Ratusz w Rawiczu

Ratusz w Rawiczu – budynek ratusza z lat 1753–1756, znajdujący się w Rawiczu, pośrodku rynku^[3].

Ratusz w Rawiczu

nr rej. 329/Wlkp/A z 8.11.1965[1]
Elewacja północno-wschodnia (2012)
Państwo	Polska
Miejscowość	Rawicz
Adres	Rynek 1
Typ budynku	ratusz
Styl architektoniczny	barok[2][3]
Architekt	Leopold Ostritz[2][3]
Inwestor	Katarzyna z Opalińskich Sapieżyna[2][3]
Kondygnacje	2
Rozpoczęcie budowy	1753[2][3]
Ukończenie budowy	1756[2][3]
Ważniejsze przebudowy	1853 1967[3]
Pierwszy właściciel	Władze miasta Rawicza
Obecny właściciel	Muzeum Ziemi Rawickiej
Położenie na mapie Rawicza Ratusz w Rawiczu
Położenie na mapie Polski Ratusz w Rawiczu
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Ratusz w Rawiczu
Położenie na mapie powiatu rawickiego Ratusz w Rawiczu
Położenie na mapie gminy Rawicz Ratusz w Rawiczu
51°36′32″N 16°51′28″E

Historia

Pierwszy ratusz w Rawiczu, drewniany^[4], wybudowano po nadaniu ówczesnej wsi praw miejskich, ale spłonął podczas potopu szwedzkiego^[3]. Fundamenty pod nowy ratusz położono w 1683, ale dalszych prac nie podejmowano aż do 1753^[5]. Wówczas Katarzyna z Opalińskich Sapieha zaangażowała architekta Leopolda Ostritza z Trzebnicy do zaprojektowania i wybudowania ratusza^[2][3]. Rok 1753 został uwieczniony na jednej z belek sklepienia^[2]. Rok później umieszczono w wieży złotą gałkę z dokumentami i monetami z epoki, odkrytą pod koniec XIX wieku^[5].

W 1783 na ratuszu dzięki burmistrzowi Krystianowi Styeglerowi zainstalowano pierwszy w Polsce piorunochron^[2][3][4]. Jednak w obecnych granicach Polski pierwszy piorunochron został zainstalowany w Żaganiu w 1769 na wieży kościoła parafialnego przez opata Johanna Ignatza Felbigera^[6][7].

Początkowo oprócz siedziby magistratu w budynku ratusza znajdowała się również komora celna, posterunek straży, areszt i waga miejska, a dookoła powstały jatki i sklepy, które przetrwały do czasu zaborów^[3].

Władze miasta urzędowały w ratuszu do lat 70. XX wieku^[3]. Podczas remontu w 1967 ponownie znaleziono zawartość pamiątkowej kuli, którą przeniesiono do muzeum i w jej miejsce wstawiono współczesne pamiątki^[4][2]. W 1974 w budynku urządzono siedzibę Muzeum Ziemi Rawickiej^[3]. Na piętrze znajduje się Urząd Stanu Cywilnego^[3].

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa wielkopolskiego od 8 listopada 1965^[1].

Ratusz

Budynek został wybudowany w stylu barokowym, na planie prostokąta^[3]. Remonty w 1853 i 1967 nie wprowadziły większych zmian^[3]. Elewacja liczy 9 osi^[3]. Wizualnie jest podzielona sięgającymi dachu pilastrami^[3]. Budynek jest pokryty dachem mansardowym z lukarnami rozświetlającymi poddasze^[3]. Ze środka kalenicy wyłania się mała czworoboczna wieżyczka z zegarem i nakryta blaszanym hełmem^[3][4]. Fundatorka budynku, Katarzyna z Opalińskich Sapieżanka umieściła swój herb w kartuszu portalu wejściowego po zachodniej stronie budynku^[3][4]. Wschodnią fasadę zdobi rokokowy kartusz z herbem miasta^[2]. W kilku salach zachowały się sklepienia kolebkowe z lunetami^[3][2].

W budynku znajduje się ekspozycja Muzeum Ziemi Rawickiej^[3]. Wystawiane są m.in. portrety właścicieli miasta pędzla miejscowego malarza, Gottloba Siegemunda Knoefvela, malowane w latach 1762–1780^[4][2].

Pod ratuszem rozpoczęły się wydarzenia krwawego piątku – rozruchów głodowych z 1921 roku^[2][4]. Wydarzenie i jego ofiary upamiętnia tablica na południowej ścianie budynku^[2][4].