Pat LaFontaine

Pat LaFontaine, właśc. Patrick Michael LaFontaine (ur. 22 lutego 1965 w Saint Louis) – amerykański hokeista występujący na pozycji środkowego napastnika. Przez całą karierę w National Hockey League (NHL) związany z klubami ze stanu Nowy Jork: New York Islanders, Buffalo Sabres i New York Rangers. Olimpijczyk z Sarajewa w 1984 i Nagano w 1998. Od 2003 roku członek Hockey Hall of Fame. Numer 16, z którym występował w barwach Buffalo Sabres został zastrzeżony przez ten klub w marcu 2006^[1].

Pat LaFontaine

Pat LaFontaine w 1997
Data i miejsce urodzenia	22 lutego 1965 Saint Louis
Obywatelstwo	Stany Zjednoczone
Wzrost	178 cm
Pozycja	napastnik (środkowy)
Uchwyt	prawy
Draft	NHL 1983, numer: 3 (1 runda) New York Islanders

New York Islanders

Pat Lafontaine został wybrany przez New York Islanders w pierwszej rundzie NHL Entry Draft 1983^[2][3]. W sierpniu 1983 zawodnik ogłosił, że jeszcze przed przejściem na zawodowstwo i podpisaniem kontraktu z drużyną z Nowego Jorku zamierza wziąć udział w igrzyskach olimpijskich w Sarajewie^[4]. W lutym 1984 LaFontaine podpisał kontrakt z New York Islanders^[5][6]. Debiut w NHL zaliczył kilka dni później w wygranym 4:3 spotkaniu z Winnipeg Jets^[7]. W swoim drugim meczu w lidze zdobył 3 bramki i zanotował dwie asysty, będąc jednym z najlepszych zawodników wygranego 11:6 meczu z Toronto Maple Leafs^[8]. W swoim pierwszym meczu na domowym lodowisku zdobył 2 punkty, przyczyniając się do wygranej 5:2 z Philadelphia Flyers^[9]. W debiucie w play-offach zdobył 2 punkty (bramka i asysta) dając Islanders wraz z Patrickiem Flatleyem (2 punkty) zwycięstwo nad lokalnym rywalem New York Rangers^[10]. W sezonie 1983-84 Wyspiarze dotarli do piątego z rzędu finału Pucharu Stanleya, w którym ulegli Edmonton Oilers w 5 spotkaniach^[11][12]. Honorowe trafienia dla Islanders w ostatnim spotkaniu finałów dał Pat LaFontaine, zdobywając dwie bramki w pierwszych 35 sekundach trzeciej tercji; spotkanie zakończyło się zwycięstwem Oilers 5:2^[13].

W swoim pierwszym pełnym sezonie w NHL LaFontaine rozegrał 67 spotkań sezonu zasadniczego i zdobył 54 punkty^[14]. W rozgrywkach play-off Islanders odpadli w finale dywizji, ulegając Philadelphia Flyers 3:2^[15].

Rozgrywki play-off w 1986 roku Wyspiarze zakończyli już na pierwszej rundzie, ulegając Washington Capitals 0:3^[16]. W trzech spotkaniach fazy play-off LaFontaine zdobył 1 punkt, trafiając do bramki w drugim spotkaniu^[17].

W sezonie 1986–1987 wystąpił we wszystkich 80 spotkaniach rundy zasadniczej, zdobywając 38 bramek i 70 punktów^[14][18]. W pierwszej rundzie fazy play-off zdobył zwycięskiego gola w czwartej dogrywce (4 OT) siódmego i decydującego spotkania z Washington Capitals, znanego jako „Easter Epic”. Mecz rozpoczął się wieczorem 18 kwietnia, a zakończył przed godziną 2:00 w nocy czasu lokalnego, w Wielkanoc. LaFontaine wspominał tę chwilę jako najbardziej niezapomnianą w jego karierze^[19][20]. W drugiej rundzie play-off Islanders przegrali z Philadelphia Flyers, również po siedmiu meczach^[21].

W rundzie zasadniczej sezonu 1987–1988 LaFontaine trafiał 47 razy do siatki rywali, najwięcej odkąd zadebiutował w NHL^[22]. Jego bramka w dogrywce pierwszego meczu fazy play-off z New Jersey Devils zapewniła zwycięstwo zespołowi z Nowego Jorku^[23]. Pomimo 4 bramek LaFontaine’a we wszystkich meczach z Devils, Wyspiarze nie zdołali awansować do kolejnej rundy, tracąc szanse po sześciu meczach^[24].

Islanders zajęli przedostatnie miejsce w całej lidze w sezonie zasadniczym 1988–1989, zdobywając 61 punktów w 80 meczach^[25].

