Puchar Narodów Afryki 2013

Puchar Narodów Afryki 2013 – 29. edycja turnieju o mistrzostwa Afryki w piłce nożnej, która odbyła się w Republice Południowej Afryki. RPA organizowała Puchar Narodów po raz drugi, po PNA 1996, gdzie zwyciężyła drużyna gospodarzy. Pierwotnie gospodarzem turnieju miała być Libia, jednak tytuł ten został jej odebrany ze względu na trwającą w kraju wojnę domową^[1].

Puchar Narodów Afryki 2013

2012 2015
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator	CAF
Szczegóły turnieju
Gospodarz	Południowa Afryka
Otwarcie	19 stycznia 2013, Johannesburg
Zamknięcie (finał)	10 lutego 2013, Johannesburg
Liczba drużyn	16 (z 1 konfederacji)
Liczba aren	5 (w 5 miastach)
I miejsce	Nigeria
II miejsce	Burkina Faso
III miejsce	Mali
Statystyki turnieju
Liczba meczów	32
Liczba bramek	69 (2,16 na mecz)
Oglądalność	729 000 (22 781 na mecz)
Król strzelców	Wakaso Mubarak Emmanuel Emenike (4 gole)
Najlepszy zawodnik (MVP)	Jonathan Pitroipa
Strona internetowa

Organizacja

Decyzja o organizacji Pucharu Narodów Afryki 2013 została ogłoszona przez CAF w dniu 29 września 2006. Po raz pierwszy w historii CAF decyzja dotycząca organizacji 3 kolejnych mistrzostw zapadła tego samego dnia.

W wyborze gospodarza oferty Mozambiku, Namibii oraz Senegalu zostały odrzucone. W procesie wyłaniania gospodarza brały oferty:

•  Angola
•  Gabon i  Gwinea Równikowa
•  Libia
•  Nigeria

Ostatecznie gospodarzem została Libia.

W sierpniu 2011 roku Afrykańska Konfederacja Piłkarska postanowiła zmienić gospodarza turnieju, ze względu na trwającą w Libii wojnę domową. Nowym gospodarzem zostało RPA, natomiast Libia będzie gospodarzem w 2017 roku.

Uczestnicy

W mistrzostwach uczestniczy 16 drużyn – reprezentacja gospodarzy oraz 15 ekip wyłonionych w trakcie kwalifikacji. W eliminacjach występowała także kadra Libii - pierwotny gospodarz turnieju, któremu następnie odebrano organizacje PNA 2013.

Kwalifikacje

Osobny artykuł: Puchar Narodów Afryki 2013 (kwalifikacje).

W 2010 roku CAF postanowiła, że kolejne turnieje będą odbywały się nie w latach parzystych jak dotychczas, lecz od 2013 roku w latach nieparzystych. Dlatego eliminacje do PNA 2013 zostały rozegrane w szybkim tempie kilku miesięcy, tuż po zakończeniu turnieju PNA 2012. W związku z tym zrezygnowano z klasycznej formuły eliminacji prowadzonych w grupach, a zdecydowano się na dwumecze. Kwalifikacje przebiegły w trzech fazach i trwały od 8 stycznia 2012 roku do 14 października 2012.

