Drobnołuszczak kosmaty

Drobnołuszczak kosmaty (Pluteus hispidulus J.E. Lange) – gatunek grzybów należący do rodziny łuskowcowatych (Pluteaceae)^[1].

Drobnołuszczak kosmaty

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	łuskowcowate
Rodzaj	drobnołuszczak
Gatunek	drobnołuszczak kosmaty
Nazwa systematyczna
Pluteus hispidulus (Fr.) Gillet Hyménomycètes (Alençon): 391 (1876) [1878]

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pluteus, Pluteaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus hispidulus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Claude-Casimir Gillet w 1876 r.^[1]

Synonimy^[2]:

• Agaricus hispidulus Fr. 1818
• Hyporrhodius hispidulus (Fr.) Henn. 1898
• Pluteus hispidulus f. terrestris Kühner 1956
• Pluteus hispidulus var. cephalocystis Schreurs 1985

Stanisław Domański w 1955 r. opisywał ten gatunek pod nazwą łuskowiec kosmaty, Alina Skirgiełło w 1999 r. jako łuskowiec szorstki^[3]. Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę drobnołuszczak kosmaty^[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica do 0,7–2,3 cm, u młodych okazów półkulisty lub stożkowaty, z wiekiem rozpościerający się, płaskowypukły, czasem z niewielkim garbkiem lub wklęśnięciem. Powierzchnia ciemnobrązowa, na środku czarniawobrązowa i w całości owłosiona lub włóknista. Przy brzegu owłosienie bardziej przylegające, białoszarawe^[3].

Blaszki

Wolne, dość gęste, brzuchate, o szerokości do 2 mm, początkowo białe, potem różowe. Ostrze tej samej barwy, delikatnie kosmkowate^[3].

Trzon

Wysokość 1,5–2,7 cm, grubość do 0,1–0,2 cm, walcowaty, ku podstawie nieco rozszerzający się, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia gładka, srebrzystoszara lub pokryta szarawymi włókienkami^[3].

Miąższ

Białawy, cienki, bez wyraźnego zapachu i smaku^[3].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 6–7,5 × 5–6 µm, o kształcie od szerokoelipsoidalnego do prawie kulistego. Cheilocystydy bezbarwne, cienkościenne, dość liczne, o kształcie od maczugowatego do workowatego i wymiarach 30–50 × 12–20 µm. Niektóre z nich mają w środku brązowy pigment. Pleurocystydy brak lub nieliczne, bezbarwne, butelkowate, maczugowate, czasami główkowate, o wymiarach 40 × 60 µm. Strzępki w łuseczkach lub włókienkach kapelusza przylegające lub odstające, o zaokrąglonych końcach i szerokości 8–18 µm. W środku zawierają rozpuszczony pigment^[3].

Występowanie

Opisano występowanie tego gatunku w wielu krajach Europy i w Ameryce Północnej, podano także jedno stanowisko w Brazylii^[5]. W. Wojewoda w zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. przytacza 5 jego stanowisk z uwagą, że jest rzadki^[4]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów^[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych^[7].

Grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach i na ich obrzeżu na ziemi, na próchniejącym drewnie drzew liściastych^[4].