W drugim spotkaniu pierwszej rundy fazy play-off 1990 roku LaFontaine doznał wstrząśnienia mózgu po kontrowersyjnym ataku Jamesa Patricka. Podczas znoszenia na noszach był nieprzytomny^[26]. Ambulans, który transportował zawodnika z Madison Square Garden, był wstrzymywany przez kibiców Rangersów^[27]. Kontuzja uniemożliwiła mu występy w kolejnych spotkaniach z lokalnym rywalem^[28], a seria zakończyła się porażką Islanders w pięciu meczach^[29].

Po nieudanym dla Islanders sezonie 1990–1991 LaFontaine chciał renegocjować z Islanders swój kontrakt^[30], na co nie przystali właściciele. Zawodnik postawił ultimatum, w którym domagał się zmian właścicielskich w klubie^[31]. W październiku 1991 odrzucił propozycję kontraktu, na mocy którego zarobiłby 6 milionów dol. w ciągu 4 lat i przeniósł się do Buffalo Sabres; w ramach transakcji do Nowego Jorku z Buffalo przeniósł się m.in. Pierre Turgeon^[32].

Buffalo Sabres

Kilka tygodni po zmianie klubu, 16 listopada LaFontaine doznał złamania szczęki po uderzeniu kijem przez Jamiego Macouna z Calgary Flames^[33]; kontuzja wyeliminowała go z gry na miesiąc^[34]. Z trzynastu spotkań bez Amerykanina Sabres zdołali wygrać dwa^[35]. W pierwszym spotkaniu ze swoim byłym pracodawcą 3 stycznia 1992 LaFontaine zanotował 3 asysty, przyczyniając się do zwycięstwa Sabres nad Islanders 5:2^[36]. W pierwszym sezonie w Sabres LaFontaine zdobył 46 goli i 93 punkty w 57 spotkaniach fazy zasadniczej^[14]. Drużyna z Buffalo odpadła w pierwszej rundzie play-off, po siedmiu spotkaniach z Boston Bruins; LaFontaine zdobył 8 bramek, trafiając w każdym meczu^[37].

W sezonie zasadniczym 1992–1993 LaFontaine zdobył 148 punktów, co jest rekordem klubu^[38] i rekordem wśród amerykańskich zawodników w całej lidze^[39]. W pierwszej rundzie fazy play-off Sabres pokonali Boston Bruins 4:0; gola na wagę awansu w dogrywce czwartego meczu zdobył Brad May^[40]. W drugiej rundzie ulegli przyszłemu zdobywcy Pucharu Stanleya, Montreal Canadiens. Runda zakończyła się zwycięstwem drużyny z Kanady 4:0, w każdym meczu różnicą jednej bramki^[41].

Po rozegraniu kilkunastu meczów sezonu zasadniczego 1993–1994 LaFontaine musiał poddać się operacji więzadła krzyżowego przedniego^[42], którego uraz dokuczał mu od pierwszego meczu rozgrywek^[43]. Kontuzja wykluczyła go z gry na 16 miesięcy^[44].

W sezonie 1995–1996 rozegrał 76 spotkań sezonu zasadniczego, zdobywając 40 bramek i 91 punktów^[14]; mimo to Sabres nie awansowali do fazy play-off, zajmując przedostatnie miejsce w swojej dywizji^[45].

W październiku 1996 doznał poważnego wstrząśnienia mózgu po uderzeniu przez François Leroux w spotkaniu z Pittsburgh Penguins; LaFontaine stracił przytomność na kilka minut. Po kilku dniach przerwy powrócił do gry, jednak po siedmiu rozegranych spotkaniach musiał zakończyć udział w sezonie 1996–1997 po komplikacjach związanych z zespołem po wstrząśnieniu mózgu^[46].

New York Rangers

W sierpniu 1997 podpisał kontrakt ze swoją trzecią drużyną ze stanu Nowy Jork – New York Rangers^[47]. Do gry wrócił 3 października, na mecz z New York Islanders. W styczniu 1998 zdobył swój 1000. punkt w NHL^[48]. Ostatni występ w zawodowym hokeju zanotował 16 marca 1998^[14], w którym zderzył się z kolegą z zespołu, Mikiem Keane’em^[49]. Efektem tego zderzenia było kolejne, szóste w karierze LaFontaine’a wstrząśnienie mózgu. Decyzję o zakończeniu kariery ogłosił w sierpniu 1998^[50].

Reprezentacja

LaFontaine zadebiutował w reprezentacji Stanów Zjednoczonych podczas turnieju olimpijskiego w Sarajewie, jeszcze przed przejściem na zawodowstwo (profesjonalni hokeiści nie mogli brać udziału w turnieju hokeja na lodzie aż do igrzysk w 1988 w Calgary^[51])^[4]. Amerykanie zajęli na turnieju 7. miejsce^[5].

