Orenburg

Orenburg (ros. Оренбург, w latach 1938–1957 Czkałow) – miasto obwodowe w zachodniej Rosji. Położone nad rzeką Ural, w jej środkowym biegu przy ujściu Sakmary, na granicy dwóch kontynentów: Europy oraz Azji.

Orenburg

Opeнбуpг

Herb Flaga
Państwo	Rosja
Obwód	orenburski
Zarządzający	Siergiej Panczin↗, Siergiej Sałmin↗
Powierzchnia	259[1] km²
Wysokość	150 m n.p.m.
Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość	572 188[2] 2 206 os./km²
Nr kierunkowy	+7 (35 32)
Kod pocztowy	460000
Tablice rejestracyjne	56
Położenie na mapie obwodu orenburskiego Orenburg
Położenie na mapie Rosji Orenburg
51°47′N 55°06′E
Strona internetowa

Most dla pieszych nad rzeką Ural w Orenburgu na granicy Europy i Azji

Miasto zostało założone w 1743 jako twierdza. W latach 1938–1957 na cześć Walerego Czkałowa nosiło nazwę Czkałow.

Transport

• W mieście znajduje się stacja kolejowa Orenburg.
• Port lotniczy Orenburg
• Orenair – linia lotnicza
• Orenburg Airlines – linia lotnicza

Sport

• HK Orenburg – seniorski klub hokeja na lodzie
• Biełyje Tigry Orenburg (do 2015), Sarmaty Orenburg (od 2015) – juniorskie kluby hokeja na lodzie
• FK Orenburg (dawniej Gazowik) – klub piłki nożnej
• Nadieżda Orenburg – klub koszykówki kobiet

Oświata

Orenburski Państwowy Uniwersytet Medyczny został założony w 1944 roku^[3]. Jest to uczelnia publiczna, w której w 2014 uczyło się prawie 3600 studentów.

W 1955 roku powstał Orenburski Uniwersytet Państwowy, wcześniej znany jako Orenburski Instytut Politechniczny^[4]. Według danych z 2015 roku liczba studentów wyniosła prawie 25 000^[5].

W mieście od 2009 roku działa Orenburgska Suworowska Szkoła Wojskowa.

Kultura

• Teatr Wschodni (od 1919)^[6] 
• chusty orenburskie
• Orenburgskiy Teatr Dramy Im. M. Gor'kogo^[7]
• Orenburgskiy Gosudarstvennyy Oblastnoy Teatr Kukol^[8]
• Teatr lalek P'yero
• Oblastnaya Filarmoniya^[9]
• Orenburg State Circus^[10]

Miasta partnerskie

• Chodżent  Tadżykistan
• Orlando  Stany Zjednoczone
• Ufa  Rosja
• Uralsk  Kazachstan

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, chemiczny, spożywczy, włók., skórzano-obuwniczy oraz materiałów budowlanych^[11].

„Eksperyment” na poligonie w Tocku

14 września 1954 roku na położonym 215 km od Orenburga poligonie w Tocku armia radziecka przeprowadziła manewry z użyciem bomby atomowej. O godzinie 9:53 bombowiec Tu-4 zrzucił bombę o mocy 40 kiloton (przeszło dwa razy większej niż zrzucona na Hiroszimę) na teren poligonu, na którym znajdowało się około 45 tys. żołnierzy i więźniów^[12] oraz zwierzęta. Bomba eksplodowała na wysokości 350 m nad ziemią, a bezpośrednio po jej wybuchu pododdziały piechoty wspierane przez 600 czołgów, 600 transporterów opancerzonych i 320 samolotów ruszyły w kierunku epicentrum do pozorowanego natarcia. Celem „eksperymentu” przeprowadzonego pod kierunkiem marszałka Żukowa było sprawdzenie zdolności sprzętu i żołnierzy do prowadzenia walki w warunkach wojny jądrowej.

Liczba ofiar manewrów nie jest znana, radzieckie władze fałszowały wpisy w dokumentacji przebiegu służby żołnierzy, ofiarom napromieniowania odmawiano pomocy lekarskiej, a wszyscy mający styczność z „eksperymentem” musieli podpisać zobowiązanie o przestrzeganiu tajemnicy.

Jeszcze dziś zachorowalność w Orenburgu na pewne rodzaje raka jest dwukrotnie wyższa niż wśród ofiar wybuchu w elektrowni czarnobylskiej. Orenburg jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych miast w Rosji^[13].

Ludzie związani z miastem

• Gieorgij Malenkow – radziecki działacz partyjny i państwowy, premier ZSRR
• Leonid Pimonow – polski, francuski i litewski fizyk akustyk, działacz społeczny wywodzący się z rodu Pimonowów, honorowy przewodniczący Naczelnej Rady Staroobrzędowców Rzeczypospolitej.

24 kwietnia 1967 r. w okolicach Orenburgu miała swój finał misja kosmiczna Sojuz 1 zakończona katastrofą w której zginął pilot, kosmonauta Władimir Komarow.