Portret artysty

Portret artysty – obraz olejny hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco.

Portret artysty

Autor	El Greco
Data powstania	1603
Medium	olej na płótnie
Wymiary	74 × 51,5 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Muzeum Sztuk Pięknych w Sewilli

Przez wiele lat obraz uważano za autoportret El Greca, a obecnie przyjmuje się, iż postacią portretowaną jest syn malarza Jorge Manuel Theotocópuli. Urodził się on w 1578 roku i już od najmłodszych lat El Greco uwieczniał go na swoich obrazach pod różną postacią m.in. pazia w Pogrzebie hrabiego Orgaza z 1588 roku czy w Madonnie Miłosiernej z 1605. Od młodzieńczych lat Jorge Manuel pomagał ojcu w realizacjach jego zleceń. Po raz pierwszy został wymieniony obok ojca w 1597 roku przy okazji realizowania zamówienia dla klasztoru Guadalupe. Do najważniejszych wspólnych realizacji zalicza się dzieła ze szpitala Caridad de Illescas w Toledo namalowane w latach (1603-1605) oraz wiele obrazów z ostatnich lat twórczego życia El Greca. Syn również malował i rzeźbił samodzielnie, ale talentem nie dorównywał ojcu.

Opis obrazu

Postać została przedstawiona na ciemnym tle, z lekkim odchyleniem w lewo. Theotokopoulos ubrany jest w czarny, zlewający się z tłem kaftan, przez co wyeksponowana jest oświetlona twarz modela otoczona ogromną białą kryzą utrzymującą prosto głowę oraz obie dłonie otoczone białymi mankietami. Wyeksponowanie tych trzech punktów odniesienia w połączeniu z ciemnym tłem daje efekt głębi, co z kolei jest typową techniką zaczerpniętą ze szkoły weneckiej. W dłoniach model trzyma pojedynczy pędzel gotowy do pracy i paletę z innymi pędzlami. Wszystko to daje wrażenie ruchu. Według Jose Gudiola jest to najbardziej ruchliwy portret, jaki El Greco kiedykolwiek namalował^[1]. Ważnym elementem kompozycji jest przedstawiona naturalistycznie twarz, przykuwająca uwagę widza. Duże oczy, jasnoróżowa cera, wysokie czoło i krótko ostrzyżona broda – wszystko to nadaje postaci inteligentny wygląd i pewność swojego talentu i umiejętności.

Proweniencja

Pierwotnie obraz znajdował się w kolekcji Serafina Garcia de la Huerta w Madrycie, a następnie od 1838 roku w paryskim Luwrze. W 1853 roku został sprzedany na aukcji wraz z inna pracą z kolekcji Luisa-Phillipe do Sewilli, do zbiorów Dugue de Montpensier. W 1897 roku został przekazany do muzeum w Sewilli^[2].