Cantharellus

Cantharellus Adans. ex Fr. (pieprznik) – rodzaj grzybów z rodziny kolczakowatych (Hydnaceae)^[1].

Pieprznik

Pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieprznikowce
Rodzina	kolczakowate
Rodzaj	pieprznik
Nazwa systematyczna
Cantharellus Adans. ex Fr. Syst. mycol. 1: 316 (Lund, 1821)
Typ nomenklatoryczny
Cantharellus cibarius Fr.

Pieprznik ametystowy

Charakterystyka

Naziemne grzyby ektomykoryzowe występujące w towarzystwie sosny, świerku, dębu i grabu^[2]. Pod względem budowy owocnika zaliczane są do grupy grzybów kantarelloidalnych. Cechą charakterystyczną owocników jest łagodne połączenie kapelusza i trzonu – nie ma ostrej granicy między nimi^[3]. Hymenofor u grzybów z rodzaju Cantharellus jest gładki, pofałdowany, lub składa się (jak u wszystkich pieprznikowatych) z listew połączonych anastomozami. Żaden z kilku występujących w Polsce gatunków nie jest trujący^[3].

Wraz z postępem badań taksonomicznych, większość wcześniej przypisanych do tego rodzaju gatunków została przesunięta do co najmniej 40 różnych rodzajów i dziewięciu odrębnych rzędów. W przeciwieństwie do monowarstwowych podstawek w Agaricales, Cantharellus charakteryzuje się podstawkami rozwijającymi się na warstwie starszych, wskutek czego po osiągnięciu dojrzałości hymenium jest pogrubione. Podstawki w tym rodzaju mają długie, zakrzywione sterygmy. Bazydiospory są gładkie, a ich liczba może się wahać od dwóch do ośmiu na jednej podstawce. Brak cystyd. System strzępkowy jest monomityczny, strzępki mają sprzążki^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cantharellaceae, Hydnaceae, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimy naukowe: Alectorolophoides Battarra ex Earle, Chanterel Adans., Hyponevris Paulet, Merulius Haller ex Boehm., Merulius Haller^[4].

Polską nazwę podał Franciszek Błoński w 1888 r. (za Krzysztofem Klukiem). W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były także jako lisica, stroczek, kurka, pieprzyk, kurek, lisiczka, stągiewka^[5].

Gatunki występujące w Polsce:

• Cantharellus amethysteus (Quél.) Sacc. 1887 – pieprznik ametystowy^[6][7]
• Cantharellus cibarius Fr. 1821 – pieprznik jadalny
• Cantharellus ferruginascens P.D. Orton 1969 – pieprznik rdzewiejący^[8]
• Cantharellus friesii Quél. 1872 – pieprznik pomarańczowy
• Cantharellus cinereus (Pers.) Fr. 1821 – pieprznik szary
• Cantharellus ianthinoxanthus (Maire) Kühner 1947^[6] – tzw. lejkowiec fioletowy^[9]
• Cantharellus melanoxeros Desm. 1830^[8] – tzw. lejkowiec czarniawy^[9]
• Cantharellus pallens Pilát 1959 – pieprznik blady

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum^[10]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody^[11] i innych^[6][8].

Dawniej do rodzaju Cantharellus zaliczano także lejkowca brzoskwiniowonnego, obecnie według Index Fungorum należącego do rodzaju Craterellus^[12].