Pomnik Tysiąclecia Jazdy Polskiej

Pomnik Tysiąclecia Jazdy Polskiej – pomnik w Warszawie znajdujący się przy rondzie Jazdy Polskiej, na skraju Pola Mokotowskiego.

Pomnik Tysiąclecia Jazdy Polskiej

Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Miejsce	rondo Jazdy Polskiej
Typ obiektu	pomnik konny/kolumna
Projektant	Mieczysław Naruszewicz, Marek Moderau
Całkowita wysokość	16 m
Data odsłonięcia	3 maja 1994
Położenie na mapie Warszawy Pomnik Jazdy Polskiej
Położenie na mapie Polski Pomnik Jazdy Polskiej
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Pomnik Jazdy Polskiej
52°12′59,46″N 21°00′52,10″E

Historia

Inicjatywa budowy monumentu upamiętniającego polską jazdę i kawalerię pojawiła się w 1978, a w roku 1981 powstał komitet organizacyjny budowy pomnika. Monument miał stanąć na skarpie Trasy Łazienkowskiej u wylotu ulicy Jazdów, gdzie w 1983 wmurowano kamień węgielny.

W rozpisanym w 1984 konkursie spośród 13 nadesłanych prac wybrano do realizacji projekt rzeźbiarza i projektanta form przemysłowych Mieczysława Naruszewicza. Rzeźbę odlano w 1987 w warszawskiej spółdzielni Brąz Dekoracyjny.

Z uwagi na niestabilne warunki geologiczne podjęto decyzję o zmianie lokalizacji monumentu. Konsekwencją tego jest obecne, bardzo niefortunne, usytuowanie pomnika, ustawionego na zbyt wysokiej kolumnie, tyłem do przechodniów i ruchu ulicznego^[1].

Monument został odsłonięty 3 maja 1994. Rzeźba przedstawia dwóch jeźdźców galopujących na koniach: piastowskiego pancernego z włócznią i ułana z szablą w wyciągniętej dłoni, co symbolizuje początek i koniec polskich formacji konnych. Do rzeźby pozował pułkownik Zbigniew Starak, uczestnik szarży pod Borujskiem – ostatniej bitwy, w której walczyli polscy kawalerzyści.

Dolną część trzonu kolumny otaczają cztery odlane z mosiądzu tablice z listą 43 najważniejszych bitew w historii polskiej kawalerii. Jako materiał posłużyły przekazane przez wojsko łuski artyleryjskie. Tablice zostały zaprojektowane przez rzeźbiarza Marka Moderau. Dopiero po 11 latach zauważono i poprawiono błędy w datach bitew pod Obertynem, Orszą i Beresteczkiem.

W 2016 podjęta została inicjatywa na rzecz obrócenia pomnika, by zwrócić go w kierunku ronda i stacji metra Politechnika (z kierunku południowego na północno-wschodni, tj. o 135 stopni). Obrócenie rzeźby zaplanowano na IV kwartał 2018 roku^[2] i zrealizowano pomyślnie w dniach 20 i 21 listopada^[3].

Napisy i daty na tablicach

• Cedynia 972
• Psie Pole 1109
• Legnica 1241
• Płowce 1331
• Grunwald 1410
• Obertyn 1531
• Orsza 1564
• Byczyna 1588
• Kircholm 1605
• Kłuszyn 1610
• Trzciana 1629
• Beresteczko 1651
• Warka 1656
• Alsen 1658
• Podhajce 1667
• Chocim 1673
• Wiedeń 1683
• Parkany 1683
• Zieleńce 1792
• Samosierra 1808
• Lipsk 1813
• Stoczek 1831
• Grochów 1831
• Walewice 1863
• Rokitna 1915
• Krechowce 1917
• Jazłowiec 1919
• Koziatyn 1920
• Komarów 1920
• Korosteń 1920
• Krojanty 1939
• Mokra 1939
• Bzura 1939
• Wólka Węglowa 1939
• Kock 1939
• Montbard 1940
• Tobruk 1941
• Monte Cassino 1944
• Falaise 1944
• Moerdijk 1944
• Ancona 1944
• Bolonia 1945
• Borujsko 1945
• 1000 lat jazdy polskiej

Galeria

• 
  Pomnik od strony południowej (2012)
• 
  Pomnik od strony wschodniej (2007)
• 
  Pomnik od strony zachodniej (2007)
• 
  Jedna z czterech tablic z nazwami i datami bitew
• 
  Pomnik od strony wschodniej (2023)
• 
  Pomnik od strony północnej (2023)