Plemiona izolowane

Plemiona izolowane – społeczności ludzi, którzy nie utrzymują kontaktu z resztą świata. Obecnie na świecie pozostaje mała grupa takich plemion. Wiedza na ich temat pochodzi najczęściej ze spotkań z innymi, sąsiednimi plemionami lub zdjęć lotniczych^[1].

Mapa z izolowanymi plemionami na początku XXI wieku

Kontrowersje

Opinie na temat plemion izolowanych są podzielone. Część ludzi chce nawiązać z nimi kontakt, inni uważają, że plemiona te powinny pozostać w izolacji. Kontakt z cywilizacją wiąże się jednak z niebezpieczeństwem, że członkowie plemienia mogą zacząć zapadać na choroby zakaźne, które wcześniej nie występowały wśród członków społeczności^[2].

Współcześnie

Ze względu na brak kontaktu, wiadomo bardzo niewiele o takich plemionach. Często nie jest znana nawet ich nazwa. Trudno obliczyć, ile dokładnie jest tego typu społeczności. Jednak według szacunków obecnie na świecie może pozostawać ponad 100 plemion izolowanych^[1][3][4]. Należą do nich między innymi:

• Sentinelczycy zamieszkujący wyspę Północny Sentinel na Oceanie Indyjskim
• około 44 plemiona zamieszkujące teren Nowej Gwinei^[4]
• niektóre grupy plemienne z ludu Ayoreo
• Indianie Tagaeri i Taromenane z ludu Huaorani
• kolumbijskie plemię Carabayo
• niektórzy członkowie amazońskich plemion Awá i Guajá
• prawdopodobnie Indianie Jururei z Brazylii
• koczownicze plemię Kawahiva ze stanu Mato Grosso
• boliwijscy Indianie Toromona

Istnieją plemiona, które dawniej były izolowane, lecz później zaczęły kontaktować się z cywilizacją. Przykładem jest lud Jarawa, który pod koniec lat 90. XX wieku stał się atrakcją turystyczną. Kontakt z cywilizacją przyniósł im negatywne skutki – choroby i nałogi, które znacznie wyniszczyły ich plemię. Innym przykładem jest grupa Dziewięcioro Pintupi (prawdopodobnie ostatni Aborygeni prowadzący tradycyjne życie)^[5], którzy zdecydowali się na kontakt i osiedlenie. Zdarza się, że plemiona, z którymi nawiązano kontakt, zostały następnie przeniesione do rezerwatów etnicznych, które mają chronić ich unikalną kulturę. Tak było w przypadku Indian Huaorani, z których część prawdopodobnie nadal żyje w izolacji.

Istniały też plemiona, które pozostawały w izolacji aż do momentu ich celowej eksterminacji i o których istnieniu wiadomo jedynie z pozostałości ich elementów kultury materialnej lub pojedynczych osób, które przetrwały masakry. Przykładem takiego plemiona byli indianie zamieszkujący Terytorium Rdzennej Ludności Tanaru w prowincji Rondônia w Brazylii, wymordowani w latach 70. XX w, z których przeżył w izolacji tylko jeden mężczyzna, zwanym Człowiekiem Dziury^[6].

Zobacz też

• ludy tubylcze
• pierwszy kontakt