Reductio ad Hitlerum

Reductio ad Hitlerum, czasami argumentum ad Hitlerum, także: ad nazium – pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym następuje próba unieważnienia czyjegoś stanowiska na podstawie tego, że ten sam pogląd miał Adolf Hitler lub NSDAP^[1]. Rodzaj winy przez skojarzenie będącej z kolei rodzajem błędu asocjacji^[2].

Adolf Hitler

Zauważony przez Leo Straussa w 1953 roku reductio ad Hitlerum zapożyczył swoją nazwę od terminu używanego w logice, reductio ad absurdum^[3]. Według Straussa reductio ad Hitlerum jest formą ad hominem, ad misericordiam, czyli błędem nieistotności. Sugerowanym uzasadnieniem jest poczucie winy przez skojarzenie. Jest to taktyka stosowana w celu wyeliminowania argumentów interlokutora, ponieważ takie porównania mają tendencję do rozpraszania uwagi i powodowania złości adwersarza^[4].

Fałszywy charakter

Reductio ad Hitlerum jest formą błędnego skojarzenia^[4][2]. Argumentem jest to, że: polityka prowadzi do – lub jest taka sama jak polityka Adolfa Hitlera lub Trzeciej Rzeszy i w ten sposób „dowodzi”, że polityka ta jest niepożądana. Innym przykładem reductio ad Hitlerum jest zadawanie pytania w formie Wiesz kto tak robił...? z zamierzonym zamiarem podważenia pewnej idei lub działania poprzez sugerowanie, że Hitler trzymał się tej idei lub dokonywał takiego działania^[5].

Powoływanie się na Hitlera lub nazizm nie jest reductio ad Hitlerum, gdy objaśnia argument, zamiast go zatracać^[6].

Historia

Sformułowanie reductio ad Hitlerum po raz pierwszy zostało użyte w artykule napisanym przez profesora Leo Straussa z Uniwersytetu Chicagowskiego dla „Measure: A Critical Journal” wiosną 1951 roku^[7]; zasłynął w książce tego samego autora wydanej pt. „Natural Right and History” wydanej w 1953 roku^[1].

Historyk Daniel Goldhagen, autor tekstów traktujących o holokauście, stwierdził, że nie wszystkie porównania do Hitlera i nazizmu są błędami logicznymi, ponieważ gdyby tak było, nie można byłoby się niczego nauczyć z wydarzeń, które doprowadziły do Holokaustu. W swojej książce „Hitler’s Willing Executioners” stwierdził, że wiele osób, które były współwinne lub aktywnie uczestniczyły w Holokauście, a następnie w ruchach faszystowskich i neonazistowskich, manipulowało narracją historyczną, aby uniknąć obwiniania lub zaprzeczania pewnym aspektom Holokaustu^[8][9].

Twierdzenia, że zarzuty antysemityzmu są reductio ad Hitlerum, zostały również wykorzystane przez Davida Irvinga, brytyjskiego kłamcę oświęcimskiego^[10].

Twierdzenie reductio ad Hitlerum było w ostatnich latach powszechnie stosowane w Internecie w celu powstrzymania krytyki antysemickich i faszystowskich wypowiedzi, a obrona wykorzystania reductio ad Hitlerum do uciszania krytyki jest również szeroko stosowana w mediach społecznościowych^{[11][12][13][14][15]}.

Zobacz też

• prawo Godwina