Zakwalifikowane drużyny

Drużyna	Dwumecz kwalifikacyjny	Liczba występów dotychczas	Najlepszy wynik	Ostatni występ
Południowa Afryka	Gospodarz	7	Mistrzostwo (1996)	2008
Mali	Zwycięzca dwumeczu nr 1	8	II miejsce (1972)	2012
Angola	Zwycięzca dwumeczu nr 2	6	Ćwierćfinał (2008, 2010)	2012
Ghana	Zwycięzca dwumeczu nr 3	18	Mistrzostwo (1963, 1965, 1978, 1982)	2012
Nigeria	Zwycięzca dwumeczu nr 4	16	Mistrzostwo (1980, 1994)	2010
Zambia	Zwycięzca dwumeczu nr 5	15	Mistrzostwo (2012)	2012
Republika Zielonego Przylądka	Zwycięzca dwumeczu nr 6	Debiutant
Maroko	Zwycięzca dwumeczu nr 7	14	Mistrzostwo (1976)	2012
Tunezja	Zwycięzca dwumeczu nr 8	15	Mistrzostwo (2004)	2012
Niger	Zwycięzca dwumeczu nr 9	1	Faza grupowa (2012)	2012
Etiopia	Zwycięzca dwumeczu nr 10	9	Mistrzostwo (1962)	1982
Algieria	Zwycięzca dwumeczu nr 11	14	Mistrzostwo (1990)	2010
Wybrzeże Kości Słoniowej	Zwycięzca dwumeczu nr 12	19	Mistrzostwo (1992)	2012
Demokratyczna Republika Konga	Zwycięzca dwumeczu nr 13	15	Mistrzostwo (1968, 1974)	2006
Togo	Zwycięzca dwumeczu nr 14	6	Faza grupowa (1972, 1984, 1998, 2000, 2002, 2006)	2006
Burkina Faso	Zwycięzca dwumeczu nr 15	8	IV miejsce (1998)	2012

Obiekty

Johannesburg		Durban		Port Elizabeth
Soccer City		Moses Mabhida Stadium		Nelson Mandela Bay Stadium
Pojemność: 94 700		Pojemność: 55 000		Pojemność: 48 000
Johannesburg Durban Port Elizabeth Nelspruit Rustenburg Miasta-organizatorzy na mapie RPA
Nelspruit			Rustenburg
Mbombela Stadium			Royal Bafokeng Stadium
Pojemność: 43 500			Pojemność: 42 000

Losowanie

Losowanie grup odbyło się 24 października 2012 roku w Durbanie. 16 drużyn podzielono na 4 grupy po 4 zespoły. Drużyna gospodarza i obrońcy trofeum zostały przydzielone automatycznie do pierwszego koszyka, a pozostałe 14 drużyn przydzielono na podstawie osiągnięć z ostatnich trzech edycji turnieju według schematu.

Faza turnieju	Punkty
Zwycięzca	7
Finalista	5
Przegrany półfinału	3
Przegrany ćwierćfinału	2
Wyeliminowany w fazie grupowej	1
Brak kwalifikacji	0

Dodatkowo uzyskane punkty były mnożone:

• punkty zdobyte w 2012 roku razy 3.
• punkty zdobyte w 2010 roku razy 2.
• punkty zdobyte w 2008 roku razy 1.

Tym sposobem wyłoniono następujący podział na koszyki:

Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	Koszyk 4
Południowa Afryka (przydzielony do gr. A)  Zambia (przydzielony do gr. C)  Ghana (22 pkt)  Wybrzeże Kości Słoniowej (22 pkt)	Mali (12 pkt)  Tunezja (10 pkt)  Angola (9 pkt)  Nigeria (8 pkt)	Algieria (6 pkt)  Burkina Faso (5 pkt)  Maroko (4 pkt)  Niger (3 pkt)	Togo (2 pkt)  Republika Zielonego Przylądka (0 pkt)  Demokratyczna Republika Konga (0 pkt)  Etiopia (0 pkt)

Sędziowie

Na turniej powołano 18 sędziów głównych i 21 sędziów asystentów^[2].

Sędziowie główni Mohamed Benouza Djamel Haimoudi Gehad Grisha Eric Otogo-Castane Bakary Gassama Alioum Néant Sylvester Kirwa Hamada Nampiandraza Koman Coulibaly Ali Lemghaifry Rajindraparsad Seechurn Bouchaib El Ahrach Daniel Bennett Badara Diatta Bernard Camille Slim Jedidi Doué Noumandiez Janny Sikazwe

Sędziowie asystenci Albdelhak Etchiali Jerson Emiliano Dos Santos Jean-Claude Birumushahu Angesom Ogbamariam Théophile Vinga Malik Alidu Salifu Evariste Mekouandé Yanoussa Moussa Marwa Range Balla Diarra Redouane Achik Arsénio Chadreque Marengula Peter Edibe Zakhele Siwela Félicien Kabanda Djibril Camara El Hadji Malick Samba Ali Waleed Ahmed Yéo Songuifolo Bechir Hassani Anouar Hmila

Składy

Osobny artykuł: Puchar Narodów Afryki 2013 (składy).

