Sfera armilarna

Sfera armilarna (znana też jako sferyczne astrolabium) – przyrząd astronomiczny, będący modelem sfery niebieskiej, służący do wyznaczania współrzędnych równikowych i ekliptycznych (rektascensji i deklinacji)^[1]. Używany od starożytności do XVI wieku, m.in. przez Mikołaja Kopernika.

Sfera armilarna

Sfera armilarna w Genewie

Przyrząd wyposażony jest w kilka pierścieni, na których znajdują się podziałki kątowe^[1], pokazujące położenie kół na sferze niebieskiej. Dawniej sfery armilarne posiadały urządzenia celownicze przy pomocy których można było dokonywać obserwacji położenia ciał niebieskich. Współcześnie używa się ich wyłącznie jako pomoc dydaktyczną^[1].

Jej przedstawienie od 1813 widnieje na herbie Portugalii.