Peter Sodann

Peter Sodann (ur. 1 czerwca 1936 w Miśni, zm. 5 kwietnia 2024 w Halle)^[1] – niemiecki aktor teatralny, filmowy i telewizyjny^[2].

Peter Sodann

Peter Sodann (2009)
Data i miejsce urodzenia	1 czerwca 1936 Miśnia
Data i miejsce śmierci	5 kwietnia 2024 Halle
Zawód	aktor
Lata aktywności	1963-2018

Podczas ponad pięćdziesięcioletniej kariery aktorskiej wystąpił w ponad 60 produkcjach filmowych i telewizyjnych, największą popularność przyniosła mu rola inspektora Bruno Ehrlichera w serialu Tatort (1992–2007)^[3].

W 2009 roku ubiegał się o urząd prezydenta Republiki Federalnej Niemiec z ramienia lewicowej partii Die Linke.

Życiorys

Dorastał w Weinböhli niedaleko Miśni. Jego ojciec Willy, został powołany do Wehrmachtu w 1944 roku i zginął na froncie wschodnim w tym samym roku^[4][5].

Sodann w młodości był członkiem organizacji partyjnej Wolnej Młodzieży Niemieckiej (FDJ). Studiował prawo na Uniwersytecie w Lipsku, a w 1959 roku przeniósł się do lipskiej Akademii Teatralnej, gdzie założył kabaret studencki Rat der Spötter^[6]. Jeden ze skeczy kabaretu został zaklasyfikowany jako antypaństowy i kontrrewolucyjny, po czym Sodann został aresztowany, wydalony z uczelni i skazany na dziesięć lat więzienia za agitację antypaństwową. Wyrok po dziesięciu miesiącach zamieniono na cztery lata w zawieszeniu^[7]. Następnie kształcił się jako mechanik obróbki skrawaniem w VEB Starkstromanlagenbau w Lipsku. Od 1963 mógł kontynuować studia aktorskie^[8].

Zadebiutował na scenie w 1964 roku w Berliner Ensemble pod dyrekcją Helene Weigel. W 1966 przeniósł się do teatru miejskiego w Erfurcie, w latach 1971–1975 związany z teatrem w Karl-Marx-Stadt, gdzie zadebiutował jako reżyser teatralny. Od 1975 zatrudniony jako reżyser w Städtische Bühnen Magdeburg^[8].

W 1980 roku przeniósł się do Halle (Saale), gdzie został dyrektorem miejscowego Teatru Państwowego. Stworzył w Halle tzw. Kulturinsel (pol. Wyspa Kultury), na którą składają się scena kabaretowa, biblioteka i kawiarnia literacka. Założył również Neue Theater Halle, którego dyrektorem był w latach 1981–2005^[6].

Od lat 70. występował również w filmach telewizyjnych i w produkcjach kinowych DEFA. Za rolę nauczyciela Boltenhagena w filmie Kommen Pflicht otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora drugoplanowego na 3. Krajowym Festiwalu Filmów Fabularnych NRD w 1984 roku. W 1986 laureat Nagrody Państwowej NRD^[8].

Peter Sodann w siedzibie swojej biblioteki w Stauchitz (2017)

Po upadku muru berlińskiego stał się znany przede wszystkim z występów w produkcjach telewizyjnych. Od 1992 do 2005 występował jako inspektor Bruno Ehrlicher w serialu kryminalnym ARD Tatort. W latach 2008–2013 wcielał się w rolę dyrektor Bräuninga, w serialu telewizyjnym Schloss Einstein. Ostatni raz pojawił się na ekranie w filmie biograficznym Andreasa Dresena Gundermann z 2018 roku^[8].

Od 1990 roku Peter Sodann kolekcjonował książki wydane w latach 1945-1990 przez wydawców z NRD i innych państw bloku wschodniego. Kolekcja rozrosła sie do liczby dwóch milionów woluminów, które zdeponowano w budynkach dawnego dworu w Stauchitz, gdzie w 2012 oficjalnie otwarto Peter-Sodann-Bibliothek^[8][9].

Za swoje zasługi społeczne, otrzymał w 2006 roku honorowe obywatelstwo miasta Halle. Odznaczony Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec I klasy. Saksońska policja mianowała go również honorowym komisarzem^[8].

Dwukrotnie żonaty. Miał czworo dzieci^[10].

Zmarł w wieku 87 lat. Uroczystości żałobne odbyły się w Neue Theater Halle. Sodann został pochowany na cmentarzu Stadtgottesäcker w Halle^[11].

Wybrana filmografia

Filmy fabularne

• 1973: Stülpner, zbójnik z gór jako sekretarz Bleichnagel
• 1996: Podróż do śmierci jako Bruno Erlicher
• 2003: Tage des Sturms jako Alfred Mannschatz

Seriale TV

• 1992–2007: Tatort jako Bruno Ehrlicher
• 2008-2012: Dzieciaki z Einstein High jako dr Rudolf Bräuning