Przystanek osobowy

Przystanek osobowy (publiczny) – miejsce na szlaku kolejowym odpowiednio przystosowane do obsługi pasażerów, w którym zatrzymują się rozkładowo wyznaczone pociągi pasażerskie^[1][2][3], wyłączając postoje dla potrzeb technicznych i pracowniczych.

Przystanek osobowy Bojary

Zabytkowy przedwojenny przystanek osobowy Warszawa Radość wybudowany w 1936 roku w stylu modernistycznym

Przystanek trójmiejskiej SKM Gdańsk Zaspa

Przystanek z jednym peronem

Olsztyn Zachodni – przystanek z trzema peronami

Wyposażenie przystanku stanowią perony, czasami też wiata lub budynek z poczekalnią i kasą biletową^[4].

Na linii jednotorowej budowany jest zazwyczaj jeden peron, a na linii dwutorowej dwa perony boczne lub jeden wyspowy^[4]. Do przystanku nie ma przypisanych semaforów (mogą występować semafory samoczynnej blokady liniowej lub semafory odnoszące się do sąsiednich stacji), zaś pociągi zatrzymują się na torach szlakowych.

Na szlakach w Polsce przystanki oznakowane są za pomocą wskaźnika W 16 informującego maszynistę, iż w odległości równej drodze hamowania znajduje się przystanek, zaś przy końcu peronu ustawiony (zgodnie z zasadami ogólnymi) jest wskaźnik W 4 (prosty biały krzyż na czarnym tle), oznaczający miejsce zatrzymania czoła pociągu.

Przystanek osobowy może być urządzony również z innymi punktami na szlaku, takimi jak:

• ładownia
• mijanka i ładownia
• mijanka
• nastawnia dysponująca (nast. dysponująca należy do innego posterunku)
• posterunek odstępowy i ładownia
• posterunek bocznicowy szlakowy
• posterunek odgałęźny i ładownia
• posterunek odstępowy
• posterunek odgałęźny
• grupa torów towarowych (grupa torów należy do innego posterunku)
• stacja handlowa

Tak urządzony posterunek stanowi całość. Nie stosuje się oddzielnych nazw czy pozycji w wewnętrznych rozkładach jazdy.

Posterunek osobowy może być ustanowiony na stacji zamkniętej dla czynności techniczno-ruchowych – najczęściej w takim przypadku jest oznaczany jako „ładownia i przystanek osobowy”, lub „stacja zamknięta”. Przystanek może również być ustanowiony na stacji zlikwidowanej – natomiast w takim przypadku najczęściej jest oznaczany jako „stacja zlikwidowana” lub „przystanek osobowy”.

Na liniach, na których stosuje się wyłącznie kolejową komunikację autobusową, występują „przystanki osobowe w kolejowej komunikacji autobusowej (transport drogowy)”.

Zobacz też

• przystanek służbowy
• dworzec kolejowy