Pępnica złotoblaszkowa

Pępnica złotoblaszkowa (Chrysomphalina chrysophylla (Fr.) Clémençon) – gatunek grzybów należący do rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae).

Pępnica złotoblaszkowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	wodnichowate
Rodzaj	Chrysomphalina
Gatunek	pępnica złotoblaszkowa
Nazwa systematyczna
Chrysomphalina chrysophylla (Fr.) Clémençon Z. Mykol. 48(2): 203 (1982)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Chrysomphalina, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy gatunek ten został opisany w 1821 r. przez Eliasa Friesa jako Agaricus chrusophyllus, później zaliczany był do różnych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Heinz Clémençon w 1982 r.^[1]

Ma około 20 synonimów. Niektóre z nich^[2]:

• Armillariella chrysophylla (Fr.) Singer 1943
• Chrysobostrychodes chrysophyllus (Fr.) G. Kost 1985
• Chrysomphalina chrysophylla (Fr.) Clémençon 1982 var. chrysophylla
• Chrysomphalina chrysophylla var. hoffmanii (Peck) Norvell, Redhead & Ammirati 1994
• Chrysomphalina chrysophylla var. salmonispora (H.E. Bigelow) Norvell, Redhead & Ammirati 1994
• Gerronema chrysophyllum (Fr.) Singer 1959
• Haasiella chrysophylla (Fr.) Raithelh. 1973
• Omphalina chrysophylla var. salmonispora H.E. Bigelow 1970
• Omphalina chrysophylla var. saoleopoldi Raithelh., 1992
• Omphalina hoffmanii (Peck) H.E. Bigelow 1970

Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda i in. w 1987 r., wcześniej W. Wojewoda opisywał ten gatunek pod nazwą pępóweczka złotoblaszkowa^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–6 cm, początkowo wypukły, potem kolejno łukowaty, pępkowato wklęsły, i w końcu łagodnie lejkowaty. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym brązowożółty, w stanie suchym jaśniejszy. Powierzchnia z powrastanymi łuskami. Brzeg powyginany i długo podwinięty^[4].

Blaszki

Rzadkie, nierównej długości i zbiegające na trzon, o barwie od złotej do pomarańczowożółtej^[4].

Trzon

Wysokość 2–5 cm, grubość 2–5 mm. Jest walcowaty, pod kapeluszem rozszerzający się lejkowato, często spłaszczony i wygięty, rurkowaty, o konsystencji chrząstkowatej. Powierzchnia gładka o barwie od złotej do pomarańczowożółtej. Podstawa ukorzeniona delikatnymi sznurami grzybniowymi^[4].

Miąższ

Cienki, jasnożółty, w stanie suchym śmietankowożółty^[4].

Zarodniki

Eliptyczne, gładkie, nieamyloidalne, o wymiarach 9–14 × 4,5–6 μm^[5].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Europie i Ameryce Północnej (USA, Kanada)^[6]. Jest rzadki^[5]. W Polsce znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający^[7].

Występuje głównie w starych świerkowych lasach górskich i podgórskich. Rozwija się na rozkładających się konarach i pniach świerków i jodeł, a także na gnijącym trocie i szczapach w miejscach składowania drzewa. Często występuje gromadnie^[4].