Faza grupowa[3]

Godziny rozpoczęcia meczów Czas południowoafrykański UTC+02:00

Mecz Angola – Maroko

Grupa A

Osobny artykuł: Puchar Narodów Afryki 2013/Grupa A.

Drużyna	Pkt	M	Z	R	P	Br+	Br-	+/-
Południowa Afryka	5	3	1	2	0	4	2	+2
Republika Zielonego Przylądka	5	3	1	2	0	3	2	+1
Maroko	3	3	0	3	0	3	3	0
Angola	1	3	0	1	2	1	4	-3

---

19 stycznia 2013 17:00	Południowa Afryka	0:0 (0:0) Raport	Republika Zielonego Przylądka	Soccer City, Johannesburg Widzów: 50 000 Sędzia: Djamel Haimoudi

---

19 stycznia 2013 20:00	Angola	0:0 (0:0) Raport	Maroko	Soccer City, Johannesburg Widzów: 25 000 Sędzia: Badara Diatta

---

23 stycznia 2013 16:00	Południowa Afryka  Siyabonga Sangweni  29' Lehlohonolo Majoro  61'	2:0 (1:0) Raport	Angola	Moses Mabhida Stadium, Durban Widzów: 40 000 Sędzia: Koman Coulibaly

---

23 stycznia 2013 19:00	Maroko  Youssef El-Arabi  78'	1:1 (0:1) Raport	Republika Zielonego Przylądka  36' Platini	Moses Mabhida Stadium, Durban Widzów: 23 000 Sędzia: Janny Sikazwe

---

27 stycznia 2013 19:00	Maroko  Issam El Adoua  10' Abdelilah Hafidi  82'	2:2 (1:0) Raport	Południowa Afryka  71' May Mahlangu  86' Siyabonga Sangweni	Moses Mabhida Stadium, Durban Widzów: 45 000 Sędzia: Bakary Gassama

---

27 stycznia 2013 19:00	Republika Zielonego Przylądka  Fernando Varela  81' Héldon Ramos  90+1'	2:1 (0:1) Raport	Angola  33' (sam.) Nando Neves	Nelson Mandela Bay Stadium, Port Elizabeth Widzów: 20 000 Sędzia: Slim Jedidi

Grupa B

Osobny artykuł: Puchar Narodów Afryki 2013/Grupa B.

Drużyna	Pkt	M	Z	R	P	Br+	Br-	+/-
Ghana	7	3	2	1	0	6	2	+4
Mali	4	3	1	1	1	2	2	0
Demokratyczna Republika Konga	3	3	0	3	0	3	3	0
Niger	1	3	0	1	2	0	4	-4

---

20 stycznia 2013 16:00	Ghana  Emmanuel Agyemang-Badu  40' Kwadwo Asamoah  49'	2:2 (1:0) Raport	Demokratyczna Republika Konga  53' Trésor Mputu  69' (k) Dieumerci Mbokani	Nelson Mandela Bay Stadium, Port Elizabeth Widzów: 17 000 Sędzia: Daniel Bennett

---

20 stycznia 2013 19:00	Mali  Seydou Keita  84'	1:0 (0:0) Raport	Niger	Nelson Mandela Bay Stadium, Port Elizabeth Widzów: 20 000 Sędzia: Slim Jedidi

---

24 stycznia 2013 16:00	Ghana  Wakaso Mubarak  38' (k)	1:0 (1:0) Raport	Mali	Nelson Mandela Bay Stadium, Port Elizabeth Widzów: 8 000 Sędzia: Désiré Doué Noumandiez

---

24 stycznia 2013 19:00	Niger	0:0 (0:0) Raport	Demokratyczna Republika Konga	Nelson Mandela Bay Stadium, Port Elizabeth Widzów: 12 000 Sędzia: Bouchaib El-Ahrach

