Reichsmark

Reichsmark (pl. marka Rzeszy^[1] lub rzeszowa^[2]) – niemiecka waluta, wprowadzona w wyniku wymiany walutowej w 1924 roku. Emitowana przez Reichsbank (Bank Rzeszy). Dzieliła się na 100 reichspfennigów (pol. fenigów Rzeszy)^[3]. Symbol stosowany do oznaczenia waluty to ℛℳ.

Początkowo nazwą nowej waluty była rentenmarka (pl. „marka rentowa”^[4]; kurs wymiany: 1 bilion [10¹²] marek inflacyjnych = 1 RM), jednakże mocą Ustawy Bankowej z 1924 r., rentenmarka została przemianowana na reichsmarkę^[5].

W 1938, w następstwie Anschlussu Austrii, reichsmarka stała się walutą stosowaną na terenie Austrii. Szyling został zastąpiony po kursie 1,5 szylinga = 1 reichsmarka. Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 r., reichsmarka została wycofana, a szylingi ponownie wprowadzone do obiegu.

W 1948 marka Rzeszy została zastąpiona w zachodnich strefach okupacyjnych przez markę niemiecką (Deutsche Mark)^[6], a w strefie radzieckiej marką NRD (Mark der Deutschen Demokratischen Republik).

Wydawano następujące nominały monet obiegowych:

1 reichspfennig (brąz 1924–1940, cynk 1940–1946),
2 reichspfennig (brąz 1924–1925 i 1936–1940),
4 reichspfennig (brąz 1932),
5 reichspfennig (aluminium-brąz 1924–1926, 1930 i 1935–1939, cynk 1940–1948),
10 reichspfennig (aluminium-brąz 1924–1926 i 1928–1939, cynk 1940–1948),
50 reichspfennig (nikiel 1927–1933 i 1935–1939, aluminium 1935 i 1939–1944),
1 reichsmark (srebro 1924–1927, nikiel 1933–1939),
2 reichsmark (srebro 1925–1927, 1931, 1936–1939),
3 reichsmark (srebro 1924–1925, 1931–1933),
5 reichsmark (srebro 1927–1939).

Emisje monet jednomarkowych i trzymarkowych z lat 1924–1925 nie posiadały waluty określonej jako Reichsmark, lecz jako Mark.

W 1933 nastąpiły pewne zmiany w kwestii emitowanych monet. Wielkość srebrnych dwu- i pięciomarkówek została zmniejszona. Próba srebra została jednocześnie podwyższona, w związku z czym monety Trzeciej Rzeszy zawierały tyle samo kruszcu, co te wydawane za czasów Republiki Weimarskiej. Przestano emitować monety trzymarkowe. Wznowiono emisję monet jednomarkowych, od tego roku bitych w niklu. Następnie stopniowo zmieniano wizerunki przedstawiane na monetach. Początkowo (1934-1935), obiegowe emisje srebrnych monet przedstawiały kościół garnizonowy w Poczdamie, od 1935 do końca ich emisji znajdował się na nich portret Paula von Hindenburga^[7].

Aluminiowe monety pięćdziesięciofenigowe z datą 1935 zostały wybite w ramach przygotowań wojennych. Zostały wprowadzone do obiegu dopiero w latach 1939/40^[8]^[9].

Emitowano także monety okolicznościowe, początkowo trzy- i pięciomarkowe, następnie dwu- i pięciomarkowe:

3 i 5 reichsmarek tysiąclecie Nadrenii (1925),
3 reichsmark 700-lecie wolnego miasta Lubeka (1926),
3 i 5 reichsmark stulecie założenia miasta Bremerhaven (1927),
3 reichsmark tysiąclecie założenia miasta Nordhausen (1927),
3 reichsmark 400-lecie Uniwersytetu w Marburgu (1927),
3 i 5 reichsmark 450-lecie Uniwersytetu w Tybindze (1927),
3 reichsmark 900-lecie założenia miasta Naumburg (1928),
3 reichsmark 400-lecie śmierci Albrechta Dürera (1928),
3 reichsmark tysiąclecie założenia miasta Dinkelsbühl (1928),
3 i 5 reichsmark dwustulecie urodzin Gottholda Lessinga (1929),
3 reichsmark przyłączenie Waldecku do Prus (1929),
3 i 5 reichsmark dziesięciolecie konstytucji Republiki Weimarskiej (1929),
3 i 5 reichsmark tysiąclecie założenia miasta Miśnia (1929),
3 i 5 reichsmark lot dookoła świata sterowca LZ 127 Graf Zeppelin (1930),
3 reichsmark 700-lecie śmierci Walthera von der Vogelweide (1930),
3 i 5 reichsmark oswobodzenie Nadrenii (1930),
3 reichsmark 300-lecie odbudowy Magdeburga (1931),
3 reichsmark stulecie śmierci Heinricha vom Steina (1931),
3 i 5 reichsmark stulecie śmierci Goethego (1932),
2 i 5 reichsmark 450-lecie urodzin Marcina Lutra (1933),
2 i 5 reichsmark pierwsza rocznica otwarcia kadencji nowego parlamentu (1934),
2 i 5 reichsmark 175-lecie urodzin Friedricha Schillera (1934).

W przeciwieństwie do większości monet tego okresu bitych jednocześnie w wielu mennicach Rzeszy, niektóre z wyżej wymienionych monet okolicznościowych były produkowane tylko w jednej z mennic Rzeszy.

Monety

Banknoty

Zobacz też

Przypisy

Wikiwand - on