Łuskwiak wierzbowy

Łuskwiak wierzbowy (Pholiota conissans (Fr.) Kuyper & Tjall.-Beuk.) – gatunek grzybów należący do rodziny pierścieniakowatych (Strophariaceae)^[1].

Łuskwiak wierzbowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Gromada	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pierścieniakowate
Rodzaj	łuskwiak
Gatunek	łuskwiak wierzbowy
Nazwa systematyczna
Pholiota conissans (Fr.) Kuyper & Tjall.-Beuk. Persoonia 13(1): 81 (1986)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pholiota, Strophariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1838 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus astragalinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1986 r. Kuyper i Tjall.-Beuk.^[1]

Synonimów ma około 20. Niektóre z nich^[2]:

• Flammula graminis (Quél.) Singer 1940
• Pholiota conissans (Fr.) M.M. Moser 1953
• Pholiota conissans var. graminis (Quél.) Bon & P. Roux 2008
• Pholiota graminis (Quél.) Singer 1951
• Pholiota inaurata (W.G. Sm.) M.M. Mose 1953

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. K. Zaleski w 1948 r. opisywał ten gatunek jako drobniak mazisty^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1,5–4 cm, kształt początkowo wypukły, potem płaski, czasami z wklęsłością na środku. Jest niehigrofaniczny. Na środku o barwie od ochrowej do brązowej, na brzegu jaśniejszy – jasnoochrowy lub jasnobrązowy. W stanie wilgotnym lepki, ale bez prześwitujących blaszek, matowy, w stanie suchym błyszczący. Brzeg pokryty białawymi i włóknistymi resztkami osłony, które mogą występować również na powierzchni kapelusza^[4].

Blaszki grzyba

W liczbie 25-60, z międzyblaszkami (l=1–4). Blaszki przyrośnięte lub nieco zbiegające ząbkiem, średnio gęste, w młodości kremowoszare, potem czerwonobrązowe. Ostrza bardzo drobno ząbkowane^[4].

Trzon

Wysokość 1,5–8 cm, grubość 2–4 mm, kształt walcowaty, ku podstawie nieco poszerzający się lub zwężający, prosty lub wygięty, początkowo pełny, potem pusty. U młodych owocników białawy do jasnożółtego, u starszych czerwonobrązowy^[4].

Występowanie i siedlisko

Łuskwiak wierzbowy występuje w niektórych krajach Europy, na Nowej Zelandii^[5] i w Azji^[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano 6 stanowisk^[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wymarciem, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia^[7]. Nowsze stanowiska podaje internetowy atlas grzybów^[8].

Saprotrof rozwijający się na szczątkach roślin jednoliściennych rosnących na terenach podmokłych, takich jak sit Juncus, sitowie Scirpus, pałka Thypha i trzcina Phragmites. Rzadziej można go również znaleźć na próchniejącym drewnie wierzby Salix i olchy Alnus^[9].

Gatunki podobne

Łuskwiaki należą do gatunków trudnych do identyfikacji. Bardzo podobny, i to zarówno makroskopowo, jak mikroskopowo jest łuskwiak słomkowy (Pholiota gummosa). Gatunki te najłatwiej odróżnić po siedlisku. Ł. słomkowy występuje na drewnie, zawłaszcza twardym. Mimo to gatunki te mogą być z sobą mylone i zapewne część stanowisk opisanych jako łuskwiak wierzbowy to w istocie łuskwiak słomkowy^[9].