---

28 stycznia 2013 19:00	Niger	0:3 (0:2) Raport	Ghana  6' Asamoah Gyan  23' Christian Atsu  49' John Boye	Nelson Mandela Bay Stadium, Port Elizabeth Widzów: 10 000 Sędzia: Badara Diatta

---

28 stycznia 2013 19:00	Demokratyczna Republika Konga  Dieumerci Mbokani  3' (k)	1:1 (1:1) Raport	Mali  14' Mahamadou Samassa	Moses Mabhida Stadium, Durban Widzów: 13 000 Sędzia: Djamel Haimoudi

Grupa C

Osobny artykuł: Puchar Narodów Afryki 2013/Grupa C.

Drużyna	Pkt	M	Z	R	P	Br+	Br-	+/-
Burkina Faso	5	3	1	2	0	5	1	+4
Nigeria	5	3	1	2	0	4	2	+2
Zambia	3	3	0	3	0	2	2	0
Etiopia	1	3	0	1	2	1	7	-6

---

21 stycznia 2013 16:00	Zambia  Collins Mbesuma  45+3'	1:1 (1:0) Raport	Etiopia  65' Adane Girma	Mbombela Stadium, Nelspruit Widzów: 20 000 Sędzia: Eric Otogo-Castane

---

21 stycznia 2013 19:00	Nigeria  Emmanuel Emenike  23'	1:1 (1:0) Raport	Burkina Faso  90+4' Alain Traoré	Mbombela Stadium, Nelspruit Widzów: 18 000 Sędzia: Mohamed Benouza

---

25 stycznia 2013 16:00	Zambia  Kennedy Mweene  85' (k)	1:1 (0:0) Raport	Nigeria  57' Emmanuel Emenike	Mbombela Stadium, Nelspruit Widzów: 25 000 Sędzia: Gehad Grisha

---

25 stycznia 2013 19:00	Burkina Faso  Alain Traoré  34', 74' Djakaridja Koné  79' Jonathan Pitroipa  90+5'	4:0 (1:0) Raport	Etiopia	Mbombela Stadium, Nelspruit Widzów: 35 000 Sędzia: Bernard Camille

---

29 stycznia 2013 19:00	Burkina Faso	0:0 (0:0) Raport	Zambia	Mbombela Stadium, Nelspruit Widzów: 8 000 Sędzia: Néant Alioum

---

29 stycznia 2013 19:00	Etiopia	0:2 (0:0) Raport	Nigeria  79' (k), 90' (k) Victor Moses	Royal Bafokeng Stadium, Rustenburg Widzów: 30 000 Sędzia: Bouchaib El-Ahrach

Mecz Tunezja – Algieria

Grupa D

Osobny artykuł: Puchar Narodów Afryki 2013/Grupa D.

Drużyna	Pkt	M	Z	R	P	Br+	Br-	+/-
Wybrzeże Kości Słoniowej	7	3	2	1	0	7	3	+4
Togo	4	3	1	1	1	4	3	+1
Tunezja	4	3	1	1	1	2	4	-2
Algieria	1	3	0	1	2	2	5	-3

---

22 stycznia 2013 16:00	Wybrzeże Kości Słoniowej  Yaya Touré  8' Gervinho  88'	2:1 (1:1) Raport	Togo  45+2' Jonathan Ayité	Royal Bafokeng Stadium, Rustenburg Widzów: 2 000 Sędzia: Néant Alioum

---

22 stycznia 2013 19:00	Tunezja  Youssef Msakni  90+1'	1:0 (0:0) Raport	Algieria	Royal Bafokeng Stadium, Rustenburg Widzów: 8 000 Sędzia: Bakary Gassama

---

26 stycznia 2013 16:00	Wybrzeże Kości Słoniowej  Gervinho  21' Yaya Touré  87' Didier Ya Konan  90'	3:0 (1:0) Raport	Tunezja	Royal Bafokeng Stadium, Rustenburg Widzów: 30 000 Sędzia: Rajindraparsad Seechurn

