczeniu zaburzeń psychicznych, konieczne będą dalsze badania.^[3] Obecnie nie znajduje jest rekomendowana jako metoda leczenia przy jakimkolwiek zaburzeniu przez WHO, NICE ani APA ze względu na brak wiarygodnych danych badawczych do wydania takiej rekomendacji.

Zobacz też

• rebirthing
• deprywacja sensoryczna
• doświadczenie psychodeliczne
• medytacja
• OOBE
• świadomy sen
• psychodeliki