W pierwszym spotkaniu Canada Cup w 1987 przeciwko Finlandii LaFontaine zdobył dwie bramki, prowadząc swój zespół do wygranej 4:1^[52]. W drugim spotkaniu Amerykanie zwyciężyli Szwedów^[53], jednak kolejne 3 spotkania – z Kanadą^[54], Związkiem Radzieckim^[55] i Czechosłowacją – zakończyły się porażkami i Stany Zjednoczone odpadły z turnieju^[56].

Na mistrzostwach świata w 1989 LaFontaine wystąpił we wszystkich spotkaniach, w tym siedmiu w pierwszej rundzie oraz trzech w walce o utrzymanie w grupie mistrzowskiej^[57][58]. Amerykanie zajęli 6. miejsce, utrzymując się w grupie mistrzowskiej na kolejny turniej^[59].

W turnieju Canada Cup w 1991 Amerykanie z Patem LaFontaine w składzie dotarli do finału^[60], który przegrali w dwóch meczach z Kanadyjczykami^[61]. W 1996 Amerykanie wygrali inauguracyjną edycję Pucharu Świata, rewanżując się Kanadyjczykom za porażkę z 1991^[62]. Zdaniem LaFontaine'a ta wygrana była osiągnięciem porównywalnym do cudu na lodzie z 1980^[63].

Ostatnimi rozgrywkami LaFontaine w międzynarodowym hokeju był turniej hokeja na igrzyskach olimpijskich w 1998 w Nagano^[64][65]. Bardziej niż z postawy na lodzie – Amerykanie odpadli już w ćwierćfinale po porażce z Czechami 1:4^[66] – hokeiści ze Stanów Zjednoczonych zostali zapamiętani ze zniszczeń, jakie po sobie zostawili w wiosce olimpijskiej^[67].

Nagrody i wyróżnienia

• Hockey Hall of Fame: 2003^[68]
• Wybrany do pięciu Meczów Gwiazd NHL: 1988, 1989, 1990, 1991 i 1993^[69]
• Bill Masterton Memorial Trophy: 1995^[14]
• Lester Patrick Trophy: 1996–1997^[14]
• NHL Second All-Star Team: 1993^[69]

Statystyki

Sezon zasadniczy i play-off

				Sezon zasadniczy						Play-off
Sezon	Drużyna	Liga		M	G	A	Pkt	Min		M	G	A	Pkt	Min
1981–82	Detroit Compuware	MNHL		79	175	149	324	—		—	—	—	—	—
1982–83	Verdun Juniors	QMJHL		70	104	130	234	10		15	11	24	35	4
1982–83	Verdun Juniors	M-Cup		—	—	—	—	—		4	3	2	5	2
1983–84	Team USA	Nat-Tm		58	56	55	111	22		—	—	—	—	—
1983–84	New York Islanders	NHL		15	13	6	19	6		16	3	6	9	8
1984–85	New York Islanders	NHL		67	19	35	54	32		9	1	2	3	4
1985–86	New York Islanders	NHL		65	30	23	53	43		3	1	0	1	0
1986–87	New York Islanders	NHL		80	38	32	70	70		14	5	7	12	10
1987–88	New York Islanders	NHL		75	47	45	92	52		6	4	5	9	8
1988–89	New York Islanders	NHL		79	45	43	88	26		—	—	—	—	—
1989–90	New York Islanders	NHL		74	54	51	105	38		2	0	1	1	0
1990–91	New York Islanders	NHL		75	41	44	85	42		—	—	—	—	—
1991–92	Buffalo Sabres	NHL		57	46	47	93	98		7	8	3	11	4
1992–93	Buffalo Sabres	NHL		84	53	95	148	63		7	2	10	12	0
1993–94	Buffalo Sabres	NHL		16	5	13	18	2		—	—	—	—	—
1994–95	Buffalo Sabres	NHL		22	12	15	27	4		5	2	2	4	2
1995–96	Buffalo Sabres	NHL		76	40	51	91	36		—	—	—	—	—
1996–97	Buffalo Sabres	NHL		13	2	6	8	4		—	—	—	—	—
1997–98	New York Rangers	NHL		67	23	39	62	36		—	—	—	—	—
NHL razem[14]				865	468	545	1013	552		69	26	36	62	36

Międzynarodowe

Rok	Drużyna	Turniej		M	G	A	Pkt	Min
1984	Stany Zjednoczone	IO		6	5	3	8	0
1987	Stany Zjednoczone	CC		5	3	0	3	0
1989	Stany Zjednoczone	MŚ		10	5	3	8	8
1991	Stany Zjednoczone	CC		6	3	1	4	2
1996	Stany Zjednoczone	PŚ		5	2	2	4	2
1998	Stany Zjednoczone	IO		4	1	1	2	0
Seniorskie razem[14]				36	19	10	29	12