Plac Jagielloński w Radomiu

Plac Jagielloński w Radomiu – jeden z głównych placów Radomia, położony w dzielnicy Śródmieście. Usytuowany w pobliżu skrzyżowania ulic Kelles-Krauza i Struga. Przez ulicę Focha łączy się z placem Konstytucji 3 Maja.

plac Jagielloński

Śródmieście
Skwer w zachodniej części placu Jagiellońskiego.
Państwo	Polska
Miejscowość	Radom
Położenie na mapie Radomia plac Jagielloński
Położenie na mapie Polski plac Jagielloński
Położenie na mapie województwa mazowieckiego plac Jagielloński
51,403799°N 21,153220°E

Historia

Od połowy XIX wieku teren, na którym w późniejszym okresie wytyczono plac, wykorzystywany był przez stacjonujące w Radomiu wojska carskie jako miejsce nauki jazdy konnej (pierwotne określenie placu – Rajszula, zaczerpnięte z języka niemieckiego i oznaczające szkołę jazdy konnej, pochodziło właśnie od tej funkcji)^[1]. W ostatniej dekadzie XIX w. zorganizowano na terenie obecnego placu targowisko miejskie, na obszarze którego wzniesiono w 1898 najnowocześniejszą w Królestwie Polskim halę targową^[2]. Aż do lat 50. XX wieku, kiedy targowisko przeniesiono w inny rejon miasta, plac pełnił zarówno funkcje targowe jak i był miejscem różnego rodzaju uroczystości masowych.

Nazwa

Nazwa placu wielokrotnie ulegała zmianom^[1]:

• 1890–1918: pl. Musztry
• 1918–1925: pl. Wolności
• 1925–1942: pl. Jagielloński
• 1942–1945: przejściowo Deutscher Platz, do 1945 Reichsplatz
• 1945–1950: pl. Jagielloński
• 1950–1990: pl. Zwycięstwa
• od 1990: pl. Jagielloński

Architektura[1]

Zabudowa placu jest zróżnicowana, zarówno pod względem stylu jak i gabarytów.

Pierzeja północna:

• budynek galerii handlowej, wzniesiony w latach 2009–2011^[3],

Pierzeja wschodnia:

• modernistyczny budynek Teatru Powszechnego im. Jana Kochanowskiego, ukończony w 1991^[4],

Pierzeja południowa:

• zwarty ciąg kamienic czynszowych z przełomu XIX i XX wieku.

W południowej części placu wznosi się zabytkowy budynek hali targowej, wybudowanej w 1898 według projektu Augusta Załuskiego, architekta miejskiego Radomia. W chwili otwarcia była najnowocześniejszym tego typu obiektem w Królestwie Polskim. Stoiska były wyposażone w szereg udogodnień technicznych, np. bieżącą wodę, co w tym okresie było ewenementem. Hala wpisana jest do rejestru zabytków^[5].

W latach 1953–1993 w północno-wschodniej części placu Jagiellońskiego stał Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej , od 2004 znajdujący się na Cmentarzu Prawosławnym przy ulicy Warszawskiej^[6]

Galeria

• 
  Budynek galerii handlowej tworzący północną pierzeję placu.
• 
  Budynek Teatru Powszechnego im. Jana Kochanowskiego usytuowany na wschodniej pierzei placu.
• 
  Pozbawiona dekoracji fasada kamienicy czynszowej z przełomu XIX i XX wieku, usytuowanej na rogu z ulicą Focha.
• 
  Neogotycka kamienica czynszowa z przełomu XIX i XX w.
• 
  Budynek hali targowej z 1898.
• 
  Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej – widok z 1975.