Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Prawo salickie
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Prawo salickie (Lex Salica) – wczesnośredniowieczne prawo zwyczajowe Franków salickich, dotyczące głównie prawa karnego i procesowego oraz rodzinnego i spadkowego, w postaci 65 kazuistycznych artykułów. Sformułowanie to najczęściej używane jest do opisania późnośredniowiecznej zasady regulującej od początków XIV wieku sposób dziedziczenia tronu francuskiego, która wykluczała kobiety z sukcesji i przenoszenia przez nie prawa do dziedziczenia tronu.
Remove ads
Historia
Za czasów króla Chlodwiga (rządził w latach 481–511) państwo frankońskie znacznie się rozrosło i objęło swoim zasięgiem także ludność rządzącą się prawem rzymskim, co wymusiło uregulowanie wewnętrznych stosunków prawnych. Prawo salickie jest spisanym po łacinie zbiorem zwyczajów sądowych, przestępstw i wymierzanych za nie kar, a przede wszystkim odszkodowań i rekompensat za szkody. Do dziś zachowało się około 70 rękopisów prawa salickiego. Teksty te nie są jednolite.
Prawo salickie odzwierciedlało stosunki prawne z czasów plemiennych. Mimo że organizacja rodowa była w owym czasie w stanie rozkładu, to jednak ród był głównym podmiotem prawnym – prawo przewidywało m.in. współodpowiedzialność sądową członków rodu. Ziemia była własnością indywidualną, ale dziedziczona mogła być tylko w linii męskiej. Gdy zabrakło męskiego dziedzica, ziemia przechodziła na własność rodu lub wspólnoty sąsiedzkiej. Dopuszczenie kobiet do dziedziczenia własności ziemskiej przewidywał dopiero edykt króla Chilperyka (561–584).
Remove ads
Przykłady prawa salickiego
- O kradzieży zwierząt
- O kradzieży niewolników
- § 1. Jeśliby ktoś ukradł niewolnika bądź konia albo zwierzę juczne, niechaj będzie zasądzony na 1200 denarów, co czyni 30 solidów.
- O ranach
- § 3. Jeśliby ktoś ugodził innego w głowę w ten sposób, że ukazał się mózg i wystąpiły na zewnątrz trzy znajdujące się nad mózgiem kości, zasądzony zostanie na 1200 denarów, to jest 30 solidów.
- § 5. Jeśliby ktoś uderzył człowieka tak, że krew spłynęła na ziemię i zostało mu to udowodnione, winien będzie 600 denarów, to jest 15 solidów.
- O czarach
- § 2. Jeśliby ktoś rzucił na kogoś czary, a ten uniknął ich (działania), sprawca przestępstwa, któremu je udowodniono, zasądzony będzie na 2500 denarów, to jest 63 solidy.
- O zabójstwach
- § 1. Jeśliby ktoś zabił wolnego Franka lub barbarzyńcę, który podlega prawu salickiemu, i zostanie mu to udowodnione, zasądzony zostanie na 8000 denarów, to jest 200 solidów.
- § 3. Jeśliby zaś zabił człowieka pozostającego pod opieką królewską lub wolną kobietę, zasądzony będzie na 24000 denarów, to jest 600 solidów.
- § 7. Jeśliby zaś zabił Rzymianina płacącego podatek gruntowy, zasądzony będzie na 63 solidy.
- O zniewagach
- § 5. Kto innego człowieka nazwie małym lisem, zostanie zasądzony na 120 denarów, co czyni 3 solidy.
Remove ads
Bibliografia
- Romuald Hube, Prawo salickie: podług textu rękopisu Biblioteki Głównej Warszawskiej, 1867
- prawo salickie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-08-10].
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads