Powiat pszczyński

Powiat pszczyński – powiat w Polsce (województwo śląskie), utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Pszczyna. Historycznie leży na terenie Ziemi Pszczyńskiej na Górnym Śląsku.

Powiat pszczyński

powiat
starostwo
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
TERC	2410
Siedziba	Pszczyna
Starosta	Grzegorz Wanot
Powierzchnia	471,12 km²
Populacja (31.12.2023) • liczba ludności	110 843[1]
• gęstość	235 os./km²
Urbanizacja	23,9%
Tablice rejestracyjne	SPS
Adres urzędu: ul. 3 Maja 10 43-200 Pszczyna
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich 1 Liczba gmin wiejskich 5
Położenie na mapie powiatu
Strona internetowa

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejsko-wiejskie: Pszczyna
• gminy wiejskie: Goczałkowice-Zdrój, Kobiór, Miedźna, Pawłowice, Suszec
• miasta: Pszczyna

Według danych GUS z 31 grudnia 2023 roku powiat zamieszkiwały 110 843 osoby^[1]

Historia

Po zajęciu Śląska przez Prusy, dawne wolne państwo stanowe Pless, a następnie Księstwo przekształcone zostało w 1742 w powiat, do którego włączono również ziemię wodzisławską. Powiat ten obejmował rozległy teren od Mysłowic na północnym wschodzie po rzekę Olzę, Wodzisław i przedmieścia Bogumina na południowym zachodzie. W wyniku reformy administracyjnej w latach 1816–1817 odłączono od powiatu pszczyńskiego okręg mysłowicki i ziemię wodzisławską^[2]. Kolejne zmniejszenia powierzchni powiatu miały miejsce w 1954, kiedy powstał nowy powiat tyski, a następnie w 1957, w którym Bzie leżące na pd.-zach. krańcu powiatu pszczyńskiego włączono do powiatu wodzisławskiego.

Po odtworzeniu w wyniku reformy administracyjnej z 1999 nie znalazły się w nim północne tereny dawnego powiatu, które weszły w skład nowego powiatu mikołowskiego (Łaziska Górne, Mikołów, Orzesze, gmina Wyry).

Rada Powiatu

Komitet wyborczy	2002-2006[3]	2006-2010[4]	2010-2014[5]	2014-2018[6]	2018-2023[7]
Sojusz Lewicy Demokratycznej	2 (SLD-UP)	–	–	–	–
Rodzina, Wspólnota, Sprawiedliwość	2	–	–	–	–
Pszczyńskie Porozumienie Samorządowe	11	8	6	4	–
Samorządna Ziemia Pszczyńska	8	1	–	–	–
Prawo i Sprawiedliwość	–	4	5	9	8
Platforma Obywatelska	–	7	9	7	–
Liga Samorządowa Ziemi Pszczyńskiej	–	3	3	3	–
Liga Samorządowa Pierwsza	–	–	–	–	5
Ziemia Pszczyńska	–	–	–	–	10

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2012):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	108 657	100	55 316	50,91	53 341	49,09
Miasto	26 003	23,93	13 547	12,47	12 456	11,46
Wieś	82 654	76,07	41 769	38,44	40 885	37,63

▶Wieś vs ▶miasto

Ogółem (▶k, ▶m)

Miasto (▶k, ▶m)

Wieś (▶k, ▶m)

Piramida wieku mieszkańców powiatu pszczyńskiego w 2014 roku^[8]

Ludność w latach

• 1999 – 102 606
• 2000 – 102 882
• 2001 – 103 129
• 2002 – 103 453
• 2003 – 103 643
• 2004 – 104 129
• 2005 – 104 470
• 2006 – 104 828
• 2007 – 105 230
• 2008 – 105 631
• 2009 – 106 361
• 2010 – 107 712
• 2011 – 108 242
• 2012 – 108 657

Według danych GUS z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 111 682 osoby^[9][10].

Transport

Schemat linii powiatowej komunikacji autobusowej (2023)

Przez teren powiatu pszczyńskiego przebiegają drogowe trakty komunikacyjne, ważne dla południowej i zachodniej części województwa śląskiego, tj. droga krajowa nr 1 łącząca północ z południem kraju. Ponadto duże znaczenie komunikacyjne ma droga nr 933 Oświęcim – Wodzisław Śląski, droga nr 935 Pszczyna – Rybnik, droga nr 938 Pawłowice – Cieszyn, nr 939 Pszczyna – Strumień, nr 931 Pszczyna – Bieruń oraz droga nr 928 Kobiór – Mikołów. Wśród szlaków kolejowych największe znaczenie ma trakt Katowice – Bielsko-Biała, pozostałymi tj. Rybnik – Zebrzydowice oraz Rybnik – Pszczyna odbywa się głównie ruch lokalny.

Transport drogowy

Drogi krajowe

• 1E75 (Gdańsk – Toruń – Włocławek – Łódź – Piotrków Trybunalski – Częstochowa – GOP – Pszczyna – Bielsko-Biała – Zwardoń)
• 81 (Katowice – Mikołów – Żory – Pawłowice – Skoczów)

Drogi wojewódzkie

• 928 (Mikołów – Wyry – Gostyń – Kobiór)
• 931 (Pszczyna – Jankowice – Międzyrzecze – Bojszowy – Bieruń)
• 933 (Rzuchów – Pszów – Wodzisław Śląski – Mszana – Jastrzębie-Zdrój – Pawłowice – Pszczyna – Miedźna – Brzeszcze – Oświęcim – Libiąż – Chrzanów)
• 935 (Racibórz – Rydułtowy – Rybnik – Żory – Suszec – Pszczyna)
• 938 (Pawłowice – Pruchna – Hażlach – Cieszyn)
• 939 (Pszczyna – Łąka – Wisła Wielka – Strumień – Zbytków)

Transport kolejowy

• 139 (Katowice – Katowice Ligota – Tychy – Pszczyna – Czechowice-Dziedzice – Bielsko-Biała Główna – Żywiec – Zwardoń)
• 148 (Pszczyna – Suszec – Żory – Rybnik Gotartowice – Rybnik)
• 157 (Pawłowice Śląskie – Strumień – Chybie – Pierściec – Skoczów)
• 159 (Orzesze – Żory – Warszowice – Pawłowice Śląskie – Wodzisław Śląski)

Sąsiednie powiaty

• Tychy (miasto na prawach powiatu)
• Jastrzębie-Zdrój (miasto na prawach powiatu)
• Żory (miasto na prawach powiatu)
• powiat bielski
• powiat cieszyński
• powiat mikołowski
• powiat bieruńsko-lędziński
• powiat oświęcimski (małopolskie)