Pomnik 72 Pułku Piechoty w Radomiu

Pomnik 72 Pułku Piechoty im. Dionizego Czachowskiego w Radomiu – pomnik zlokalizowany przy ulicy Malczewskiego.

Pomnik 72 Pułku Piechoty im. Dionizego Czachowskiego
w Radomiu

Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Radom
Miejsce	ulica Jacka Malczewskiego
Typ obiektu	obelisk
Projektant	Stanisław Romańczuk Tadeusz Derlatka
Data odsłonięcia	1 września 2016
Położenie na mapie Radomia Pomnik 72 Pułku Piechoty im. Dionizego Czachowskiego w Radomiu
Położenie na mapie Polski Pomnik 72 Pułku Piechoty im. Dionizego Czachowskiego w Radomiu
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Pomnik 72 Pułku Piechoty im. Dionizego Czachowskiego w Radomiu
51°24′21,5″N 21°09′05,8″E

Historia

Kopia odznaki 72 pp umieszczona na pomniku

Z inicjatywą budowy pomnika upamiętniającego stacjonujący w Radomiu w okresie międzywojennym 72 Pułk Piechoty wystąpiła w 2015 roku grupa społeczników. W 1939 roku formacja ta, wchodząc w skład armii „Łódź”, brała udział w walkach z III Rzeszą w okolicach Wielunia. Część oddziału została rozbrojona przez Niemców, pozostali żołnierze przedostali się zaś na wschód, gdzie zostali wzięci do niewoli przez Armię Czerwoną. Części z nich, m.in. oficer Jakub Wajda, ojciec Andrzeja Wajdy, została później zamordowana w Katyniu^[1]. Budowę pomnika według projektu Stanisława Romańczuka i Tadeusza Derlatki rozpoczęto w drugiej połowie 2015 roku, a jego uroczyste odsłonięcie nastąpiło 1 września 2016 roku. Autorem rzeźb jest Stanisław Romańczuk^[2][3]. Monument usytuowany jest przy ulicy Malczewskiego, w pobliżu rogatki warszawskiej oraz tzw. Domu Oficerskiego, w dwudziestoleciu międzywojennym zamieszkiwanego przez wojskowych służących w pułku. Budowa pomnika kosztowała ok. 120 tys. złotych. Prace sfinansowano ze składek obywatelskich oraz przy wsparciu radomskich przedsiębiorstw^[2]. 72 pp upamiętnia w Radomiu także plac noszący imię tej formacji.

Opis

Pomnik składa się z dwóch, osadzonych na niskiej płycie pylonów wykonanych z granitu skandynawskiego o wysokości 2,5 m, zwieńczonych brązowym orłem wojskowym według wzoru z 1936 roku. Na lewym pylonie umieszczono ponadto brązową kopię odznaki 72 pp^[2][3][4]. Na pomniku mieszczono także inskrypcje. Na lewym pylonie:

PAMIĘCI
ŻOŁNIERZY
72 PUŁKU PIECHOTY

IM. PŁK.

D. CZACHOWSKIEGO

JEDNOSTKI WOJSKOWEJ
POWSTAŁEJ W 1919 R.
W OBOZIE
LA MANDRIA DI CHIVASSO
WE WŁOSZECH.
ZASŁUŻONEJ W WALCE
Z NAWAŁĄ BOLSZEWICKĄ
1920 R.
I BOHATERSKIEJ OBRONIE
GRANIC
RZECZYPOSPOLITEJ
WE WRZEŚNIU 1939 R.
1 IX 2016 R. RADOMIANIE

Na prawym pylonie, nad odznaką umieszczono napis:

BÓG

HONOR

OJCZYZNA

Pod odznaką:

NARÓD, KTÓRY
NIE PAMIĘTA
O SWOJEJ
PRZESZŁOŚCI
NIE MA PRAWA
DO PRZYSZŁOŚCI