Pagóry Chełmskie

Pagóry Chełmskie (845.32) – to na szeroko pojętej Lubelszczyźnie region skrajny pod względem rozbicia. Tak bardzo zaawansowane efekty erozji i denudacji umożliwione zostały litologią (występowaniem kredy piszącej), a zapewne i tektoniką. To rozbicie rośnie ku północy; w części południowej można mówić jeszcze o grzbietach kredowych, podczas gdy na północy formy wypukłe zmieniają się we wzgórza wyspowe.

Pagóry Chełmskie

Megaregion	Niż Wschodnioeuropejski
Prowincja	Niż Wschodniobałtycko-Białoruski
Podprowincja	Polesie
Makroregion	Polesie Wołyńskie
Mezoregion	Pagóry Chełmskie
Zajmowane jednostki administracyjne	Polska: – woj. lubelskie

Masywność tych form skłania więc do nazwania ich właśnie pagórami, które podobne są do ostańcowych gór stołowych, osiągających wysokości do 274 m n.p.m. Jednak w południowej części przechodzą w zdecydowanie wyższe i bardziej bagienne Działy Grabowieckie znajdujące się w powiecie zamojskim. Pagóry te nie tworzą zwartej wyżyny, a obniżenia między nimi wypełniają obniżenia zasypane piaskami akumulacji fluwioglacjalnej, rzecznej i jeziornej. Zarówno podmokłe doliny rzek, jak i bezwodne niecki denudacyjne, są szerokie. Bezpośrednio na osadach kredowych, jak i na cienkiej pokrywie akumulacyjnej, rozsiane są liczne zagłębienia krasowe.

Występująca w tym regionie sieć rzeczna jest średniej gęstości – a większość odcinków rzek jest uregulowanych. Podmokłość obniżeń warunkuje obfitość łąk na drobnoziarnistych piaskach, torfach i mułkach. Krótka wiosna, wysokie amplitudy roczne temperatury oraz niewielkie opady znamionują znaczny stopień kontynentalizmu.

W okolicach Chełma są dwa rezerwaty roślinności stepowej: „Stawska Góra” (4 ha) i „Wolwinów” (1,1 ha). Największym ośrodkiem jest Chełm.