Pałac w Łomnicy (powiat karkonoski)

Pałac w Łomnicy – barokowy zabytkowy pałac^[2] pochodzący z XVII wieku wraz z budynkiem mieszkalnym, tzw. Domem Wdowy usytuowany w północnej części Łomnicy, przy rozdzieleniu dróg do Karpnik i Wojanowa, około pięć kilometrów od Jeleniej Góry.

Pałac w Łomnicy

(niem.) Schloss Lomnitz

nr rej. - pałac 653/J z 27.08.1980, dwór „Dom wdowy” 896/J z 14.08.1987, park A/5379/501/J z 1.12.1977[1]
Pałac w Łomnicy – fasada
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Łomnica
Styl architektoniczny	barokowy
Kondygnacje	3
Położenie na mapie gminy Mysłakowice Pałac w Łomnicy
Położenie na mapie Polski Pałac w Łomnicy
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Pałac w Łomnicy
Położenie na mapie powiatu karkonoskiego Pałac w Łomnicy
50°52′36″N 15°48′32″E

Historia Pałacu i „Domu wdowy”

Pierwsze informacje na temat dóbr w Łomnicy pochodzą z lat 1475–1654^[3]. Ówcześnie majątek należał do rodziny Zedlitz^[3]. W latach 1654–1737 właścicielami była rodzina Tomagninich, a od III ćwierci XVII w. do roku 1811 do rodziny Menzlów^[3]. Łomnickie dobra przechodziły w ręce rodów Flach, von Roth. W roku 1835 Carl Gustaw von Küster kupił dobra Łomnickie.

Pałac w XIX w.

Wczesnobarokowy dwór wzniesiono około II połowy XVII w.^[3] Z tego czasu pochodzi korpus oraz dwa narożne alkierze^[3]. W latach 20. XVIII w. w trakcie przebudowy dokonano zmian w wyglądzie elewacji oraz wnętrz^[3]. Projekt przebudowany przypisywany jest Martinowi Franzowi z Rewela^[3]. Największych zmian w wyglądzie obiektu dokonano w latach 1838-1844. Autorem przebudowy był Albert Tollberg. Zmiany dokonano w zakresie układu pomieszczeń, wzniesiono reprezentacyjną klatkę, wzniesiono nowa kondygnacje, powiększono otwory okienne^[3]. Po II wojnie światowej pałac został przejęty przez państwo polskie. Do 1977 r. w pałacu znajdowała się szkoła^[3]. Opuszczony od końca lat 70. XX w. uległ dewastacji. W 1992 r. pałac zakupiła spółka polsko-niemiecka, po czym rozpoczęto prace remontowe^[3].

Dwór „Dom wdowy” wzniesiony w latach 1803–1804 przez Christiana Gottfrieda Mentzla. Obiekt przeznaczony był dla starszego członka rodziny von Menzel. Po wojnie dom przeznaczony był do celów mieszkalno-użytkowych. Obecnie w obiekcie znajduje się hotel oraz restauracja i kawiarnia^[3].

Znajdujący się przy pałacu zespół folwarczny pełni obecnie funkcję handlowo-gastronomiczną (wyroby z lnu, produkty regionalne, piekarnia, restauracja, kuźnia).

Widok od południowego wschodu

W czasie swego istnienia pałac Łomnica należał do^[3]:

• rodziny von Zedlitz - lata 1475-1654
• rodziny von Tomagnini - lata 1654-1737
• kupca jeleniogórskiego Christiana Mentzela - lata 1737-1811
• Johanna Georga Flacka z Kowar - lata 1811-1820
• barona Moritza von Roth - lata 1820-1835
• rodziny von Küster - lata 1835-1945
• państwa polskiego - lata 1945-1992
• obecnie w rękach prywatnych (Elisabeth von Küster)

Opis pałacu i „Domu wdowy”

Dwór „Dom wdowy”

Pałac to trzykondygnacyjny budynek wzniesiony na rzucie kwadratu, z narożnymi alkierzami-ryzalitami w fasadzie^[3]. Alkierze nakryte spłaszczonymi hełmami, korpus pałacu dachem czterospadowym. Na osi w fasadzie portal balkonowy^[3]. Wnętrze pałacu zachowało nie zmieniony układ przestrzenny. W pomieszczeniach parteru zachowały się duże fragmenty malarstwa ściennego z początki XVIII w. i XIX w.^[3] Obecnie pełni funkcję muzeum wnętrz.

Dwór „Dom wdowy” to klasycystyczny budynek wzniesiony na planie prostokąta, 2-kondygnacyjny, nakryty dachem czterospadowym. Od północy i południa wyższe pseudoryzality. Wnętrze 2-traktowe, zachowany pierwotny układ pomieszczeń.