Reguła niezatwierdzona św. Franciszka

Reguła niezatwierdzona św. Franciszka (łac. Regula non bullata) – reguła napisana przez św. Franciszka z Asyżu dla Zakonu Braci Mniejszych.

Reguła niezatwierdzona

Regula non bullata

Autor	Franciszek z Asyżu
Tematyka	prawo
Typ utworu	reguła zakonna
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Włochy
Język	łacina
Data wydania	XIII w.

Okoliczności powstania

Jedynym dowodem na istnienie i działalność braci mniejszych była tymczasowa, ustna zgoda Innocentego III z 1209 roku^[1]. Konieczność napisania kanonicznej reguły była spowodowana chęcią rezygnacji Franciszka z zarządzania wspólnotą i powiększaniem się zakonu^[2]. Dodatkowym czynnikiem był wymóg Honoriusza III, by nowi kandydaci do przyjęcia do wspólnoty byli odbywali roczny nowicjat (bulla Cum secundum z 22 września 1220 roku)^[3]. Pierwsza część roboczego dokumentu powstała jeszcze przed IV soborem laterańskim w 1215 roku^[4]. Współautorem reguły niezatwierdzonej był Cezary ze Spiry, który w 1221 roku wyruszył na misję do Niemiec, więc w tym czasie dokument musiał być już ukończony^[1]. Prawdopodobnie nie była omawiana na kapitule i nigdy nie została przedstawiona papieżowi do zatwierdzenia^[5].

Treść

Reguła niezatwierdzona została napisana po łacinie i była podzielona na 24 rozdziały^[5]. Posiada wiele cytatów z Biblii, które zostały najprawdopodobniej dodane i skomponowane z tekstem przez Cezarego ze Spiry^[5]. Pierwsza część kładzie nacisk na ubóstwo i zaleca braciom pracę, lecz zakazuje obejmować urzędów kierowniczych i przyjmować pieniędzy jako wynagrodzenia (dopuszcza jedynie jałmużnę w szczególnych przypadkach)^[6]. Druga część nakazuje miłość braterską, szacunek do kapłanów i przede wszystkim uwielbienie Najświętszego Sakramentu^[7]. W ostatniej części jest najwięcej cytatów z Pisma Świętego i zawiera ona podkreślenie tego, co zostało napisane w początkowych rozdziałach reguły^[7].

Ostateczną ustawą Braci Mniejszych stała się Reguła, zwana „zatwierdzoną” (łac. bullata)^[8].