Podcast

Podcast, podcasting, spolszczone: podkast^[1][2]– forma internetowej publikacji dźwiękowej lub filmowej, najczęściej w postaci regularnych odcinków. Osoba tworząca podcasty to podcaster (podkaster)^[3].

Geneza

Nazwa wzięła się z połączenia słów iPod (odtwarzacz muzyczny firmy Apple) i broadcast (z ang. „transmisja, przekaz”)^[4]. Według innych źródeł nazwa pochodzi od skrótu określenia „Personal On Demand”^[5].

Początki podkastingu sięgają 2000, kiedy to pojawił się pierwszy szkic dotyczący użycia technologii RSS do publikowania treści audio i wideo^[6]. Gwałtowny wzrost zainteresowania podkastingiem nastąpił na przełomie lat 2004 i 2005. O ile jeszcze pod koniec września 2004 liczba przypadków znajdowanych przez wyszukiwarkę Google oscylowała w granicach 500, to rok później było to ponad 100 mln. Google Trends datuje pierwsze zapytania dotyczące słowa „podcast” na koniec września 2004^[7]

Do słuchania podkastów wystarczy komputer odtwarzający cyfrowe pliki dźwiękowe (np. w formacie MP3) lub pliki wideo w przypadku podkastu wideo (tzw. videocastu) oraz oprogramowanie pobierające i katalogujące transmisje na podstawie informacji zawartych w publikowanych razem z podkastami plikach RSS.

Podkast może mieć formę nieformalnego bloga, profesjonalnej audycji radiowej, kursu językowego lub hobbystycznego albo odcinków historii czytanej przez lektora.

Wiele powieści było najpierw publikowanych w odcinkach w postaci podkastów (Earthcore, Ancestor i Infection Scotta Singlera, Déjà Vu Iana Hockinga, Tom Corven Paula Story), a inne są rozpowszechniane jako podkast, aby zwiększyć popularność wersji drukowanej i ułatwić publikację kolejnych części (Brave Men Run Matthew Wayne Selznicka). Prezydent USA George W. Bush publikował swoje sobotnie przemówienia w formie podkastów; autorskie podkasty publikują wielkie korporacje medialne, takie jak CNN oraz BBC. Uczelnie Berkeley i Stanford udostępniają w formie podkastów wybrane wykłady, muzykę i audycje radia studenckiego.

Rozwój

Według raportu Podcast Research Edison już w 2012 prawie 30% Amerykanów słuchało podkastów^[8].

Podkasting w Polsce

W Polsce zjawisko podkastingu pojawiło się na początku 2005, a za pierwszy podkast uznawana jest audycja „Warsaw calling”, prowadzona przez dwóch Włochów – Pierluigiego i Leonardo^[9], która zaczęła publikację odcinków w lutym 2005. Za pierwszego polskiego podkastera uważa się Jacka Artymiaka^[10]. Wśród podkasterów, którzy w tamtym czasie również rozpoczęli nadawanie, są m.in. Martin Lechowicz, Borys Kozielski, Filip Dawidziński.

Polska pisownia

Pisownia spolszczona – przez „k” – jest coraz częściej spotykana, mimo że wielu podkasterów preferuje pisownię przez „c”. Normatywista Jan Grzenia zauważa, że wyraz ten ugruntował się w języku polskim, o czym świadczy jego odmienność w praktyce językowej i istnienie spolszczonej formy ortograficznej. Lingwista przewiduje możliwość pełnego spolszczenia tego słowa poprzez konsekwentne stosowanie zapisu „podkast” we wszystkich przypadkach gramatycznych^[11].

Polacy w European Podcast Award

W latach 2009–2012 organizowany był europejski konkurs na najlepszy podkast – European Podcast Award. Polacy brali w nim udział od edycji 2010. W jury konkursu od 2011 r. zasiadali także polscy zwycięzcy z lat ubiegłych. Po śmierci informatyka obsługującego strony głosowania organizatorzy zaprzestali prac na kolejnymi edycjami.^{[potrzebny przypis]}

Zwycięzcy EPA 2010 dla Polski^[12]

• kategoria Personality: Polskie Detroit
• kategoria Non-profit: Pozytywne Zacisze
• kategoria Business: Podcasty Deloitte
• kategoria Professional: Myszka.org

Zwycięzcy EPA 2011 dla Polski^[13]

• kategoria Personality: K-pok Podcast
• kategoria Non-profit: Tyflopodcast
• kategoria Business: nagrody nie przyznano ze względu na zbyt małą liczbę zgłoszeń
• kategoria Professional: Radio 9 Lubin

Zwycięzcy EPA 2012 dla Polski^[14]

• kategoria Personality: Podcast BEZ NAZWY!
• kategoria Non-profit: nagrody nie przyznano ze względu na zbyt małą liczbę zgłoszeń
• kategoria Business: nagrody nie przyznano ze względu na zbyt małą liczbę zgłoszeń
• kategoria Professional: Mój odtwarzacz – My Pocket Player

Zobacz też

Zobacz hasła podcast i podkast w Wikisłowniku

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Podkaster Roku 2021: zgłaszanie kandydatów

• vodcast
• screencast
• webcast