---

26 stycznia 2013 19:00	Algieria	0:2 (0:1) Raport	Togo  32' Emmanuel Adebayor  90+3' Dové Wome	Royal Bafokeng Stadium, Rustenburg Widzów: 25 000 Sędzia: Hamada Nampiandraza

---

30 stycznia 2013 19:00	Algieria  Sofiane Feghouli  64' (k) El Arbi Hillel Soudani  70'	2:2 (0:0) Raport	Wybrzeże Kości Słoniowej  77' Didier Drogba  80' Wilfried Bony	Royal Bafokeng Stadium, Rustenburg Widzów: 5 000 Sędzia: Eric Otogo-Castane

---

30 stycznia 2013 19:00	Togo  Serge Gakpé  13'	1:1 (1:1) Raport	Tunezja  30' (k) Khaled Mouelhi	Mbombela Stadium, Nelspruit Widzów: 7 500 Sędzia: Daniel Bennett

Faza pucharowa

Osobny artykuł: Puchar Narodów Afryki 2013/Faza pucharowa.

Ćwierćfinały

Półfinały

Finał

02.02.13 – Moses Mabhida Stadium, Durban

Południowa Afryka

1 (1)

06.02.13 – Moses Mabhida Stadium, Durban

Mali

1 (3)

Mali

1

03.02.13 – Royal Bafokeng Stadium, Rustenburg

Nigeria

4

Wybrzeże Kości Słoniowej

1

10.02.13 – Soccer City, Johannesburg

Nigeria

2

Nigeria

1

03.02.13 – Mbombela Stadium, Nelspruit

Burkina Faso

0

Burkina Faso

1

06.02.13 – Mbombela Stadium, Nelspruit

Togo

0

Burkina Faso

1 (3)

Mecz o 3. miejsce

02.02.13 – Nelson Mandela Bay Stadium, Port Elizabeth

Ghana

1 (2)

09.02.13 – Nelson Mandela Bay Stadium, Port Elizabeth

Ghana

2

Mali

3

Republika Zielonego Przylądka

0

Ghana

1

Ćwierćfinały

2 lutego 2013 16:00	Ghana  Wakaso Mubarak  54' (k), 90+5'	2:0 (0:0)	Republika Zielonego Przylądka	Nelson Mandela Bay Stadium, Port Elizabeth Widzów: 8 000 Sędzia: Rajindraparsad Seechurn

---

2 lutego 2013 19:30	Południowa Afryka  Tokelo Rantie  31'	1:1 k. 1:3 (1:0) Raport	Mali  58' Seydou Keita	Moses Mabhida Stadium, Durban Widzów: 45 000 Sędzia: Néant Alioum
		Rzuty karne
	Siphiwe Tshabalala Dean Furman May Mahlangu Lehlohonolo Majoro		Cheick Diabaté Adama Tamboura Mahamane Traoré

---

3 lutego 2013 16:00	Wybrzeże Kości Słoniowej  Cheik Tioté  50'	1:2 (0:1) Raport	Nigeria  43' Emmanuel Emenike  78' Sunday Mba	Royal Bafokeng Stadium, Rustenburg Widzów: 25 000 Sędzia: Djamel Haimoudi

---

3 lutego 2013 19:30	Burkina Faso  Jonathan Pitroipa  105'	1:0 (dogr.) (0:0) Raport	Togo	Mbombela Stadium, Nelspruit Widzów: 27 000 Sędzia: Badara Diatta

Półfinały

6 lutego 2013 16:00	Mali  Cheick Fantamady Diarra  75'	1:4 (0:3) Raport	Nigeria  25' Uwa Elderson Echiéjilé  30' Brown Ideye  44' Emmanuel Emenike  60' Ahmed Musa	Moses Mabhida Stadium, Durban Widzów: 54 000 Sędzia: Bakary Gassama

---

6 lutego 2013 19:30	Burkina Faso  Aristide Bancé  60'	1:1 k. 3:2 (0:1) Raport	Ghana  13' (k) Wakaso Mubarak	Mbombela Stadium, Nelspruit Widzów: 30 000 Sędzia: Slim Jedidi
		Rzuty karne
	Bakary Koné Henri Traoré Paul Koulibaly Aristide Bancé		Isaac Vorsah Christian Atsu Harrison Afful Emmanuel Clottey Emmanuel Agyemang-Badu

