Program Tiangong

Tiangong (chiń. 天宫; pinyin Tiāngōng; dosł. „Pałac Niebiański”) – chiński program budowy i testów pojedynczych modułów orbitalnych, stanowiących małe, jednomodułowe stacje orbitalne. Program Tiangong stanowi etap przygotowawczy do programu budowy wielomodułowej stacji kosmicznej również nazwanej Tiangong. Oficjalna prezentacja makiety Tiangong 1 odbyła się w styczniu 2009 r.^[1] Moduł Tiangong 1 został umieszczony na orbicie 29 września 2011 r., natomiast Tiangong 2 15 września 2016 r.

Schemat modułu Tiangong 1, z prawej statek Shenzhou

Charakterystyka

Tiangong 1

Animacja kompleksu Tiangong 1 / Shenzhou

Osobny artykuł: Tiangong 1.

Jest to niewielki statek kosmiczny o masie 8,5 ton. Składa się z dwóch modułów:

1. orbitalnego (załogowego) z węzłem cumowniczym,
2. serwisowego, z silnikami i bateriami słonecznymi.

Nie posiada kapsuły powrotnej – załoga jest do niego dostarczana i zabierana statkiem typu Shenzhou. Tiangong 1 został wyniesiony na orbitę za pomocą chińskiej rakiety nośnej CZ-2F/T (chiń. Długi Marsz) – modyfikacji rakiety CZ-2F, która wynosi na orbitę załogowe statki Shenzhou^[2], o udźwigu zwiększonym do ok. 11,2 t na LEO. Wyniesienie Tiangong 1 było pierwszym startem tej wersji rakiety. Okres używalności statku Tiangong 1 określono na 2–3 lata.

Parametry techniczne modułu Tiangong 1:

• załoga: 2 lub 3 osoby
• długość: 10,4 m
• średnica: 3,35 m
• pojemność hermetyzowana: 15 m³
• masa: 8,5 t
• liczba portów cumowniczych: 1

Umieszczenie statku w kosmosie nastąpiło 29 września 2011 r. z kosmodromu Jiuquan^[3]. Tiangong 1 znajdował się na orbicie o wysokości 350–370 km i nachyleniu 42–43°. Został zdeorbitowany 2 kwietnia 2018 roku o godzinie 0:16 UTC nad Pacyfikiem^[4].

Tiangong 2

Osobny artykuł: Tiangong 2.

Parametry modułu Tiangong 2 są bardzo zbliżone do parametrów Tiangong 1, został jednak wyposażony w ulepszony system podtrzymywania życia, umożliwiający 30-dniowy pobyt załogi^[5]. Został umieszczony na orbicie 15 września 2016 roku^[6]. W październiku tego samego roku zacumował do niego statek załogowy Shenzhou 11^[7]. Astronauci przeprowadzali obserwacje powierzchni Ziemi, eksperymenty medyczne i inne. W kwietniu 2017 roku do stacji zacumował statek towarowy Tianzhou^[7].

Tiangong 3

Według nieoficjalnych informacji Tiangong 3 miał być większym obiektem od poprzednich modeli, prototypem głównego modułu planowanej wielomodułowej stacji orbitalnej. Tiangong 3 miał zostać wyposażony w system podtrzymywania życia oraz recyklingu umożliwiający pobyty astronautów na jej pokładzie do 40 dni. Ponadto moduł miał być wyposażony w dwa lub więcej portów cumowniczych, do których oprócz załogowych pojazdów Shenzhou mogłyby cumować statki zaopatrzeniowe. Jednak ok. 2013 r. moduł Tiangong 3 przestał pojawiać się w oficjalnych wypowiedziach i prezentacji przedstawicieli chińskiego załogowego programu kosmicznego. Prawdopodobnie po module Tiangong 2 zostanie na orbicie umieszczony już główny moduł Tianhe chińskiej załogowej stacji kosmicznej, która również otrzyma nazwę Tiangong.

Misje w ramach programu Tiangong

Nazwa modułu	Start	Deorbitacja	Cumowania
Tiangong 1	29.09.2011	ok. 2016	Shenzhou 8 (bezzałogowy) Shenzhou 9 Shenzhou 10
Tiangong 2	15.09.2016	ok. 2019	Shenzhou 11 Tianzhou
Tiangong 3	odwołany	–	–

Chińska stacja orbitalna

Planowana chińska stacja orbitalna. Od góry: statek transportowy Tianzhou na bazie statku Tiangong 1, moduł główny Tianhe, statek załogowy Shenzhou, po lewej i prawej dwa moduły badawcze Wentian i Xuntian

Osobny artykuł: Chińska stacja orbitalna.

W 2021 r. Chiny umieściły na orbicie pierwszy moduł nowej stacji kosmicznej Tiangong^[8]. Podstawowy moduł tej stacji Tianhe ma masę 22,5 t, do niego zostaną dołączone dwa moduły badawcze^[9], zaś do całego systemu będą cumowały zarówno statki załogowe Shenzhou jak i statki zaopatrzeniowe Tianzhou oparte na konstrukcji Tiangong 1. Całość stacji będzie mieć masę ok. 60 t. Rakietą nośną wynoszącą te moduły na orbitę jest nowa, ciężka rakieta CZ-5, o udźwigu do 25 t na LEO, która będzie startować z kosmodromu Wenchang.