Mecz o 3. miejsce

9 lutego 2013 19:00	Mali  Mahamadou Samassa  20' Seydou Keita  47' Sigamary Diarra  90+4'	3:1 (1:0) Raport	Ghana  81' Kwadwo Asamoah	Nelson Mandela Bay Stadium, Port Elizabeth Widzów: 6 000 Sędzia: Eric Otogo-Castane

Finał

10 lutego 2013 19:30	Nigeria Sunday Mba  39'	1:0 (1:0) Raport	Burkina Faso	Soccer City, Johannesburg Widzów: 90 000 Sędzia: Djamel Haimoudi

MISTRZ AFRYKI 2013
Nigeria
 Trzeci tytuł

Klasyfikacja końcowa

Kraje uczestniczące w Pucharze. Kolory reprezentują zajęte miejsca

Lp.	Drużyna
	Nigeria
	Burkina Faso
	Mali
4.	Ghana
5.	Wybrzeże Kości Słoniowej
6.	Południowa Afryka
7.	Republika Zielonego Przylądka
8.	Togo
9.	Tunezja
10.	Demokratyczna Republika Konga
11.	Maroko
12.	Zambia
13.	Algieria
14.	Angola
15.	Niger
16.	Etiopia

Nagrody

Wyróżnienia indywidualne dla zawodników^[4]:

Wyróżnienie	Sponsor	Zawodnik	Reprezentacja
Zawodnik Fair Play	Samsung	Victor Moses	Nigeria
Najlepszy zawodnik	Orange	Jonathan Pitroipa	Burkina Faso
Najlepszy strzelec	Pepsi	Emmanuel Emenike	Nigeria
Strzelec najładniejszej bramki	Nissan	Youssef Msakni	Tunezja

Drużyna turnieju:

Bramkarz	Obrońcy	Pomocnicy	Napastnicy
Vincent Enyeama	Bakary Koné Nando Neves Efe Ambrose	Jonathan Pitroipa Wakaso Mubarak Seydou Keita John Obi Mikel Victor Moses	Asamoah Gyan Emmanuel Emenike

Strzelcy

4 gole

• Wakaso Mubarak
• Emmanuel Emenike

3 gole

• Alain Traoré
• Seydou Keita

2 gole

• Jonathan Pitroipa
• Dieumerci Mbokani
• Kwadwo Asamoah
• Mahamadou Samassa
• Sunday Mba
• Victor Moses
• Siyabonga Sangweni
• Gervinho
• Yaya Touré

1 gol

• Sofiane Feghouli
• El Arbi Hillel Soudani
• Aristide Bancé
• Djakaridja Koné
• Trésor Mputu
• Adane Girma
• Emmanuel Agyemang-Badu
• Christian Atsu
• John Boye
• Asamoah Gyan
• Cheick Fantamady Diarra
• Sigamary Diarra
• Issam El Adoua
• Youssef El-Arabi
• Abdelilah Hafidi
• Brown Ideye
• Uwa Elderson Echiéjilé
• Ahmed Musa
• May Mahlangu
• Lehlohonolo Majoro
• Tokelo Rantie
• Platini
• Héldon Ramos
• Fernando Varela
• Emmanuel Adebayor
• Jonathan Ayité
• Serge Gakpé
• Dové Wome
• Khaled Mouelhi
• Youssef Msakni
• Wilfried Bony
• Didier Drogba
• Didier Ya Konan
• Cheik Tioté
• Collins Mbesuma
• Kennedy Mweene

Bramki samobójcze

• Nando Neves dla Angoli

Media

Prawa telewizyjne

• Botswana TV^[5]
• Eurosport^[6]
• Canal+^[7]
• GTV^[8]
• Al Jazeera Sports^[9]
• SABC^[10], SuperSport^[11]
• ESPN3^[12]
• Eurosport, ITV4^[13]